4.4: De verspreiding van het christendom over Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Hoe functioneerden zelfvoorzienende domeinen?

1. Ze importeerden alles wat ze nodig hadden
2. Ze produceerden hun eigen goederen en voedsel
3. Ze hadden geen behoefte aan handel
4. Ze waren afhankelijk van buurlanden

Wat is een reden dat steden krompen na de val van het West-Romeinse Rijk?

1. Invasies van buurvolkeren veroorzaakten economische blokkades.
2. De bevolking verhuisde naar landelijke gebieden voor veiligheid.
3. Verminderde handel en instabiliteit leidden tot afname van bevolking.
4. De stedelijke infrastructuur was te verouderd om te onderhouden.

Wat was de plicht van een horigen in de Middeleeuwen?

1. Het leiden van religieuze ceremonies
2. Het bouwen van kastelen
3. Het bewerken van het land van de heer
4. Het handelen in specerijen

Wat hield de horigheid in de Middeleeuwen in?

1. Het gebonden zijn aan het land van de heer
2. Het reizen als handelaar
3. Het leiden van een eigen leger
4. Het dienen als koninklijke adviseur

4.4: De verspreiding van het Christendom

Omdat in het begin de leer van het christelijke geloof nog niet vast lag, hadden kerkvaders  veel invloed op de leer van het geloof. Sommigen christenen vonden dat de wereld zo zondig was, dat zij zich terug trokken in kloosters. Hier gingen ze bidden en boeken overschrijven. De Fransen speelden een belangrijke rol in de verspreiding van het christendom. De Frankische koning Clovis werd gekroond en de Franken zorgden voor de bekering van de Friezen en de Saksen. 

Leerdoelen 4.2

4.4A: Je kunt uitleggen welke invloed kerkvaders hadden op de leer van het christelijk geloof.  

4.4B: Je kunt uitleggen hoe het leven in de kloosters eruit zag tijdens de Middeleeuwen. 

4.4C: Je kunt verklaren waarom de bekering van de Franken een belangrijke rol speelden bij de verspreiding van het katholieke christelijke geloof.  

4.4D: Je kunt verklaren waarom de Frankische heersers een goede band hadden met de kerk. 

Kerkvaders

• Augustinus: Goed dat Rome is geplunderd, het draait om het leven na de dood
• Bij goed leven wordt je beloond met de hemel, in 'stad van God'
• Bijbel het heilige boek, maar nog niet alles lag vast! 
• Kerkvaders dachten hierover na en legden ideeën vast in boeken

LD: 4.4A

Leven in het klooster

• Monniken en nonnen
• Belofte van armoede, kuisheid en gehoorzaamheid aan de abt
• Onderdak reizigers, verzorgen zieken, overschrijven boeken (kerkvaders en uit de Oudheid)
• Kloosters werden domeinen met leenmannen en rijkdom
• Hoge geestelijken leven als adel

LD: 4.4B

Bekering van de Franken

• Koning Clovis laat zich dopen samen met zijn edelen (496 n. Chr.)
• Katholiek o.l.v. paus in Rome
• Clovis kreeg hierdoor steun van bisschoppen en oorspronkelijke bevolking van Frankrijk
• Missionarissen bouwen kerken op heilige plekken voor Germanen
• Overgang makkelijk maken!

LD: 4.4C

Frankische band met de kerk

• Samenwerking kerk en staat
• Velen Franken volgen (onder dwang) Clovis als christen
• Friezen worden pas bekeerd naar verovering door Franken, moord op Bonifatius
• Karel de Grote dwingt Saksen na verovering christen te worden
• Heidens geloof = bijgeloof

LD: 4.4D

Bedenk een reden waarom kerkvaders aan het begin van het christelijk geloof veel invloed konden uitoefenen op het geloof.

Bedenk een politieke reden waarom Clovis zich liet bekeren tot het christendom.

Koningen doneerden veel land en spullen aan kloosters. Bedenk een reden waarom zij dit deden.

Aan de slag!

• Invullen leerdoelen
• Maken opdrachten
• Werkboek of laptop

Wat is de rol van een kerkvader?

1. Het leiden van muzikale uitvoeringen tijdens de eredienst.
2. Het ontwikkelen van theologische leerstellingen en geschriften.
3. Het organiseren van liefdadigheidsevenementen in de gemeenschap.
4. Het uitvoeren van administratieve taken binnen de kerk.

Wat was een belangrijke taak van een monnik in een klooster?

1. Het leiden van militaire expedities
2. Het uitvoeren van politieke taken
3. Het kopiëren van religieuze geschriften
4. Het handelen in goederen