Drogredenen Examentermen havo/vwo KENNEN

• Nederlands
• WO
• Studiejaar 1

Drogredenen Examentermen havo/vwo KENNEN

Drogredenen zijn:

een onjuist gebruik van een argumentatieschema 

of 

het overtreden van een discussieregel

onjuist gebruik van een argumentatieschema

- onjuist beroep op een oorzaak-gevolgschema

- onjuist beroep op een kenmerk- of eigenschapsschema

- onjuist beroep op een voor-en-nadelenschema

* overdrijven van voor- en nadelen

* vals dilemma

- onjuist beroep op een voorbeeldschema: overhaaste generalisatie

- onjuist beroep op een vergelijkingsschema: verkeerde vergelijking

- onjuist beroep op autoriteit

overtreding van een discussieregel

- de persoonlijke aanval

- het ontduiken van de bewijslast

- de cirkelredenering

- het vertekenen van een standpunt

- het bespelen van publiek

onjuist gebruik van een argumentatieschema

Onjuist beroep op een oorzaak-gevolgrelatie

Het standpunt wordt veroorzaakt door het argument. Dit argument kan eigenlijk niet het standpunt veroorzaken.

onjuist gebruik van een argumentatieschema

Onjuist beroep op een oorzaak-gevolgrelatie Voorbeelden:

- Veel mensen die aan voetbal doen lopen een blessure op. Voetbal is dus gevaarlijk.

- Het schilderij dat mijn vader vorig jaar heeft opgehangen is gisteren van de muur gevallen. Mijn vader kan dus niet klussen.

- Tijdens de vergadering was iedereen erg onaardig tegen elkaar. Daarom is het bedrijf failliet gegaan. 

onjuist gebruik van een argumentatieschema

Onjuist beroep op een kenmerk- en eigenschapsschema

Aan bepaalde kenmerken of eigenschappen van iets of iemand wordt veel waarde gehecht, terwijl deze niet relevant zijn voor het standpunt.

Voorbeelden

onjuist gebruik van een argumentatieschema

Onjuist beroep op een kenmerk- en eigenschapsschema Voorbeelden

- Dat meisje heeft vaak paarse kleren aan. Zij moet wel raar zijn.

- Mijn zus kan goed vertellen wat zij vindt. Zij zou een uitstekende directrice zijn.

- Hendrik is vaak te laat, daarom zou hij geen goede leraar kunnen zijn.

onjuist gebruik van een argumentatieschema

Onjuist beroep op een voor- en nadelenschema.

* Overdrijven van voor- en nadelen

De voor- of nadelen worden flink overdreven.

onjuist gebruik van een argumentatieschema

Onjuist beroep op een voor- en nadelenschema 

* Overdrijven van voor- en nadelen Voorbeelden

- Als de wietteelt gelegaliseerd wordt, zal iedereen binnenkort aan de drugs zijn.

- Als je voor haar kiest als klassenvertegenwoordiger zal niemand nog iets te zeggen hebben.

- Als abortus wordt gelegaliseerd zal straks niemand onder de twintig jaar nog een kind op de wereld zetten.

onjuist gebruik van een argumentatieschema

Onjuist beroep op een voor- en nadelenschema.

* Vals dilemma

Er worden twee keuzemogelijkheden gesteld, maar er zijn ook goede alternatieven.

onjuist gebruik van een argumentatieschema

Onjuist beroep op een voor- en nadelenschema.

* Vals dilemma Voorbeelden

- Je moet wel voor euthanasie zijn, anders wordt oud worden voor iedereen een lijdensweg.

- Je moet wel op een linkse partij stemmen, anders wordt ons land snel een dictatuur.

- Je moet een voldoende halen of je bent een mislukkeling.

onjuist gebruik van een argumentatieschema

Onjuist beroep op een voorbeeldschema (overhaaste generalisatie).

Er wordt een conclusie getrokken voor een hele groep, terwijl er maar één voorbeeld (of een paar) wordt genoemd.

onjuist gebruik van een argumentatieschema

Onjuist beroep op een voorbeeldschema (overhaaste generalisatie) Voorbeelden

- Onze leraren zijn erg saai, want de leraar Frans is dat ook.

- De buurman drinkt elke avond vijf flesjes bier. Hij is al negentig jaar. Van alcohol drinken word je dus erg oud.

- Mijn trein was vanochtend erg laat. Alle treinen zullen wel nooit op tijd komen.

onjuist gebruik van een argumentatieschema

Onjuist beroep op een vergelijkingsschema (verkeerde vergelijking).

