herhalingsles voor mavo 4 ( oefenen voor het examen )

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

ZENUWSTELSEL

Centraal Zenuwstelsel

+ Zenuwen

Centraal zenuwstelsel

- Grote hersenen
- Kleine hersenen

- hersenstam

-ruggenmerg

Prikkel-> Zintuigcellen in je oog-> Impuls-> Hersenen-> Impuls-> armspier en speekselklier

Typen zenuwcellen

Gevoelszenuwcellen

Bewegingszenuwcellen

Schakelcellen

Gevoelszenuwcel

Bewegingszenuwcel

Schakelcel

Hoe werken zenuwcellen samen

Ruggenmerg

Verbind zenuwen met de hersenen

Ligt in het wervelkanaal: Begint bij hersenstam, eindigt bij de lendenwervels

Ruggenmerg

Tussen twee wervels aan elke kant ontspringen zenuwen

Grijze en witte stof

Grijze stof: midden
Schakelcellen en cellichaam bewegingscellen

Witte stof: Zijkant
Uitlopers (isolerend laagje zorgt voor witte kleur)

Zenuwcellen in ruggenmerg

Niet in de war raken !!!!!

 kenmerken

• Grijze stof (merg) bevat cellichamen van bewegingszenuwcellen en schakelcellen
• Witte stof (schors) bevat uitlopers van zenuwcellen
• Zenuwknoop bevat cellichamen van gevoelszenuwcellen

Bewuste reactie

Voorbeeld: je wordt geduwd , je kijkt en duwt terug.

De hersenen bepalen wat er gebeurt en geven een impuls af naar een spier

Onbewuste beweging = Reflex

Beschermen je lichaam

Impuls neemt korste route; de hersenen doen NIET mee!

Eventuele pijn voel je pas ná de reflex. 

Dit is dan weer een bewuste beweging; de hersenen hebben pijn waargenomen!

Bewuste beweging (via de hersenen)

Bewuste bewegingen

Reflex(boog)

Reflex

Prikkel -> impuls -> gevoelszenuwcel -> schakelzenuwcel -> bewegingszenuwcel -> Spier/klier reageert

Verschil hormoonklier/ verteringsklier

Verteringsklier: 

maakt verteringssap

heeft een afvoerbuis om het verteringssap af te voeren

Hormoonklier:

maakt hormonen

Heeft geen afvoerbuis: geeft hormonen af aan het bloed

Schildklier

is een hormoonklier in je hals, tegen het strottenhoofd

Stofwisseling,

groei en 

ontwikkeling.

Bloedsuikerspiegel = hoeveel suiker er in je bloed zit

Wordt geregeld door 2 hormonen: insuline en glucagon

Suiker (glucose)

Glycogeen (opgeslagen in lever/spieren)

Insuline

Glucagon

Eilandjes van langerhans (alvleesklier): Bloedsuikerspiegel.

Adrenaline:

vechten of vluchten

De bijnieren.

- Bijniermerg

- Adrenaline

--> stressreactie: woede, angst, schrik

--> glycogeen omgezet in glucose in lever en spieren

- Snelle, kortdurende werking.