1. Wat gebeurd er als je één base (letter) in een DNA code aanpast?
2. Hoe noemen we genen die de activiteit van andere genen reguleren?
3. Wat is er aan de hand bij iemand die kanker heeft?
timer
1:30
1 / 13
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5
In deze les zitten 13 slides, met tekstslides.
Onderdelen in deze les
2.5 Mutaties
1. Wat gebeurd er als je één base (letter) in een DNA code aanpast?
2. Hoe noemen we genen die de activiteit van andere genen reguleren?
3. Wat is er aan de hand bij iemand die kanker heeft?
timer
1:30
Slide 1 - Tekstslide
Leerdoelen 2.5
Je kunt uitleggen wat een mutatie is
Je kunt de verschillende soorten mutaties benoemen
Je kunt de mogelijke gevolgen van mutaties uitleggen
Slide 2 - Tekstslide
Mutaties
Een mutatie is een verandering in de nucleotidevolgorde van het DNA.
Er zijn verschillende soorten mutaties:
1. Puntmutaties
2. Genoommutaties
Slide 3 - Tekstslide
Puntmutaties
Ontstaan tijdens de DNA replicatie. Soms maak DNA Polymerase een foutje.
3 soorten:
Vervangen van een nucleotide
Verwijdering van een nucleotide
Toevoeging van een nucleotide
Slide 4 - Tekstslide
En dat kan grote gevolgen hebben.
Slide 5 - Tekstslide
Een puntmutatie is een verandering in één nucleotide.
Je zag eerder al de drie soorten: een substitutie (ander nucleotide), een insertie (extra nucleotide) en een deletie (nucleotide minder).
Dat heeft gevolgen voor de codons die afgelezen worden.
Slide 6 - Tekstslide
Genoommutaties
Bij genoommutaties veranderd niet de nucleotidevolgorde van een DNA molecuul maar krijgt de cel een extra chromosoom, of een stuk van een chromosoom of mist het een chromosoom
Genoommutaties kunnen ontstaan tijdens de meiose
Slide 7 - Tekstslide
Syndroom van down
Gevolg van een genoommutatie.
Iemand met syndroom van down heeft bij bevruchting 3 x het chromosoom 21.
Slide 8 - Tekstslide
Oorzaken mutaties
Blootstelling aan:
Mutagene straling
Mutagene stoffen
Slide 9 - Tekstslide
DNA reparatie
Tijdens celcyclus zijn er controle momenten.
Enzymen controleren of het DNA goed is gekopieerd en herstellen de fouten die ze vinden.
Bij controle zorgt een tumorsuppressorgen dat celcyclus even stopt om DNA reparatie uit te voeren.
Slide 10 - Tekstslide
Gevolgen van mutaties
Puntmutaties leiden vaak tot verstoorde synthese van het eiwit. Dit leidt vaak tot een specifieke ziekte (Bijvoorbeeld suikerziekte)
Slide 11 - Tekstslide
Mutaties en kanker
Tumorsuppressorgenen en proto-oncogenen
Tumorsuppressorgenen controleren de celdeling en DNA-replicatie. Mutaties in juist deze genen zorgt voor verstoorde celdeling.
Proto-oncogenen coderen voor eiwitten die celgroei en celdifferentiatie stimuleren. Mutaties in deze genen kunnen ervoor zorgen dat celdeling juist versneld.
Slide 12 - Tekstslide
Aan de slag met leerdoelen (eerste 12 minuten in stilte / fluisterend)
