DEF Les 6 G3V1AD

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,4

Multimorbiditeit, 

Polyfarmacie

Romeinen 6 : 20 t/m 23

Looft den HEER, want Hij is goed;

Looft Hem met een blij gemoed;

Want Zijn gunst, alom verspreid,

Zal bestaan in eeuwigheid

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

• Multimorbiditeit + gevolgen
  
• Polyfarmacie + gevolgen
  
• Effect van het weer op medicatie (hittegolf)
  
• Medicatie bij zieke zorgvrager , koorts, braken, diarree

                                              --> Bij alle punten: waar let je op?

Je kunt toedienen van:

• Longmedicatie, rectaal, vaginaal 

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Vorige week, weet je het nog?

• Groepsnaam
• Generieke naam (= stofnaam)
• Merknaam

Farmokinetiek --> 4 fases

Zorgvragers met Multimorbiditeit

Multimorbiditeit

Multimorbiditeit betekent dat er meerdere chronische aandoeningen tegelijkertijd aanwezig zijn, 

die elkaar onderling beïnvloeden.

Oorzaak Multimorbiditeit

Veel voorkomende chronische aandoeningen bij ouderen zijn diabetes, hart- en vaatziekten en artrose. 

* Soms  ziekten aan elkaar gerelateerd

* In andere gevallen geen oorzaak 

Gevolgen

• Polyfarmacie
• Complexiteit van zorg
• Toenemende zorgbehoefte  

Polyfarmacie

Een zorgvrager  gebruikt 5 of meer verschillende soorten geneesmiddelen 

Mogelijke problemen: 

• medicijnen  kunnen elkaar tegenwerken of te veel versterken. 
• Ouderen extra gevoelig voor de schadelijke effecten van medicijnen, (nieren werken minder goed)  
• Risico op interacties en bijwerkingen is groter.

Complexiteit van zorg

* een combinatie van factoren die elkaar beïnvloeden en

waarbij oorzaak en gevolg moeilijk te ontwarren zijn. 

Als iemand meerdere ziekten heeft, is het moeilijk te bepalen bij welke ziekte een symptoom hoort.

Toenemende zorgbehoefte

• Toenemende beroep op huisartsenzorg
• Toenemende beroep op thuiszorg
• Toenemende kans op gebruik maken van acute zorg (spoedeisende hulp, ongeplande ziekenhuis opname)  

Veel voorkomende problemen

• Veel verschillende zorgverleners, geen duidelijke coördinatie
• Te weinig kennis van alle probleemgebieden
• Zorg is vaak gericht op één aandoening in plaats van op meerdere aandoeningen tegelijkertijd

Wanneer spreken we van de term Polyfarmacie?

1. Bij gebruik van 7 of meer medicijnen
2. Bij gebruik van 6 of meer medicijnen
3. Bij gebruik van 5 of meer medicijnen
4. Bij gebruik van 4 of meer medicijnen

Hoeveel procent van de 75-plussers gebruikte in 2015 meer dan 5 geneesmiddelen?

1. 15%
2. 35%
3. 25%
4. 45%

Welke negatieve gevolgen kunnen ontstaan omtrent Polyfarmacie? Meerdere antwoorden mogelijk

1. overbehandeling als de ingenomen medicatie niet meer nodig is
2. ongunstige wisselwerking tussen medicijnen
3. onderbehandeling als er juist wel medicatie nodig is maar niet word voorgeschreven
4. leiden tot meer medicatie gebruik door bijvoorbeeld bijwerkingen van een ander medicijn te bestrijden

Hoeveel procent is therapietrouw als een patiënt een geneesmiddel 3 keer per dag moet innemen?

1. 55%
2. 65%
3. 75%
4. 85%

Voorkomen polyfarmacie

• als de arts regelmatig beoordeelt of bepaalde medicijnen nog wel nodig zijn. 

• Zorgvrager kan gebruik maken van een veilig systeem (dagdoos, GDS) .

• Bespreek met de (huis)arts als er meer of minder van een medicijn gebruikt dan is voorgeschreven! 

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) benoemt polyfarmacie tot 1 van de ernstigste gezondheidsproblemen waarmee de samenleving kampt.

1. waar
2. niet waar

Medicatie: Hittegolf en ziekte

Hittegolf en medicatie oudere

Uitdroging --> lichaam vangt dit op door minder urine aan te maken

• Sommige medicatie zorgt ervoor dat het lichaam de uitdroging       minder goed kan opvangen
• Bij oudere mensen met nierschade of hartfalen, lichaam sneller uit     balans (water/zout huishouding)
• Risico schade nieren en verergering bijwerkingen 

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Medicatie zorgvrager 70+ 

Hoge bloeddruk - hartfalen- verminderde nierfunctie

• Medicatie tegen hoge bloeddruk (RAAS remmers):

            ACE-remmers: medicatie eindigt op ‘pril’
            Angiotensine-II-remmers: medicatie eindigt op ‘sartan’

• Plastabletten: bijv. furosemide, bumetanide en hydrochloorthiazide
  
• Metformine: diabetes-medicijn
  
• SGLT2-remmers: (behandeling diabetes) bijv. canagliflozine, dapaglifozine en empagliflozine, eindigend op 'gliflozine'

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Uitdroging

      Symptomen 

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Zieke zorgvrager en medicatie

Let op:

Geen ontstekingsremmende pijnstillers zoals ibuprofen, diclofenac of naproxen . Paracetamol is geen ontstekingsremmende pijnstiller en mag u wel gebruiken.

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Soms wèl nodig om bepaalde medicijnen even over te slaan of het gebruik aan te passen.

Combi deze + medicatie tabel   --> erger nierschade

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan

Opdracht 

• ZIL vragen?

• Thieme boek Verpleegtechn. handelingen N3

       Module 7 Medicijnen

       Paragraaf no 4 : opdracht

Zijn er nog vragen?

Leerdoelen behaald?

Je kunt uitleggen:

• Multimorbiditeit + gevolgen
  
• Polyfarmacie + gevolgen
  
• Effect van het weer op medicatie (hittegolf)
  
• Medicatie bij zieke zorgvrager , koorts, braken, diarree

 --> Bij alle punten: waar let je op?

Je kunt toedienen van:

• Longmedicatie, rectaal, vaginaal

Preventief/profylactisch = voorkomen van een ziekte (bijv. vaccinatie of middelen tegen wagenziekte)

curatief /causaal= bestrijden van de oorzaak dus behandeling (antibiotica keelontsteking)

symptomatisch= symptomen aanpakken bijv. ontstekingsremmende pijnstilling 

substitutie = aanvullen van tekorten (bijv. testosteron of insuline)

diagnostisch= om een diagnose te kunnen stellen bijv. radio actieve vloeistof bij een pet scan