Twee dingen worden met elkaar vergeleken. Deze vergelijking is niet terecht.

onjuist gebruik van een argumentatieschema

Onjuist beroep op een vergelijkingsschema (verkeerde vergelijking) - Voorbeelden

- Jou in mijn auto laten rijden is net zo gevaarlijk als mijn kleine zusje een vliegtuig laten besturen.

- We hoeven onderweg niet te pauzeren. Vorig jaar zijn we op vakantie naar Noord-Holland ook niet gestopt.

- Volgens de schoolleiding vieren we dit schooljaar de laatste schooldag niet, omdat de school in het volgende dorp dat ook niet doet.

onjuist gebruik van een argumentatieschema

Onjuist beroep op autoriteit

Er wordt een deskundige genoemd die niet deskundige is op het gebied van het standpunt.

onjuist gebruik van een argumentatieschema

Onjuist beroep op autoriteit - Voorbeelden

- Elke dag een glas wijn drinken is goed voor je gezondheid. Dat zegt onze docent economie.

- Het eten van veel gluten is niet goed voor je. Dat heb ik op Facebook gelezen.

- Guus Meeuwis geeft fantastische concerten. Zelfs onze koning gaat hier naar toe.

Drogredenen die bij het overtreden van een discussieregel horen

Persoonlijke aanval

Een eigenschap van een persoon of groep wordt als argument genoemd. Deze eigenschap heeft eigenlijk geen invloed op het standpunt.

Drogredenen die bij het overtreden van een discussieregel horen

Persoonlijke aanval - voorbeelden

- Jij weet niets van gezond eten, omdat jij zelf 100 kilo weegt.

- Hoe kun je nou zeggen dat Frans een moeilijke taal is? Je bent nog nooit in Frankrijk geweest.

- Wat weet jij nu van politiek? Je kijkt nauwelijks naar het journaal.

Drogredenen die bij het overtreden van een discussieregel horen

Ontduiken van de bewijslast

Er worden bij een standpunt geen argumenten gegeven. Het standpunt wordt zo genoemd dat het lijkt of er geen argumenten nodig zijn. Soms wordt er om bewijs gevraagd.

Drogredenen die bij het overtreden van een discussieregel horen

Ontduiken van de bewijslast - Voorbeelden

- Dat hoef ik niet te bewijzen. Dat is gewoon zo.

- Jij mag geen lid worden van de club. Dat zal iedereen met mij eens zijn.

- Ik hoef natuurlijk niet uit te leggen dat het huidige kabinet geen goed werk levert.

Drogredenen die bij het overtreden van een discussieregel horen

Cirkelredenering

Er wordt twee keer hetzelfde gezegd. Het argument is gelijk aan het standpunt. Eigenlijk lees je dus twee keer een standpunt en ontbreken er argumenten. De Latijnse benaming voor een cirkelredenering is petitio principii.

Drogredenen die bij het overtreden van een discussieregel horen

Cirkelredenering - Voorbeelden

- EIk vind de docent Engels geen aardige man, want ik mag hem niet zo.

- Wiskunde is een bruikbaar vak, want je hebt er veel aan.

- Het is zo omdat het zo is.

Drogredenen die bij het overtreden van een discussieregel horen

Vertekenen van het standpunt

Bij het vertekenen van het standpunt bepaal je het standpunt voor de tegenpartij. De onjuistheid hiervan is moeilijk te bewijzen. Vaak wordt er op basis van wat iemand doet of hij iemand is een conclusie voor deze persoon (of groep) getrokken.

Drogredenen die bij het overtreden van een discussieregel horen

Vertekenen van het standpunt - Voorbeelden

- Ga je niet mee naar buiten? Jij bent dus een binnenmens.

- Jij bent voor abortus. Dus jij vindt dat iedereen zonder goede reden een kind mag vermoorden.

- Mijn opa en oma komen zelden bij mijn voetbalwedstrijd kijken. Zij vinden tijd besteden aan hun kleinkinderen niet belangrijk.

Drogredenen die bij het overtreden van een discussieregel horen

Bespelen van het publiek

Er wordt iets gesteld, zodat het lastig is om er nog iets anders van te vinden. Het is moeilijk om hier tegenin te gaan. Soms wordt deze drogreden gegeven in de vorm van een vraag.

Drogredenen die bij het overtreden van een discussieregel horen

Bespelen van het publiek - Voorbeelden

- Het is toch verschrikkelijk dat onze school een nieuw plan heeft bedacht?

- Je denkt toch niet goed na als je drie dagen naar dat festival gaat?

- Iedereen vindt toch dat jij daar niet goed over hebt nagedacht.

EINDE