Feniks 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

SE Wat is belangrijk

- HC: Verlichting (MEMO)

- Rechtstaat & Democratie (FENIKS)

- Sociale Zekerheid (FENIKS)

VERLICHTING 

Bestudeer de syllabus (zie oa ELO en Magister)

Begrijp de bijbehorende KA

Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over een meer rechtvaardige samenleving (1650-1789)?

Kenmerkende Aspecten:

- Het streven van vorsten naar absolute macht

- De wetenschappelijke revolutie

- Rationeel optimisme en een ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen

- Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur een eigentijdse verlichte vorm te geven (verlicht absolutisme)

Hoe werden verlichte ideeën tijdens de democratische revoluties in de Verenigde Staten en Frankrijk in de praktijk gebracht (1776–1813)?

Kenmerkende aspecten:

- Rationeel optimisme en een ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen

- Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme

- De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap

 In welke mate bepaalden verlichtingsideeën de politieke cultuur in Europa (1813-1900)?

Kenmerkende aspecten:

- De industriële revolutie legde in de westerse wereld de basis voor een industriële samenleving --> UITENDELIJK OOK BELANGIJRK VOOR DEMOCR.

- Discussie over de 'sociale kwestie' --> SOCIALISTISCHE PARTIJEN 

- De opkomst van emancipatiebewegingen --> WELKE? 

- Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces 

- De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme

Rechtsstaat & Democratie

- Wanneer grondwetten in VS, Fr en NL zijn opgesteld en geef aan wat daaraan vooraf is gegaan (Revoluties en waarom)? 

- Hoe dachten de Verlichtingsfilosofen over staatsinrichting en economie? Hoe leidt dat tot stromingen als: Feminisme, Confessionalisme, Liberalisme, Nationalisme, Socialisme enz. 

- Hoe en met wie is in NL de eerste constitutie tot stand gekomen en hoe leidden de ontwikkelingen daarna tot algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen? En welke rol speelde de Verzuiling daarin? 

- Aan kunnen geven wat de politieke ontwikkelingen zijn van de economische crisis tijdens het Interbellum. 

-  Wat zijn de factoren die de ontzuiling in gang hebben gezet? 

- Welvaart, Globalisering en Populisme hebben een relatie tot elkaar. Deze kunnen verklaren 

Sociale Zekerheid

- Het kunnen benoemen van de politieke structuur in NL rond 1850 en de uitgangspunten van de overheid noemen: denk aan oa schoolstrijd versus bijzondere scholen.

- Rol van de Aletta Jacobs voor vrouwen en het feminisme

- Ideologieën van Marx  hebben invloed op communisme en socialisme. Hoe? 

- Rooms-Rode Regering na WO2 heeft als uitgangspunt: 'maakbare samenleving'. Waar is dat op gebaseerd? 

- Wat houdt een Verzorgingsstaat in? En wat is de rol van de overheid in een Nachtwakersstaat?  

5) In hoeverre hebben de grondwetwijzingen van 1848 en de partijvormingen daarna een bijdrage geleverd aan de parlementaire democratie?

6) Hoe verliep het proces van emancipatie voor de Nederlandse burgers? Denk aan vrouwenrechten, Katholieken, arbeiders, enz.

7) Hoe hebben het interbellum en de wereldoorlogen hun invloed uitgeoefend op de democratische rechtstaat?

8) Hoe heeft Nederland zich ontwikkeld van ‘Nachtwakersstaat’ naar ‘Verzorgingsstaat’?
NB: VOOR DEZE VRAAG HEB JE HET BOEKJE "SOCIALE ZEKERHEID (...)" NODIG!

9) Welke factoren hebben hun invloed gehad op het proces van partijvorming, democratisering, en de versterking van de rechtsstaat na 1950?