H6.1 + 6.2 Alkanen en alkenen + karakteristieke groepen

H6.1
1 / 18
volgende
Slide 1: Tekstslide
ScheikundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 18 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

H6.1

Slide 1 - Tekstslide

Alkanen

Slide 2 - Tekstslide

Systematisch naamgeving alkanen
Kijk eens naar onderstaand plaatje en neem dit plaatje over in je schrift. Van dit molecuul gaan we de naam stap voor stap van vaststellen met behulp van het stappenplan op pagina:

Slide 3 - Tekstslide

  1. Zoek de langste onvertakte keten => Hoofdketen
  2. Stamnaam = naam onvertakte alkaan =>
    Zie BINAS Tabel 66D
  3. Nummer de C-atomen van de langste keten om te kijken waar de zijgroepen zitten. 
  4. Elke zijgroep wordt vóór de stamnaam vermeld, voorafgegaand door het nummer van het C-atoom waaraan deze vastzit
  5. Komt eenzelfde groep vaker voor, dan gebruik je een voorvoegsel zie BINAS Tabel 66C
1.
3.
Zijgroepen
4.
5.
Hier komt methyl maar één keer voor, het voorvoegsel mag je hier dan ook weglaten.

Slide 4 - Tekstslide

6. Bij meerdere zijgroepen wordt er een alfabetische volgorde aangehouden. Zo gaat ethyl- voor methyl- 
7. Getallen worden gescheiden door een ,
Een getal en een letter worden gescheiden door een - 
7. VWO
De naam van het molecuul is dus:
2-methylbutaan

Slide 5 - Tekstslide

Alkenen

Slide 6 - Tekstslide

Systematisch naamgeving alkenen
Kijk eens naar onderstaande molecuulformule en neem deze over in je schrift. Van dit molecuul gaan we de naam stap voor stap van vaststellen met behulp van het stappenplan op pagina:

Slide 7 - Tekstslide

  1. Zoek de langste onvertakte keten => Hoofdketen
  2. Stamnaam = naam onvertakte alkaan =>
    Zie BINAS Tabel 66D LET OP! De uitgang van de naam is nu niet -aan, maar -een
  3. Nummer de C-atomen van de langste keten om te kijken waar de zijgroepen zitten. 
  4. Elke zijgroep wordt vóór de stamnaam vermeld, voorafgegaand door het nummer van het C-atoom
    waaraan deze vastzit
  5. Komt eenzelfde groep vaker voor, dan gebruik je een voorvoegsel zie BINAS Tabel 66C 
1.
3.
Zijgroepen
4.
5.
Hier komt methyl twee keer voor namelijk op het tweede en derde C-atoom => 2,3-dimethyl 
2.
4 C-atomen, dus but... (zie BINAS Tabel 66D), maar er zit ook een dubbele binding op het eerste C-atoom => but-1-een

Slide 8 - Tekstslide

6. Bij meerdere zijgroepen wordt er een alfabetische volgorde aangehouden. Zo gaat ethyl- voor methyl- 
7. Getallen worden gescheiden door een ,
Een getal en een letter worden gescheiden door een - 
7.
De naam van het molecuul is dus:
2,3-dimethylbut-1-een
6.
Hier zijn er behalve methyl geen andere functionele groepen aanwezig.

Slide 9 - Tekstslide

H6.2 Karakteristieke groepen
Halogeenalkanen
Alkanolen
Alkaanzuren
Alkaanaminen

Slide 10 - Tekstslide

Halogeenalkanen
Bij een HALOGEENALKAAN is een waterstofatoom vervangen door een halogeen atoom (fluor, chloor, broom, jood). 

Hiernaast zie je: 1-chloorbutaan en 2-chloorbutaan (dit zijn isomeren met molecuulformule C4H9Cl)

Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Tekstslide

Een Alcohol is een molecuul met een -O-H groep
Een -OH groep heet een hydroxyl groep

Een alkanol is een alkaan waarbij één H atoom vervangen is door een -OH groep

Slide 13 - Tekstslide

NAAMGEVING:
De naam van een alkanol krijg je door achter de stamnaam het achtervoegsel -ol te zetten

methanol
 


ethanol

Slide 14 - Tekstslide

Bij propaan kan de hydroxylgroep aan het eerste of het tweede C-atoom zitten. Dit geef je aan met een nummer:


propaan-1-ol
 


propaan-2-ol

Slide 15 - Tekstslide

Alkaanzuren
  1. Langste keten?
  2. achtervoegsel: zuur
ethaanzuur

Slide 16 - Tekstslide

Alkaanaminen
  1. Langste keten
  2. Karakteristieke groep 
  3. Op welke plek zit de karakteristieke groep?
butaan-2-amine

Slide 17 - Tekstslide

Systematische Naamgeving
Wanneer je op het plaatje hiernaast klikt wordt deze vergroot.

Slide 18 - Tekstslide