Hoofdstuk 4 Paragraaf 3 Staatsvorming en centralisatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Staatsvorming & Centralisatie

Doelen voor deze les: 

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘Het begin van staatsvorming en centralisatie.’

• Je kan uitleggen hoe de koningen in Frankrijk begonnen met staatsvorming en centralisatie.

• Je kan uitleggen hoe de staatsvorming en centralisatie in Duitsland mislukten en in Engeland op gang kwamen. 

• Je kan uitleggen hoe de Bourgondiërs begonnen de Nederlanden te verenigen. 

• Je kan uitleggen waarvoor de Staten-Generaal dienden in Frankrijk. 

• Je kan uitleggen hoe in Frankrijk de centrale overheid versterkt werd. 

• Je kan 3 oorzaken geven waardoor de centralisatie in Duitsland mislukte. 

• Je kan uitleggen wat het gevolg is van de Magna Carta. 

• Je kan uitleggen hoe de Salische Wet de Nederlandse politiek heeft beïnvloed.

Lesdoel: Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘Het begin van staatsvorming en centralisatie.’

0

Frankrijk

Oorzaken 100-jarige oorlog:

1. Engelse claim op de Franse troon. 
2. Engelse koning was een Franse leenheer. 
3. Begin was voor de Engelsen tot Jean D'Arc. 

Leg uit waarom de 100-jarige oorlog een oorzaak was van de centralisatie

Frankrijk

Gevolgen 100-jarige oorlog: 

1. Engelsen verliezen bijna al het grondgebied behalve Calais. 
2. De Franse koning kon zijn macht centraliseren. 
3. De Franse koning ging zijn rijk vanaf één plek besturen. 

0

0

Noem drie manieren om te centraliseren

Frankrijk

Voorbeelden van centralisatie van het Frans koningschap: 

1. Koning hief belasting door zijn hele rijk. 
2. Maakte wetten die voor het hele rijk golden. 
3. Reageerden vanuit één hoofdstad. 

Waarom was het heffen van belasting zo belangrijk voor de Franse koning?

Frankrijk

Doordat de belasting gecentraliseerd werd, kon de Franse koning duizenden ambtenaren en beroepsmilitairen betalen. 

Dit zijn de eerste vormen van de moderne staat. 

Frankrijk

• De centrale  overheid werd ook versterkt door toenemende kwaliteit van rechters en ambtenaren. 
• Hiervoor werden universiteiten opgericht. 
• Ook werden er overheidsorganisaties opgericht zoals de rekenkamer. 
• Daarnaast werden koningen sterker doordat er krachtigere wapens uitgevonden werden, waardoor zij ongehoorzame edelen sneller konden dwingen  om te luisteren.  

Duitsland

Duits koningschap: 

1. Weinig centralisatie. 
2. Vorsten waren de baas in hun eigen gebied. 
3. Keurvorsten kozen de nieuwe koning/keizer. 

Engeland

Engels koningschap:

• Willem de veroveraar stelde het leenstelsel in met Normandische leenheren. 
• Stelde ambtenaren aan die belasting inden en rechtspraken. 
• Ambtenaren maakte wetten voor het gehele koninkrijk. 

De Nederlanden

1. Tot 1430 verschillende graven en hertogdommen.
2. Na 1430 onder komen de Nederlanden onder 1 vorst: Filips de Goede van Bourgondie. 
3. Maria van Bourgondie kleindochter van Filips trouwt met Maximiliaan waardoor de Nederlanden in handen komen van de Habsburgers 

De Nederlanden

Filips de Goede:

1. Stelde centraal bestuur in. 
2. Maakte Brussel de hoofdstad van zijn rijk. 

Karel de Stoute:

1. Zette een centrale rechtbank op voor het Bourgondisch rijk. 

Lesdoel: Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘Het begin van staatsvorming en centralisatie.’
• Je kan uitleggen hoe de koningen in Frankrijk begonnen met staatsvorming en centralisatie.

Wat heeft Poetin moeten doen om zijn macht te vergroten?

Welk KA hoort bij deze afbeelding?

Welk KA hoort bij deze afbeelding?

Welk KA hoort bij deze afbeelding?

Welk KA hoort bij deze afbeelding?

de opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving

de opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden

het begin van staatsvorming en centralisatie

Aan de slag: Huiswerk

1. Maken paragraaf 4.3
2. Nakijken paragraaf 4.3. 
3. Nakijken vorige paragrafen. 
4. Leren leerdoelen paragraaf 4.3.