3HV - chemie overal - herhalen H4

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H4 Reacties en energie
herhalen

Stoffen

Voorwaarden verbranding

 

Een brand ontstaat alleen wanneer
alle drie de voorwaarden aanwezig

zijn.

Wanneer een van de voorwaarden
wordt weggehaald,

dooft het vuur.

Een verbrandingsreactie is altijd een reactie met zuurstof.

Bij
een
verbrandingsreactie komt altijd warmte vrij: Exotherm.

Wat zijn de voorwaarden voor een verbranding?

Om een kampvuur te doven gooi je water erop. Welke voorwaarde wordt weggehaald?

1. Zuurstof
2. Brandstof
3. Ontbrandings- temperatuur

Vlam in de pan, je zet snel een deksel erop. Welke voorwaarde wordt weggehaald?

1. Zuurstof
2. Brandstof
3. Ontbrandings- temperatuur

Brandgangen aanleggen in het bos. Welke voorwaarde wordt weggehaald?

1. Zuurstof
2. Brandstof
3. Ontbrandings- temperatuur

Verbranding elementen

Een verbranding is een reactie met zuurstof.

Bij de verbranding van een element ontstaat het oxide van dat element.

Verbranding van:

Cu ontstaat CuO -> Koper(II)oxide           

Al ontstaat Al₂O₃ -> Aluminiumoxide 

Mg onstaat MgO ->Magnesiumoxide  Bij metaaloxides geen telwoorden!

S ontstaat SO₂ -> (mono)zwaveldioxide     mono aan het begin mag weg!

H2 ontstaat H₂O -> Diwaterstofmono-oxide = Water

Bij een onvolledige verbranding is er...

1. Te weinig brandstof
2. Te snel gestopt met de verbranding
3. Te weinig zuurstof
4. Te veel water

Wat is waar over volledige verbranding?

1. Een gele vlam betekent volledige verbranding
2. Bij volledige verbranding kan koolstofmonoxide vrijkomen
3. Een vlam met volledige verbranding maakt geen roet
4. Volledige verbranding bestaat helemaal niet

(On)volledige verbranding

Volledige verbranding

• voldoende zuurstof
  
• Er ontstaat CO2

Onvolledige verbranding

• Onvoldoende zuurstof
• Er ontstaan CO en C

Zeer giftig gas!

Ontstane oxiden

Aantonen verbrandingsproducten

Verbrandingsproducten zijn niet altijd te zien. Denk aan waterdamp en koolstofdioxide. Je kunt ze wel aantonen. 

Wat is de algemene naam van een stof, waarmee je een andere stof zichtbaar kunt maken?

1. Reactor
2. Reagens
3. Rector
4. Actuator

Aantonen verbrandingsproducten

Reagens = stof die een andere stof zichtbaar maakt

• Water maakt wit kopersulfaat blauw 
  
• Koolstofdioxide maakt helder kalkwater troebel
• Geelbruin Joodwater met zwaveldioxide wordt
    kleurloos
  

Producten zijn niet altijd te zien. Denk aan waterdamp en koolstofdioxide. Je kunt ze wel aantonen. 

Explosies

Explosies

• Bij een explosieve verbrandingsreactie moeten de fijn verdeelde brandstof en de zuurstof in de juiste verhouding gemengd zijn.
  
  
• Er moet ook een sterke exotherme reactie optreden waarbij gasvormige producten ontstaan.

Wat voor reactie is het verbranden van een lucifer?

1. Exotherme reactie
2. Endotherme reactie

Welke stof heeft welk reagens?  

Water

Koolstofdioxide 

Wit kopersulfaat

Kalkwater

 Soorten reacties

Vormingsreactie:

meerdere beginstoffen --> 1 eindproduct

Ontledingsreactie:

1 beginstof --> meerdere reactieproducten

Verbrandingsreactie:

brandstof + zuurstof --> oxide(s)

1. Verbranding
2. Ontleding
3. Vorming
4. Onvolledige verbranding

1. vormingsreactie
2. verbrandingsreactie
3. ontledingsreactie

1. vormingsreactie
2. verbrandingsreactie
3. ontledingsreactie

Ontledingsreacties

De meeste ontledingsreacties zijn endotherm: Er is energie nodig om ze te laten verlopen.

3 typen ontledingsreacties:

Een ontledingsreactie door middel van licht. 

Een ontledingsreactie door middel van warmte.

Een ontledingsreactie door middel van elektriciteit. 

Fotolyse

Thermolyse

Elektrolyse

ontledingsreactie

verbrandingsreactie

Ontledingsreacties

De meeste ontledingsreacties zijn endotherm: Er is energie nodig om ze te laten verlopen.

Thermolyse: ontleding met behulp van warmte

Elektrolyse: ontleding met behulp van elektriciteit

Fotolyse: ontleding met behulp van licht

Bij een ontledingsreactie gaan moleculen kapot

1. waar
2. niet waar

Bij een ontledingsreactie gaan atomen kapot

1. waar
2. niet waar

Welke van de volgende reacties is een ontledingsreactie?

