4 havo H14.2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4 havo - 16 januari

• Even herhalen: H14 aantrekkelijk formuleren deel 1
• instructie H14 aantrekkelijk formuleren deel 2
• aan de slag: oefenboek blz. 82 opdracht 1, 2, blz. 83 opdracht 5 of 6 (je mag dus kiezen)
• 
  

O-P-A

Onderwerp

Persoonsvorm

Ander zinsdeel

Zinsopbouw

Vermijd een teveel aan O-P-A

Tip voor een aantrekkelijke tekst :

archaïsme:   ouderwets woord 

(Grieks: oud, uit het verleden)

derhalve

bestendigen

doch 

gaarne 

indien

pogen 

reeds

sedert 

  daarom

  voortzetten

 echter of maar

 graag

 als

 proberen

  al

 sinds

neologisme: Grieks neos [nieuw] + -logia, van logos [woord] 

  coronawoordenschat: 

•  corona-app 
• zelfsurveillance 
• (Engelse leenwoorden)  social distancing   
• coronakilo’s
• pandemiepuppy
• raamvisite

www.vandale.nl

Maak levendiger door een voorbeeld toe te voegen:
'de shoarmazaak sloot zijn deuren na verschillende incidenten'

beeldspraak

Figuurlijk taalgebruik, je omschrijft met een beeld wat je letterlijk bedoelt.

beeldspraak

• vergelijking met een verbindingswoord
• zuivere metafoor 

Vergelijking 

   werkelijkheid (object)                        beeld

Hij heeft een geheugen      als          een olifant. 

Dat beeldje glimt                    als          een  diamant.

 Hij is een boom                      van         een kerel.                               

Vergelijking zonder als

werkelijkheid     beeld

      Gerrit,              een held op sokken,            vluchtte snel weg.  

     De jongen,      een bange wezel,    durfde niets meer te zeggen       

metafoor

Alleen het beeld wordt genoemd, de werkelijkheid wordt weggelaten:

• Ruim die zwijnenstal eerst maar eens op. (bedoeld wordt: je kamer)
• Die engel bracht iedereen een kopje thee. (bedoeld wordt: een lief persoon)

Gezegden en uitdrukkingen zijn vaak metaforen:

• Ik heb met hem een appeltje te schillen. (bedoeld wordt: iets rechtzetten)
• Hij heeft het achter zijn ellebogen. (bedoeld wordt: hij is niet eerlijk, achterbaks)

www.trouw.nl

stijlfiguren

Een stijlfiguur is een doelbewuste afwijking van de gebruikelijke zinsbouw of woordkeus. Met een stijlfiguur kun je je tekst aantrekkelijker maken. Maar je moet zo'n stijlfiguur dan wel goed gebruiken.

stijlfiguren

hyperbool: sterke overdrijving. Let op: overdaad schaadt!

Duizendmaal dank voor het afhandelen van al mijn post.

climax: een opsomming waarin de delen in kracht toenemen naar een hoogtepunt: uren, dagen, maanden, jaren

Niet alleen de raadsleden waren aanwezig, maar ook de wethouders en zelfs de burgemeester.

stijlfiguren

ironie: milde spot: het tegenovergestelde zeggen van wat je bedoelt 'Geen haast hoor, het concert begint echt niet voordat jij binnen bent.'

eufemisme: verzachtende uitdrukking 'Onze kater is gisteren geholpen'  - 'Prins Philip is onlangs heengegaan' 

persoonlijk taalgebruik

Wil je lezers boeien, dan moet je onpersoonlijk taalgebruik vermijden. Een tekst wordt persoonlijker door concrete woorden te gebruiken of door aan te geven wie iets doet of op wie iets van toepassing is. Dus als je volksvertegenwoordiging kunt vervangen door Kamerleden, moet je dat zeker doen.

De volgende zinnen zijn onnodig persoonlijk of te persoonlijk geformuleerd. Maak de zin persoonlijker.
Een andere mogelijkheid om het negatieve oordeel over de stagebegeleiding te verbeteren schuilt in een verkeerde verwachting vanuit de studenten met betrekking tot de begeleiding. Deze moet realistisch worden bijgesteld.

De volgende zinnen zijn onnodig persoonlijk of te persoonlijk geformuleerd. Maak de zin persoonlijker.
Als iemand ouder wordt, is er meer beweging nodig.

ChatGPT

www.trouw.nl

lees de artikelen over ChatGPT

• Wat is Chat GPT?
• Wat zijn de voordelen en nadelen?
• Chat GPT maakt jouw huiswerk, gevaarlijk, of een kans?

4 havo - 20 januari

journaal

formuleren van een reactie op het journaal

H10-H14 formuleren: opdrachten maken

spelling

formuleren

begrijpelijk

nauwkeurig

bondig

aantrekkelijk

Schrijf een reactie van ten minste 400 woorden op een of meerdere onderwerpen uit het journaal. Kies een van de manieren van formuleren.

formuleren H10-H14

maak de volgende opdrachten:

blz 79 opdracht 6 en 7

blz. 83 opdracht  5 of 6 (of beide)