8.4 - Abolitionisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Grote boek & HC Verlichting

8.1 & 8.2 + 2.1 (HC)

8.3 + 2.2 (HC)

8.4

8.4 - Vrijheid, ook voor de slaven?

• Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme
• Rationeel optimisme en 'verlicht denken' dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen

Slavernij

- enorm veel opbrengsten met slavenhandel en plantagekoloniën

- Amerika zeer geschikt voor verbouwen suiker, katoen, koffie, cacao en tabak -> gebrek aan arbeiders -> oorspronkelijke bewoners stierven massaal door Europese ziektes en onder het doen van het zware werk -> Afrikaanse slaven moesten het werk overnemen -> door eeuwenoude contacten tussen Europa, de Arabische wereld waren ze wel immuun tegen Europese ziektes -> door die contacten wisten Europeanen ook dat er slaven te koop waren in Afrika

Trans-Atlantische slavenhandel

- vanaf 1500 kochten Portugal, Spanje, UK, Frankrijk, Republiek en Denemarken slaven om ze te vervoeren naar Amerika

- Tussen 1500 en 1800 tussen de 10 en 11 miljoen Afrikanen verscheept naar Noord- en Zuid-Amerika

- Trans-Atlantische slavenhandel onderdeel van de driehoekshandel

Slavernij geen kwestie

In heel Europa had men nauwelijks moeite met slavernij:

- bijbels argument over 1 zoon van Noach die vervloekt werd om leven als knecht door te brengen 

- Afrikanen werden niet gezien als volwaardige mensen, heidens en onbeschaafd 

- konden niet voor zichzelf zorgen 

- Europeanen hadden slavenhandel niet uitgevonden, dat deden ze in Afrika al langer

Kritiek op slavernij

- Kritiek op onmenselijke omstandigheden waarin slaven leefden en werden verhandeld -> 16% stierf onderweg naar Amerika 

- Op plantage situatie niet veel beter -> slecht en weinig eten -> hele dag werken in de felle zon -> Haïti had elk jaar 4000 slaven nodig omdat er veel stierven

- Slavenhandelaren gebrek aan naastenliefde (bijbels argument)

- Slavernij in strijd met mensenrechten

- Slavernij verkeerd vanwege machtsmisbruik

- Slavernij economisch niet nodig

Slavernij GB

- Abolitionisme = beweging die strijd om slavernij af te schaffen -> 1e doel verbod slavenhandel -> proberen publieke opinie te beïnvloeden

- 1788 wet voor maximaal aantal slaven per schip

- Afschaffing slavernij pas in 1807

Slavernij USA

- Zuidelijke staten groot deel afhankelijk van geld plantagekoloniën, dus slavernij

- Noordelijke staten was slavernij verboden

- Reden voor burgeroorlog tussen noord en zuid (1861-1865)

Nederland laat, pas in 1863 afschaffing slavernij Antillen en Suriname = nationale feestdag 1 juli Keti Koti

Wat is de waarheid?

- Afschaffing slavernij door Europese beweging abolitionisme? Of hebben de slaven zelf ook een rol gespeeld? -> slaven liepen weg, slavenopstanden, passief verzet door eigen cultuur te houden

- Hoe betrouwbaar zijn de bronnen? -> abolitionisten focussen op de wreedheden maar sommige plantages wel goed voedsel bijv.