Herhalen Grammatica Woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Welkom 1D! 

Ga lekker zitten volgens de plattegrond. 

Leg het volgende vast op tafel:

• leesboek
• schrift + etui
• laptop (dicht)

Welkom 1D! 

Ga lekker zitten volgens de plattegrond. 

Leg het volgende vast op tafel:

• leesboek
  
• schrift + etui
  
• laptop (dicht)

Lezen in je leesboek!

Vandaag ...

• Terugblik woordsoorten
• Uitleg of zelf oefenen

Doelen van de les: Je kunt de woordsoorten in een zin herkennen en benoemen.

Ik doe 

Ik doe mee met de herhaling!

Ik ga zelf leren/oefenen!

Optie 1

Optie 2

• Herhalen theorie
• Korte oefenopdrachten
• Ruimte voor vragen

• Samenvatting maken van de stof
• Oefenen met de oefenbladen/LessonUps
• In stilte!

Deel 2: Woordsoorten

Lidwoorden

Er zijn drie lidwoorden: de, het, een.

Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord, maar soms staan er tussen het lidwoord en het zelfstandig naamwoord nog andere woorden.

Lidwoorden

Er zijn drie lidwoorden: de, het, een.

Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord, maar soms staan er tussen het lidwoord en het zelfstandig naamwoord nog andere woorden.

• bepaalde lidwoorden (blw): de, het
• onbepaalde lidwoord (olw): een 

Zelfstandig naamwoord

• de, het, een voor zetten
• enkelvoud/meervoud
• verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

• de, het, een voor zetten
• enkelvoud/meervoud
• verkleinwoord

• czn -> concreet: iets wat je kunt aanraken: stoel, kauwgom
  
• azn -> abstract: iets aan wat je niet kunt aanraken of wat niet bestaat: liefde, week, elfje
• zn-e -> eigennamen: namen van mensen, dieren, dingen: Albert Heijn, Vincent

Bijvoeglijk naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord:

• vertelt iets over een zelfstandig naamwoord
  
• 'Wat een spannende film.'
  

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord:

• geeft aan van welke stof iets gemaakt is.
  
• 'Een zilveren armband.' 

Bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord:

• staat meestal vóór het zelfstandig naamwoord, soms ook erachter
• heeft soms een verbogen vorm (het rode huis)
• kent de 'trappen van vergelijking (gaaf-gaver-gaafst)

De Waal is een brede rivier met veel scheepvaart erop.
'De Waal' =

1. czn
2. azn
3. zn-e

De Waal is een brede rivier met veel scheepvaart erop.
'rivier' =

1. czn
2. azn
3. zn-e

In welke zin is ‘het’ geen lidwoord?

1. Wie durft in HET donker op een van die kerkhoven te komen?
2. Wanneer ga je HET aan je familie en vrienden vertellen?
3. HET Japanse restaurant bereidt sushi op traditionele wijze.

Het Nederlandse volk gaat steeds vaker op vakantie in Duitsland.
'vakantie'

1. czn
2. azn
3. zn-e

Het Nederlandse volk gaat steeds vaker op vakantie in Duitsland.
'Duitsland' =

1. czn
2. azn
3. zn-e

Benoem de bijvoeglijke naamwoorden in onderstaande zin.

In het Drentse Orvelte kun je boerderijen uit het stenen tijdperk bezoeken.

De in Rotterdam geboren Jan Kruis werd vooral bekend door zijn strip Jan, Jans en de kinderen.

'De' =

1. blw
2. olw
3. bn
4. st. bn

De in Rotterdam geboren Jan Kruis werd vooral bekend door zijn strip Jan, Jans en de kinderen.

'Rotterdam' =

1. bn
2. czn
3. azn
4. zn-e

Benoem de bijvoeglijke naamwoorden in onderstaande zin.

Op de regionale weg haalde de glimmende Porsche een motorduivel in.

