C5,§6 en §5 samengestelde zinnen en meewerkend voorwerp

• Nederands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Leg je deze materialen op tafel?

Ipad

Nederlandse lesboek

een schrift

je leesboek

pen/markeerstift 

Wat gaan we deze les doen?

1) Lezen

2) Uitleg en oefenen met meewerkend voorwerp

3) Uitleg en oefenen samengestelde zinnen

4) Stukje film The hate U give kijken

Lezen

Zinsdelen

Persoonsvorm

Zinsdelen

Onderwerp

Lijdend voorwerp

(Samengestelde zinnen)

Meewerkend voorwerp

(Bijwoordelijke bepaling)

Leerdoel

Ik leer hoe ik het meewerkend voorwerp kan benoemen en gebruik daarbij de geleerde stappen van het ontleden.

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp is iemand die meewerkt met het onderwerp. Het meewerkend voorwerp ontvangt iets.

Leon geeft een cadeau aan Emma.

Let op! Niet iedere zin heeft een meewerkend voorwerp.

Hoe haal je het meewerkend voorwerp uit de zin?

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin?

Het vakantiewerk heeft ons vijftig euro opgeleverd.

1. het vakantiewerk
2. heeft opgeleverd
3. ons
4. vijftig euro

Kunnen wij jou een bezoek brengen?

meewerkend voorwerp = …

meewerkend voorwerp

Haar moeder

een lange preek.

gaf

haar

meewerkend voorwerp

Het meisje

al

had

de uitnodigingen voor het feest

aan de hele klas

gegeven.

Jurgen

leent

zijn pen

aan Michiel.

onderwerp

persoonsvorm

lijdend 

voorwerp

meewerkend voorwerp

De meester    moet     haar     de taalles     uitleggen

onderwerp

lijdend

voorwerp

meewerkend voorwerp

pv/gezegde

het werkwoordelijk gezegde

het onderwerp

het lijdend voorwerp

het meewerkend voorwerp

Ik

regel

voor hem

een taxi.

Mijn broer timmert zijn eigen tafel

Ik zag jou.

De zorg biedt nu extra hulp aan ouderen

Heeft hij hun geschreven?

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

werkwoordelijk gezegde

onderwerp

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

Geef

jij

dat

aan hem?

Mijn moeder

geeft

mij

een glas ranja

onderwerp

gezegde

meewerkend voorwerp

lijdend

voorwerp

Moeder kookte een heerlijke maaltijd.

Ik zie haar.

Wij geven jullie een bos bloemen.

Heb je hun geschreven?

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Bedenk nu zelf een zin met een meewerkend voorwerp

§6 Meewerkend voorwerp

Opdracht op blz. 209

- Maak opdracht 3 op het stencil en lever dit in als je het klaar hebt.

- Maak opdracht 5 in je boek.

- Oefen op taaloefenen.nl tot en met meewerkend voorwerp

en behaal minimaal een 8

Hoe: Je mag zachtjes samenwerken

Nodig: Je boek, een schrift en (markeer)pen

Klaar?  Kijk op www.ad.nl naar het nieuws

Zinsdelen

Persoonsvorm

Zinsdelen

Onderwerp

Lijdend voorwerp

(Samengestelde zinnen)

Meewerkend voorwerp

(Bijwoordelijke bepaling)

Enkelvoudige zinnen

          Ik zwem in het zwembad.                                                   De fans juichen.

Samengestelde zinnen

Samengestelde zinnen zijn zinnen met meerdere persoonsvormen en onderwerpen. 

Deze zinnen worden bijna altijd verbonden door een voegwoord. 

Dit is theorie voor het vierde jaar, maar elke derdejaarsstudent maakt al samengestelde zinnen.

Hoe dan?

Dat kun je onder andere doen door enkelvoudige en samengestelde zinnen af te wisselen. 

Enkelvoudige zinnen hebben één persoonsvorm.

Samengestelde zinnen hebben meer dan één persoonsvorm. Enkelvoudige zinnen zijn daardoor vaak korter dan samengestelde zinnen.

DUS

Enkelvoudige zin = 1 persoonsvorm en 1 onderwerp

Samengestelde zin = 2 (of meer) persoonsvormen en 2 (of meer) onderwerpen 

Hoe maak je samengestelde zinnen?

Samengestelde zinnen worden samengevoegd via voegwoorden. 

 

Wat zijn samengestelde zinnen?

Herken de
samengestelde zinnen.

1. Ron leest een boek en Lisa een krant.
2. Nadat ik veel ijs at, werd ik misselijk.
3. Je denkt steeds dat Sneep Harry dwarszit.
4. Zeist is een plaats die Harry goed kent.

Herken de
samengestelde zinnen.

1. Ik vind het fijn dat het mooi weer is.
2. De kinderen houden niet erg van skaten.
3. Een lange zin is niet altijd samengesteld.
4. Als je de stof herhaalt, onthoud je meer.

Samengestelde zinnen hebben twee of meer persoonsvormen

1. Juist
2. Onjuist

Samengestelde zinnen --> zijn zinnen met meer dan 1 persoonsvorm

Wat is de eerste stap als je samengestelde zinnen moet ontleden?

1. Kijken of er een voegwoord is
2. Kijken of er een woordje tussen het ow en pv staat
3. Kijken of je een woordje tussen ow en pv kan zetten
4. De persoonsvormen zoeken

Geef aan of de volgende zinnen enkelvoudig of samengesteld zijn.

enkelvoudig

een enkelvoudige zin heeft maar één persoonsvorm. Er kunnen wel meer werkwoorden zijn. Deze werkwoorden zijn samen onderdeel van het gezegde (werkwoordelijk of naamwoordelijk)

EV

samengesteld

een samengestelde zin heeft twee (of meer) persoonsvormen.

Verander de zin van tijd om te zien wat de persoonsvormen zijn.

SG

enkelvoudige zin

Samengestelde zin

Tijdens de voetbalwedstrijd mogen de supporters niets drinken op de tribune.

Hoewel het kampioenschap de club niet meer kon ontgaan, bleef de trainer zenuwachtig voor de wedstrijd.

De uitblinkende middenvelder wilde nog niet zeggen of hij nog een jaar blijft.

De supporters hopen dat hij besluit nog een jaar bij hun club blijft.

Hij heeft het enorm naar zijn zin, maar een avontuur is ook interessant.

De trainer blijft nog een seizoen of hij gaat toch met pensioen.

§4 Samengestelde zinnen

Opdracht:

Maak op blz. 204/205 opdracht 1, 2 en 4 in je boek.

Hoe: Je mag zachtjes samenwerken

Nodig: Een pen, je lesboek

Klaar? Lees het nieuws online