Herhaling zuren en basen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Herhaling zuren en basen

Wat gaan we doen vandaag?

Vandaag doen we de herhaling van H7

pH, indicatoren, zuren en basen in water, tabel 49, notatie en zuurbase reacties 

morgen pH berekeningen 

Dit is de pH schaal, pH = zuurtegraad

Zuren                                                           Basen

Hoe lager de waarde hoe zuurder de oplossing is. (vaak dan ook meer bijtend, slecht voor bv je tanden etc.)

Hoe hoger de waarde hoe basischer de oplossing. (dan ook meer bijtend, veel schoonmaakmiddelen zijn basich)

Hoe weet je of iets zuur/basisch is?

Hoe weet je of iets zuur/basisch is?

Gebruik maken van een pH-indicator

Kan papier zijn (lakmoes papier)

indicatoren

Kleuren staan in tabel 52A

Omslagtraject is dan een mengsel tussen de twee kleuren 

Zuren

Zuren zijn deeltjes die één of meer waterstofatomen hebben

Een zuur kan in een oplossing een H⁺ afstaan (H⁺ donor)

H⁺ = proton genoemd

Zuren

Een zuur kan in een oplossing een H⁺ afstaan

Algemeen 

HZ --> H⁺ + Z^-

^{Z staat voor algemeen willekeurig zuur}

^{= ionisatievergelijking}

Ionisatie vergelijking

Algemeen

HZ --> H⁺ + Z^-

Hoe is dat dan voor HCl of HNO₃?

Ionisatie vergelijking

Algemeen

HZ --> H⁺ + Z^-

Hoe is dat dan voor HCl of HNO₃?

HCl --> H⁺ + Cl^-

HNO₃ --> H⁺ + NO₃^-

De zuurgroep 

Aanwezig bij organische zuren

organische zuren = koolstofketen met een (of meer) zuurgroep

Bestaat uit dubbel gebonden O + OH

(COOH) 

de zuurgroep 

alleen maar aan het begin/eind van een molecuul 

waarom?

Naamgeving

Stam + zuur (geen getal nodig)

Je begint altijd met tellen bij de zuurgroep (1) 

De C van de zuurgroep hoort bij de stam

propaanzuur

butaanzuur

Ionisatie vergelijking (2 manieren)

CH₃CH₂COOH --> CH₃CH₂COO^- + H⁺ 

OF

C₃H₆O₂ --> C₃H₅O₁^- + H⁺

Geef de ionisatie vergelijkingen

1. zwavelzuur

2. ethaanzuur 

3. HCN

Sterke en zwakke zuren

Sterke zuren 

splits volledig op in H⁺ en zuur rest ionen 

bv: 100 moleculen HCl, splitsen ook alle 100 op

Sterke en zwakke zuren

Sterke zuren 

splits volledig op in H⁺ en zuur rest ionen 

bv: 100 moleculen HCl, splitsen ook alle 100 op

zwakke zuren 

splitsen niet volledig op in H⁺ en zuur rest ionen

bv: 100 moleculen CH₃COOH, waar maar 30 moleculen opsplitsen 

Notatie zuren(wat heb je het meeste in je oplossing)

Sterke zuren: je noteert wat na de pijl staat

bv HCl (g) --> H⁺ (aq) + Cl^- (aq) 

dan noteer je H⁺ (aq) en Cl^- (aq)

Zwakke zuren: je noteert wat voor de pijl staat

bv: CH₃COOH --> H⁺ + CH₃COO^-

HClO is een

1. zwak zuur
2. sterk zuur
3. tering zwak zuur

H3PO3 is een

1. zwak zuur
2. sterk zuur
3. tering zwak zuur

H2 is een

1. zwak zuur
2. sterk zuur
3. tering zwak zuur

Basen

Base neemt een proton op

H⁺ moet ergens vandaan komen --> van water (uit de oplossing) of van een zuur (als deze aanwezig is) 

Basische oplossing 

Base neemt H+ op van water

(basen hebben vaak een - lading)

Bv

H^- + H₂O --> OH^- + H₂

 

Basische oplossing 

Base neemt H+ op van water

(basen hebben vaak een - lading)

Bv

H^- + H₂O --> OH^- + H₂

  OH- is een kenmerkend ion die de oplossing basisch maakt. Hoe meer OH-, hoe hoger de pH

Regels notatie zijn hetzelfde als voor de zuren

Geef de notatie van de volgende zuren/basen

1. HClO₃

2. HTe^-

3. H^- 

4. CH₃COOH

Zuur base reacties

Als zowel een zuur als een base aanwezig is in de oplossing

Overdracht van protonen (H⁺)

zuur doneert H⁺ aan base

Notatie

Je hebt die notatie nodig om de reactie op te stellen 

Vb

Azijnzuur (CH₃COOH) reageert met natronloog (Na⁺ en OH^-) 

1. Zoek de zuren en basen en check of ze sterk/zwak zijn

2. Geef de notatie van de zuren en basen

3. Geef de reactie

Vb

Azijnzuur (CH₃COOH) reageert met natronloog (Na⁺ en OH^-) 

1. Zoek de zuren en basen en check of ze sterk/zwak zijn

CH₃COOH en OH^- (Na+ is geen zuur/base, staat niet in T49)

2. Geef de notatie van de zuren en basen

*kies dan ook de deeltjes die als zuur/base reageren

3. Geef de reactie

Vb

Azijnzuur (CH₃COOH) reageert met natronloog (Na⁺ en OH^-) 

1. Zoek de zuren en basen en check of ze sterk/zwak zijn

CH₃COOH en OH^-

2. Geef de notatie van de zuren en basen

CH₃COOH en OH-

3. Geef de reactie

Vb

Azijnzuur (CH₃COOH) reageert met natronloog (Na⁺ en OH^-) 

1. Zoek de zuren en basen en check of ze sterk/zwak zijn

CH₃COOH en OH^-

3. Geef de reactie

CH₃COOH + OH^- --> CH₃COO^- + H₂O

Stel de zuur base reactie op van ammoniak en zoutzuur (HCl)

Geef de zuurbase reactie van salpeterzuur en ammoniak

Geef de ionisatie vergelijking + notatie van de volgende zuren/basen

1. CN^-

2. CH₃COOH

3. HF

4. NH₂^-

leg van alle zouten uit of de pH boven of onder de 7 komt als je ze oplost in water, klaar? Pak een opdrachten blad

1. kaliumsulfaat

2. magnesiumfluoride

3. natriumchloride

4. natriumsulfide