In welke zin staat een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. Deze verhuisdozen zijn zeer stevig en makkelijk in elkaar te vouwen.
2. Het winnende lot werd gevonden in een gesloten enveloppe.
3. Jay had van een melkpak een stoomboot als surprise gemaakt.
4. Tuinmeubelen van bamboe geven een exotisch tintje aan je tuin.

Zelfstandig werkwoord (zww)

• Heeft een hele duidelijke betekenis. Bijv. lopen, opletten, zwemmen, rennen

• Een zelfstandig werkwoord kan niet worden weggelaten.

• Als een zin meerdere werkwoorden heeft, staat het zww meestal achteraan.

Ronald schrijft een brief.

Ronald wilde een brief schrijven.

Hulpwerkwoord (hww)

• Overige werkwoorden in de zin.
• Staat altijd met een of meer andere werkwoorden in een zin.
• Als er meer werkwoorden in de zin staan, is de persoonsvorm altijd een hulpwerkwoord.

Bijvoorbeeld: 'Ik had naar het journaal kunnen kijken.' 

had: hww

kunnen: hww

kijken : zww

Noteer de werkwoorden uit onderstaande zin. Benoem vervolgens of het gaat om een hww of zww.

Deze verhuisdozen ga ik morgen uitpakken.

Noteer de werkwoorden uit onderstaande zin. Benoem vervolgens of het gaat om een hww, zww.

Het winnende lot werd gevonden in een gesloten enveloppe.

Noteer de werkwoorden uit onderstaande zin. Benoem vervolgens of het gaat om een hww, zww.

Morgen kom ik weer thuis!

kast- en vakantiewoorden: voorzetsels

op

boven

buiten

uit

onder

in

naast

tijdens

na

wegens

met

Voorzetsel

Woorden als: in, op, met, tegen, voor, ....

• 'Kastwoorden' of 'kooiwoorden'
• 'Vakantiewoorden'
• Een voorzetsel geeft meestal aan waar of wanneer iets is.
• Een voorzetsel staat aan het begin van een woordgroep.
• Als een voorzetsel achter een woordgroep is geplaatst, noem je het een achterzetsel: Hij rijdt de weg op. 

Noteer de voorzetsels.

Met een ijsdeken houdt mijn vader de autovoorruit vrij van sneeuw en ijs.

Noteer de voorzetsels.

Dashcams zijn vooral bedoeld om bewijsmateriaal te verzamelen.

Noteer de voorzetsels.

Tijdens een zoomgesprek had de docent per ongeluk een kattenfilter aangezet.

Noteer de voorzetsels.

Het risico op blessures bij wandelen is vrij klein.

Persoonlijk voornaamwoord

Een persoonlijk voornaamwoord (pers. vnw.) duidt een persoon, dier of ding aan.

VB: Zij verloren de wedstrijd. Pas op, hij bijt! Ik heb het op tafel gelegd.

Bezittelijk voornaamwoord

Een bezittelijk voornaamwoord (bez. vnw.) geeft aan van wie iets is, een bezit. Het staat altijd vóór het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort.

VB: jullie tuin, ons feest, jouw beste vriend

Maar: de tuin is van jullie > in dit geval is 'jullie' een pers. vnw.

Welke voornaamwoorden kunnen zowel een persoonlijk als een bezittelijk voornaamwoord zijn?

1. haar
2. hem

Welke voornaamwoorden kunnen zowel een persoonlijk als een bezittelijk voornaamwoord zijn?

1. jullie
2. ze

Hebben jullie je waterdichte speakers al eens op jullie iPod aangesloten?

'jullie (1e)' =

1. bez. vnw.
2. pers. vnw.
3. bn
4. zn-e

Hebben jullie je waterdichte speakers al eens op jullie iPod aangesloten?

'je' =

1. blw
2. zn-e
3. pers. vnw
4. bez. vnw

Hebben jullie je waterdichte speakers al eens op jullie iPod aangesloten?

'waterdichte' =

1. bn
2. st. bn
3. bez. vnw
4. czn

Hebben jullie je waterdichte speakers al eens op jullie iPod aangesloten?

'jullie (2e)' =

1. bez. vnw
2. pers. vnw
3. bn
4. zn-e