grammatica les 9: valentie-oude les

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Grammatica 1

De betekenisrollen van een zelfstandig werkwoord

Doel van deze les

Aan het einde van deze les...

• kan je verschillende rollen van zelfstandige werkwoorden bepalen.
• kan je zelf zinnen met een lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp maken.

1. persoonsvorm zoeken.
2. zinsdelen maken.
   
3. werkwoordelijk gezegde (alle ww in de zin).
4. onderwerp (wie/wat + wg).
5. lijdend voorwerp (wie/wat + wg + ond).
6. 
   
7. 
   
8. 
   

1. lijdend voorwerp (wie/wat + wg +  ond).
2. meewerkend voorwerp (aan wie/voor wie?).
3. bijwoordelijke bepaling (alles wat overblijft).
4. Voorbeeld: Zij geeft aan haar een cadeau.

1. persoonsvorm zoeken
2. zinsdelen maken
3. werkwoordelijk gezegde (alle ww in de zin)
4. onderwerp 
5. lijdend voorwerp
6. meewerkend voorwerp 
7. bijwoordelijke bepaling 

     

     

Grammaticatoets stappenplan

Wat zegt de persoonsvorm over een zin?

herhaling-persoonsvorm (PV)

• Het werkwoord dat iets zegt over tijd en aantal
  
• Als je tijd en aantal verandert, verandert de PV. 
• Je vindt de PV door de tijdsproef (TT ↔️ VT) of getalproef (van EV ↔️ MV) 
• De jongens rijden in een oude auto naar het zuiden van Frankrijk.
• Tijdproef (Vorige week): De jongens reden in een oude auto naar het zuiden van Frankrijk.
• Getalproef: De jongen rijdt in een oude auto naar het zuiden van Frankrijk.

Wat zie je?

Welke werkwoorden of handelingen zie je?

Wat heb je nodig om deze werkwoorden uit te voeren?

Oefening 

Tijd voor actie.

Lezen

• Beeld het werkwoord lezen uit. 
• Wat heb je nodig om te lezen?

Springen

• Beeld het werkwoord springen uit. 
• Wat heb je nodig om te springen?

Geven

• Beeld het werkwoord geven uit. 
• Wat heb je nodig om te geven?

Lachen

• Beeld het werkwoord lachen uit. 
• Wat heb je nodig om te lachen?

Oefening 

De betekenis van een werkwoord roept een aantal rollen op die noodzakelijk zijn om het werkwoord/de handeling uit te voeren.

Lezen

• Hoeveel rollen heeft lezen?
• Lezen heeft 2 rollen: Je hebt iemand nodig die leest en iets nodig wat gelezen wordt (boek, laptop of telefoon)
• --> werkwoord: onderwerp + lijdend voorwerp.

Spring

• Hoeveel rollen heeft staan?
  
• Staan heeft 1 rol: Je hebt alleen iemand nodig die staat.
• --> werkwoord: onderwerp

Geven

• Hoeveel rollen heeft geven?
  
• Geven heeft 3 rollen. Je hebt iemand nodig die geeft, iets nodig om te geven en iemand nodig aan wie je geeft.
• --> werkwoord: onderwerp + lijdend voorwerp + meewerkend voorwerp

Lachen

• Hoeveel rollen heeft lachen?
  
• Lachen heeft  1 rol: Je hebt alleen iemand nodig die lacht.
  
• --> werkwoord: onderwerp

Iemand of iets

OPDRACHT 

stap 1: Leg eerst alle kaartjes op blad met de juiste betekenisrol

stap 2: Maak zinnen met de werkwoorden op de kaartjes. Schrijf ze op het blad.

Als je klaar bent kun je alvast het exitticket invullen 

Iemand of iets

+

Iets

Iemand of iets

+

Iets

+

Aan... of Voor...

Lesdoel 1: Ik kan de drie rollen die een zelfstandige werkwoord oproept bepalen


Lesdoel 2: Ik kan zelf zinnen met een lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp maken.

Ik heb lesdoel 1 behaald.

Ik heb lesdoel 1 en lesdoel 2 behaald.

Ik wil nog wat extra uitleg.

Ik wil nog wat meer oefenen.

Huiswerk: Lekker lezen in je boek, gezond eten en voldoende slapen.