1. benzine(g) + zuurstof(g) -> koolstofdioxide(g) + water(g)
2. water(l) -> waterstof(g) + zuurstof(g)
3. magnesium(s) + zuurstof(g) -> magnesiumoxide(s)
4. waterstof(g) + zuurstof(g) -> water(g)

Welke van de volgende reacties is een vormingsreactie?

1. benzine(g) + zuurstof(g) -> koolstofdioxide(g) + water(g)
2. water(l) -> waterstof(g) + zuurstof(g)
3. magnesium(s) + zuurstof(g) -> magnesiumoxide(s)
4. waterstof(g) + zuurstof(g) -> water(g)

Welke van de volgende reactie is geen ontledingsreactie

1. Thermolyse
2. Verbranding
3. Electrolyse
4. Fotolyse

1. Verbranding
2. Ontleding
3. Vorming

Bij de fotolyse van zilverchloride is energie nodig in de vorm van ...

1. licht
2. warmte
3. elektriciteit
4. geluid

Met behulp van elektrische energie wordt aluminium gemaakt uit aluminiumerts. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Elektrolyse
3. Fotolyse
4. Geen ontleding

4.4: Overmaat  

Er is van 1 stof meer aanwezig dan je nodig hebt. 

Voorbeeld:

Reactie van calcium met zuurstof. 

Voor 5 gram calcium heb je 2,4 gram zuurstof nodig. 

Stel er is 3 gram zuurstof aanwezig. 

Dan is zuurstof met 3-2,4 = 0,6 gram in overmaat aanwezig. 

Als in een reactiemengsel een stof in overmaat is dan

1. is er van die stof het meeste
2. is er van die stof het minste
3. is het reactievat te groot
4. is er van die stof meer dan nodig

Energie en milieu

Wat is geen fossiele brandstof?

1. Aardolie
2. Hout
3. Aardgas
4. Steenkool

1) Biobrandstof is gemaakt van plantaardig materiaal, fossiele brandstof niet.
2) Biobrandstoffen en fossiele brandstoffen dragen allebei bij aan het versterkt broeikaseffect.

1. Allebei niet waar
2. 1 is waar
3. 2 is waar
4. Allebei waar

Waar treedt geen smogvorming op?

1. In hele grote steden
2. Op warme en windstille dagen
3. In grote industriegebieden
4. Op grote uitgestrekte vlaktes

Door welk van de onderstaande stoffen ontstaat smog? 

Kies het meest complete antwoord!

1. Koolstofdioxide, zwaveldioxide, fijnstof en waterdamp
2. Stikstofdioxide, waterdamp en fijnstof
3. Zwaveldioxide, fijnstof en stikstofdioxide
4. Koolstofmono-oxide en fijnstof

Sleepvraag: Wat hoort bij wat?  

Koolstofmonoxide

Koolstofdioxide

giftig gas

onvolledige verbranding

broeikasgas

CO

CO₂

genoeg zuurstof

slechte ventilatie

Overmaat en ondermaat

Janette wil een cake bakken. Ze heeft nodig:

200 g meel, 200 g suiker, 200 g boter & 4 eieren.

Janette heeft nog 3 eieren in huis, kan zij de cake bakken?

Waterstof en zuurstof reageren in massaverhouding 1:8. Van welke stof heb ik te veel als ik 4 gram waterstof laat reageren met 36 gram zuurstof?

1. Ik heb 4 gram waterstof teveel
2. Ik heb 4 gram zuurstof te veel
3. Ik heb 4 gram waterstof te weinig
4. Ik heb 4 gram zuurstof te weinig

waterstof en zuurstof reageren in massaverhouding 1:8. Heb ik te veel zuurstof als ik 4 gram waterstof laat reageren met 36 gram zuurstof?

1. Ja
2. ja, ik heb 4 gram te veel
3. nee, ik heb 0,5 gram waterstof te weinig
4. nee, ik heb 4 gram te weinig

3 g magnesium reageert met precies 2 g zuurstof tot magnesiumoxide. Men laat nu 36 g magnesium reageren met 26 g zuurstof. Hoeveel blijft er van welke stof over?

1. 4 gram magnesium
2. 2 gram zuurstof
3. 33 g magnesium en 24 g zuurstof
4. alles gaat op

overmaat

                                  aluminium     +      zuurstof  --> aluminiumoxide

Massa verhouding:           9        :          8                              

                                  

Je hebt 210 g aluminium en 230 g zuurstof.

Welke stof is in overmaat?

Hoeveel van deze stof houd je over?

Welke stof is in overmaat en hoeveel van deze stof houd je over?

1. Al en je houdt 26 g over
2. O2 en je houdt 43 g over
3. Al en je houdt 23 g over
4. O2 en je houdt 6 g over