Les 3- Maligne carcinomen

• Anatomie, Fysiologie en Pathologie
• MBO
• Studiejaar 1

Anatomie, Fysiologie en Pathologie 

Week 16

Leerjaar 1

Periode 4

Programma

• Terugblik vorige les
• Theorie & vragenrondje 

Vorige les

Welke benigne aandoening wordt veroorzaakt door het HPV virus?

Welk benigne gezwel gaat uit van het bind- en klierweefsel?

1. Fibroadenoom
2. Hemangioom
3. Poliep
4. Myoom

Hoe wordt een aardbeienvlek ook wel genoemd?

Lesdoelen

Aan het eind van de les kan je:

• Benoemen wat maligne gezwellen zijn
• Verschil tussen solide en niet-solide kanker verklaren
• De weg van klachten tot diagnose van kanker beschrijven
• De onderzoeks- en behandelmogelijkheden benoemen
• De verschillende kenmerken van de soorten maligne gezwellen noemen

Theorie maligne gezwellen

Maligne gezwellen

celdeling ongeremd, beschadiging in DNA

Een kankerpatiënt in de HAP

• Inleven, empathisch zijn
• Primaire en secundaire preventie
•  Kanker vaststellen: punctie, biopt, bloed en beeldvormend onderzoek (röntgenfoto, MRI, PET, CT- scan)

primaire preventie: voorkomen dat ziekte ontstaan (stoppen met roken)

Secundaire preventie: ziekte zo vroeg mogelijk opsporen (BVO)

Vaste verdubbelingstijd

Verwijderen van tumoren voor onderzoek (benigne en maligne)

Metastasen

Lymfogene metastase

Hematogene metastase

Cavitaire metastase 

Solide kanker: in een orgaan, vast. Bijv. borstkanker, darmkanker

Niet-solide kanker: in weefsels of cellen, vloeibaar/los. Bijv. leukemie, lymfeklierkanker

In lymfe

In bloed

In een holte

Behandelingen bij kanker

• Cytostatica (=chemo): remmen elke celdeling - veneus of oraal
• Hormonen: tumorgroei afhankelijk van hormonen
• Immunotherapie: afweer stimuleren 
• Operatie
• Radiotherapie (= bestraling)

Cytostatica: veel bijwerkingen, lange termijn vermoeidhied

Hormoonkanker: prostaat, baarmoeder, mamma carcinoom

Immunotherapie: Afweer te stimuleren die door cytostatica is aangetast

Eigen afweer van de patiënt te helpen bij het beschrijven van auto-immuunziekten en kanker

Maligne aandoeningen

Inl. medische kennis H10

Bekijk zelf (nogmaals) deze vormen van kanker in je boek.

Zijn er nu vragen?

Bronchuscarcinoom (longkanker)

• Epitheelweefsel in lagere luchtwegen
• Oorzaak: actief of passief roken
• Kriebelhoest en hemoptoë
• Prognose slecht door snelle hematogene metastasering
• OK/chemotherapie

Vroeg stadium: OK , soms chemotherapie

Mammacarcinoom

• Klierweefsel in de mamma
• Oorzaak onbekend of erfelijkheid (BRCA1/2 gen)
• Pijnloze knobbel, ingetrokken tepel, vocht uit tepel
• Snelle lymfogene metastasering 
• OK, medicatie, bestraling en/of chemotherapie 
  

Prostaatcarcinoom

• Klierweefsel in prostaat
• Onbekende oorzaak, hoge leeftijd /erfelijkheid is risico
• PSA en weefselonderzoek (biopt)
• Operatie > Incontinentie, bestraling of hormoontherapie

Endometriumcarcinoom

• Binnenbekleding baarmoeder
• Oorzaak onbekend, oestrogeen laat tumor sneller groeien
• Abnormaal vaginaal bloedverlies; vooral na overgang
• Curretage 

Cervixcarcinoom

• Baarmoederhalskanker
• HPV - door coïtus
• Hoe lager leeftijd van besmetting, hoe groter de kans
• BVO
• Abnormaal bloedverlies of contactbloedingen 

Colon- en rectumcarcinoom

• Klierepitheelweefsel dikke darm en endeldarm
• Poliep is soms voorstadium 
• Oorzaak: voedsel (dierlijk vet) of erfelijkheid
• BVO
• Veranderde defecatiepatroon, bloedverlies of loze aandang
• OK > stoma

Melanoom en basalioom

Melanoom

• Pigmentcellen van de huid
• UV stralen
• Verdikkingen of verkleuringen op de huid (zwart/bruin) met klachten (jeuk, bloedverlies, tintelingen)
• Uitzaaien via omliggende huid of bloed/lymfe > slechte prognose
• PA onderzoek voor diagnose

Basalioom (basale- celcarcinoom)

• Epitheelcellen van de huid
• In het gezicht
• Groeit in de diepte, maar kan niet uitzaaien

Maagcarcinoom

•  Klierepitheelcellen in de maag
• Helicobacter pylori > maagzweer
• 'Stille vorm', op den duur eetlust minder en afvallen (dan vaak al uitgezaaid)
• Slechte prognose

Leukemie 

• Bloedkanker
• Veel bij kinderen
• Lymfatisch weefsel: beenmerg, lymfeklieren en milt
• Moe, bloedarmoede, blauwe plekken en gezwollen lymfeklieren
• Chemotherapie en beenmergtransplantatie 

Leervragen?

Aan de slag

• Opdracht > oncologie 
• 'Je zal het maar hebben' kijken

Huiswerk

1. Leren van de LessonUp's
2. (Af)maken Expert College 
3. Ingesproken PPT lymfatisch stelsel doornemen
4. Lezen: AFP boek H7.5