5.4 Gedrag leren

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

5.4 Gedrag leren   

Vandaag

-Uitleg 5.4 Gedrag leren

-Maken opdrachten

Leerdoelen 5.4

Je leert wat aangeboren en aangeleerd gedrag is

Je leert de 6 manieren van leren

Je leert hoe dieren getraind worden

Je leert wat waarden, normen en rolpatronen zijn

blz. 127

Aangeboren gedrag

-Reflexen: een lichamelijke reactie op een

sleutelprikkel

Bijvoorbeeld slikreflex en grijpreflex bij baby's

-Erfelijk gedrag: bepaald gedrag dat ontstaat na een sleutelprikkel

Bijvoorbeeld bijen die naar bloemen gaan om nectar te zoeken

Leerprocessen

1. Inprenten
2. Gewennen
3. Trial and error
4. Imiteren
5. Inzichtelijk leren
6. Conditioneren,    vb: Beloning en straf

1. Inprenten

Iets kan alleen worden geleerd in een bepaalde, korte levensperiode (de gevoelige periode), bijvoorbeeld wie is mijn moeder

2. Gewennen

Niet meer reageren op prikkels wanneer deze geen zinvolle informatie meer bevatten

Bijvoorbeeld paarden die moeten leren om niet meer te reageren op knallen

3. Trial and error

Leren door uit te proberen

Het schaap denkt dat hij een hond is. Door welke vorm van leren komt dat?

1. Aangeboren gedrag
2. Inprenten
3. Gewennen
4. Trial and error

4. Imiteren

Leren door het gedrag van soortgenoten na te doen.

5. Inzicht

In een onbekende situatie wordt de oplossing van een probleem gevonden door verschillende vroeger opgedane ervaringen te combineren.

6. Conditioneren

Een verband leggen tussen tussen het gedrag en het gevolg daarvan.

Bijvoorbeeld dat je gaat staan en het lokaal verlaat als de bel gaat.

6. Conditioneren - beloning en straf

Dieren kan je trainen door beloning en straf.

Als de dolfijn een kunstje doet, krijgt hij een vis

Als een hond gaat zitten, krijgt hij een koekje

Als het dier het kunstje niet doet, krijgt het geen beloning, dat is eigenlijk een straf

Door welke vorm van leren ontstaat dit gedrag?

1. Inzicht
2. Inprenten
3. Conditioneren
4. Gewennen

Welke vorm van leren heeft NIET geleid tot het gedrag in het vorige filmpje?

1. Inzicht
2. Oefenen
3. Trial and error
4. Imitatie

We zien hier een vorm van conditioneren. Daarbij leg je een verband tussen gedrag en het gevolg. Welke soort van beloning hoort bij dit gedrag?

Samengevat 5.4

-Gedrag is op te delen in aangeboren gedrag en aangeleerd gedrag.

-Onder aangeboren gedrag verstaan we reflexen en erfelijk gedrag

-Bij leren verfijn je het aangeboren gedrag en verkrijg je nieuw gedrag

-Je kent de verschillende manieren van leren. (blz 153 en 154). Je moet ze kunnen benoemen en herkennen in voorbeelden. 

-Bij het trainen van dieren wordt gebruik gemaakt van conditioneren

Nu en huiswerk

Maak van 5.4 opdrachten: 4, 6, 9, 12, 14, 16, 17, 22 en 23

Hierna staan twee beweringen over de verschillen tussen gedrag van mensen en het gedrag van dieren.
1. Bij dieren wordt het gedrag sterker bepaald door leerprocessen dan bij mensen.
2. Mensen kunnen, in tegenstelling tot dieren, hun gedrag beoordelen aan de hand van normen en waarden.
Welke van deze beweringen is (zijn) juist?

1. Alleen bewering 1
2. Alleen bewering 2
3. De beweringen 1 en 2
4. Geen van beide

Een koekoek legt haar eieren in een nest van een andere soort. Dit is dezelfde soort als waarin ze zelf zijn grootgebracht.

1. Gewenning
2. Inprenting
3. Conditionering
4. Imitatie

Leerdoelen 5.5

- Je kunt voorbeelden geven van doeleinden om dieren te houden. 

- Je kunt aangeven van welke factoren het afhangt hoe mensen met dieren omgaan. 

- Je kunt uitleggen waarom je bij de verzorging van (landbouw)huisdieren rekening moet houden met hun natuurlijk gedrag. 

Waarom houden mensen dieren?

Waarom houden mensen dieren?

Gezelschapsdieren

Voor hobby of wedstrijden

Productiedieren

Proefdieren

Werkdieren

Dieren in dierentuinen - om van te leren

Circusdieren

Gezelschapsdieren

Voor de gezelligheid

Om te knuffelen

katten, honden,

vogels, knaagdieren,

konijnen

Hobbydieren

Dieren worden gebruikt voor wedstrijden of als hobby.

Bijvoorbeeld wedstrijden met postduiven of kattenshows.

Productiedieren

Voor productie van:

melk, vlees, eieren

In Nederland wonen 17 miljoen mensen maar ook 450 miljoen productiedieren

Proefdieren

Om medicijnen maar ook bijvoorbeeld voeding te testen worden proefdieren gebruikt.

In Nederland mag niet getest worden op dieren voor cosmetica.

Werkdieren

Met deze dieren wordt werk verricht. 

Pakezels, speurhonden, waakhonden, showdieren (voor toeristen), trekpaarden

Dierentuin / circus

Deze dieren zijn voor het vermaak. 

Ze leven in gevangenschap en doen in sommige gevallen onnatuurlijke kunsten

Waarom gaan we verschillend om met dieren?

Waarom gaan we verschillend met dieren om?

1. Normen en waarden

In het ene land eten mensen honden, terwijl in het andere land mensen honden als huisdier houden.

2. Het soort dier en de aaibaarheidsfactor

Hoe hoger de aaibaarheidsfactor hoe belangrijker mensen het vinden dat je goed omgaat met een dier. Dus mensen hebben vaak meer moeite met apen als proefdieren dan kikkers.

3. Waarvoor wordt het dier gehouden?

Kippen op een boerderij worden anders behandeld dan kippen bij iemand in de achtertuin of de kinderboerderij.

Tegenwoordig wordt wel geprobeerd om dieren zo natuurlijk mogelijk te houden.

Nu en huiswerk

Maak van 5.4 opdrachten: 4, 6, 9, 12, 14, 16, 17, 22 en 23

Maak van 5.5 opdrachten: 1 t/m 11