Fictie: herhaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Herhaling fictie

Fictie en non-fictie

Fictie Verzonnen beelden en/of teksten 

over mensen en gebeurtenissen die 

niet echt bestaan. 

Non-fictie Niet verzonnen teksten en/of beelden 

over de werkelijkheid, met feiten over echte mensen 

en gebeurtenissen.

Realistisch en niet-realistisch

Realistisch verhaal Een verzonnen verhaal dat lijkt op de 

werkelijkheid, dat in de werkelijkheid zou kunnen gebeuren, 

maar niet echt heeft plaatsgevonden.

Niet-realistisch verhaal Verhalen waarin 

dingen gebeuren die in werkelijkheid 

niet echt kunnen gebeuren of 

ongeloofwaardig zijn.

Realistisch en niet-realistisch

Realismelijn

Een verhaal kun je ergens plaatsen op de realismelijn.

Vertelperspectief

Vertelperspectief

Het standpunt van waaruit een verhaal wordt verteld.

1. Ik-vertelperspectief

De gebeurtenissen worden verteld door een personage in de ik-vorm.

2. Hij/zij-vertelperspectief

De gebeurtenissen worden in de hij- of zij-vorm verteld.

• 
  

Vertelinstanties

1. Verteller = personage in ik-vorm --> ik-vertelperspectief
2. Verteller = personage in hij/zij-vorm     --> hij-/zij- vertelperspectief
3. Verteller = weet alles, geen personage  --> alwetend vertelperspectief

 Vandaag

• Info
• Uitleg
• ZS
  
• Vragen?
• Werken
• Afsluiting

Vertelperspectief

Wat wordt er bedoeld met vertelperspectief?

1. hoeveel personages er in het verhaal zitten
2. de structuur van het verhaal
3. vanuit welk oogpunt het verhaal verteld wordt
4. wat de hoofdpersoon doet in het verhaal

Ik-vertelperspectief

Personaal vertelperspectief

Auctoriaal vertelperspectief

Hij ziet zijn vrienden lopen in de stad. 

Hij zou er morgen wel achterkomen dat je het leven niet kan plannen.

Wat een vervelend mannetje, denk ik terwijl ik zijn kop koffie inschenk. 

Hoofdpersoon

Een hoofdpersoon herken je aan de volgende dingen:

• wordt uitgebreid beschreven
• het grootste deel 'beleef' je vanuit de ogen van dit personage
• het doel van het boek is het oplossen van een groot 

       probleem of een belangrijke opdracht van dit personage

Enkele karaktereigenschappen

Ontwikkeling personages

Ontwikkeling In een verhaal maken personages een ontwikkeling door. Ze worden ouder, volwassen. Ze veranderen van karakter, van gedrag. Ze komen tot inzichten, verwerken wat ze hebben meegemaakt.

Ze kunnen ook van rol wisselen: van helper naar tegenstander of andersom. 

Personages leren kennen

Je kunt personen op verschillende manieren leren kennen. Direct of indirect.

Direct De informatie over de personages wordt letterlijk in de tekst verwerkt.

Indirect Je moet de informatie zelf afleiden uit wat personages doen, zeggen, denken of uit wat anderen over hem zeggen of denken.

Direct

"Stephanie is een lange, mooie vrouw met verbazingwekkende artistieke capaciteiten."

De schrijver vertelt expliciet (duidelijk, nadrukkelijk) dat Stephanie een lange, mooie vrouw is. 

Indirect

"Ik keek naar Aaron terwijl zijn gezicht wit werd en zijn handen trilden terwijl ze over de telefoon hingen."

De lezer neemt aan dat Aaron boos is omdat zijn gezicht wit werd en zijn handen trilden. Wanneer de lezer informatie afleidt uit hij/zij leest, is dit een indirecte karakterisering.

Indirect

"Hé Sarah, bedankt dat je mij die outfit hebt gegeven, het moet duur zijn geweest."

Er wordt niets over Sarah gezegd. In plaats daarvan leidt de lezer informatie af ut de dialoog. Dat haar vriendin haar bedankt, suggereert dat ze een goede vriendin is. Dat haar vriendin zegt dat het duur moet zijn geweest, zou kunnen zeggen dat Sarah geld heeft, of erg gul is.

Fictie - ruimte

Doel:

Je leert hoe een schrijver spanning creëert met ruimtelijke beschrijvingen. 

Ruimte

* Ruimte is de omgeving waarin het verhaal zich afspeelt, waarin personages zich bewegen. 

* Onder ruimte verstaan we niet alleen fysieke ruimtes, zoals een slaapkamer of een park, maar alle omschrijvingen over de omgeving. 

Voorbeelden:

Voorwerpen: flikkerende lampen, een kerstboom, een ambulance voor de deur.

Geluiden: geraas van verkeer, een tikkende klok, een glas dat kapot valt.

Weer en seizoenen: stralende zon, miezer, bittere vrieskou. 

Tijdperken: het heden, een jaar (1940), een verre toekomst.

Culturen: typische Japanse gerechten, personages met een dialect, jongerencultuur. 

Beschrijven van ruimtes in een verhaal

Een schrijver beschrijft ruimtes omdat dit een functie heeft in het verhaal, bijvoorbeeld om gebeurtenissen te omschrijven of om een bepaalde sfeer weer te geven.

Een ruimtebeschrijving kan ook spanning creëeren doordat het juist contrasteert met de beschreven gebeurtenissen. 

• Meestal in een paar woorden of een zin weer te geven
• Is eigenlijk de kortste samenvatting die je van het boek kunt geven.
• Mogelijke thema's: oorlog, reizen, op zoek naar geluk, geheugenverlies (Boy 7), pestgedrag (Spijt), overwinnen van jezelf enz.

Thema van een verhaal

• Boeken van dezelfde soort
• Welke overeenkomsten hebben boeken van dezelfde   soort?
• Bijvoorbeeld: oorlog/thriller/ spanning/romantiek
• Wat is het genre van Harry Potter?

Genre van een boek

• Chronologisch
• Flashback
• Flashforward
• Als de schrijver met tijd speelt, kan het boek meer   spanning krijgen
• Hoe speelt de schrijver met tijd in het boek Boy 7?

Tijd