De Kooi 3

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Wat gaan we vandaag doen?

• Persoonsvorm tegenwoordige tijd: uitleg
• alleen opdrachten maken - in tweetallen bespreken
• samen nakijken
• oefenen waar je moeite mee hebt:
•  hoofdletters + leestekens / eind -d of -t / PV tt 
• (nog een keer) / sterke of zwakke werkwoorden 

werkwoordspelling

persoonsvorm 

tegenwoordige tijd

persoonsvorm herkennen

1)  past zich aan aan het onderwerp

      Ik koop een ijsje.

      Hij koopt een ijsje.

2)  verandert mee met de tijd

      Ik heb een ijsje.

      Gisteren had ik een ijsje.

3)  staat vooraan wanneer je er een vraagzin van maakt

      Jij eet een ijsje.

      Eet jij een ijsje?

persoonsvorm tegenwoordige tijd enkelvoud 

(pv-tt-ev-mv)

Drie vormen:

• ik-vorm
• hij-vorm
• wij-vorm

pv-tt-ev-mv           ik-vorm 

De stam van een werkwoord is het werkwoord zonder -en aan het eind. 
Soms zijn de ik-vorm en de stam hetzelfde, maar vaak moet je de stam aanpassen om de ik-vorm goed te spellen.

werkwoord                 stam                   ik-vorm

lachen                           lach                     lach

lopen                             lop                        loop

zweven                         zwev                   zweef

reizen                            reiz                       reis

                        Let op bij s-z woorden en f-v woorden.

Wanneer gebruik je de ik-vorm?

• Als ik  het onderwerp is:                                                                                                                                  Ik loop door het bos.

                              Loop ik door het bos?

• Als je of jij  achter de pv staat:

                             Loop jij door het bos?

                             Krijg jij een ijsje?

• Bij de gebiedende wijs (bevel, let op uitroepteken)  

                             Kom hier!

                             Maak je huiswerk!

pv-tt-ev         hij-vorm

• De hij-vorm maak je door t achter het werkwoord te schrijven:

                  Hij loopt

                  Hij fietst

                  Hij slaapt

Wanneer gebruik je de hij-vorm?

• Als hij of zij  het onderwerp is:                                                                                                                    Hij loopt door het bos.
• Bij personen of dingen in het enkelvoud.

                              Het personeel ontvangt een bonus.

                              De stoel staat in de keuken.

• Als je of jij onderwerp is en voor de pv staat:

                             Jij verft de deur.

                             Je helpt mij goed vandaag.

werkwoorden op -d

Veel mensen maken fouten met werkwoorden met stam op -d.

•  Probleem 1: je hoort een t, maar schrijft een d:  ik word
• Probleem 2: de d blijft staan, ook als er t achter komt:  jij wordt

                  Bij twijfel, gebruik het werkwoord smurfen.

persoonsvorm tegenwoordige tijd meervoud

(pv-tt-mv)

• Heeft maar één vorm: de wij-vorm
• De wij-vorm maak je door het hele werkwoord te schrijven:

                  Wij lopen

                  Jullie fietsen

                  Zij rennen

Wanneer gebruik je de wij-vorm?

• Als wij, jullie of zij  het onderwerp is:                                                                                                         Wij klimmen in een boom. 

                               Jullie lopen door de stad.

                               Zij zwemmen in de rivier.

• Bij personen of dingen in het meervoud.

                              De leerlingen krijgen hun rapport.

                              De schoenen staan in de kast.

oefenen:

1. ......(verzenden) dit postorderbedrijf de bestellingen altijd met DHL of UPC?

2. In deze serie ...... (beleven) de jonge ridder altijd nieuwe avonturen.

3. Niek ...... (rijden) elke dag op zijn fiets door de drukke straten naar school.

4. ...... (vermoeden) je dat de politie je ...... (beschuldigen) van geweldpleging?

5. Hun biologische klok ...... (vertellen) trekvogels dat het tijd ...... (worden) voor de trek.

6. Wist jij dat een kameleon van kleur ...... (veranderen) als je hem ...... (bedreigen)? 

  

En nu?

*