4havo - Les 5 - 5.1 Het molecuulmodel

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat heb je bij je?

4p Boek

5p Laptop

2p Geo

4p Rekenmachine (geen grafische)

2p Pen + potlood + gum

2p Ruitjesschrift of ruitjespapier in de multomap

8p BINAS

                                       Hoeveel punten scoor je?

Hoeveel significante cijfers:
0, 058 × 10³

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Welke grootheid meet je met een thermometer

1. Hitte
2. Warmte
3. Energie
4. Temperatuur

Wat gebeurt er met de deeltjes van een stof als je deze verwarmt?

1. Worden groter
2. Gaan sneller bewegen
3. Gaan langzamer bewegen
4. Worden zwaarder

Wat gebeurt er met water als je het kookt?

1. Worden groter
2. Gaan sneller bewegen
3. Gaan langzamer bewegen
4. Worden zwaarder

Als het buiten vriest, zal het water in de plassen...

1. Verdampen
2. Bevriezen
3. Ontdooien
4. Koken

Leerdoelen

Je kunt de uitgangspunten van het

molecuulmodel beschrijven en toepassen.

Je kunt warmte en temperatuur uitleggen.

Je kunt de fase(overgangen) van een stof 

beschrijven.

Je kunt het absolute nulpunt uitleggen en 

rekenen met °C en kelvin.

Wat is een model?

d.

Het molecuulmodel probeert de werkelijkheid 

van een molecuul te beschrijven.

Molecuulmodel

1. Stoffen bestaan uit moleculen 

   (kleine deeltjes)

2. Tussen de moleculen zit ruimte.

3. De moleculen bewegen altijd

4. De moleculen trekken elkaar aan

Temperatuur en warmte

Temperatuur is een grootheid

met als eenheid graden Celsius of kelvin.

Warmte is een vorm van energie 

met als eenheid joule.

Temperatuur

De bewegingsenergie van de 

moleculen bepaalt de temperatuur.

Wanneer de temperatuur stijgt,

gaan de moleculen sneller bewegen.

Wanneer de temperatuur daalt,

gaan de moleculen langzamer bewegen.

Temperatuur

Grootheid temperatuur met symbool 𝑇

  

Eenheid kelvin (K)

𝑇 (K) = 𝑡 (⁰C) + 273,15

0 K is het absolute nulpunt, de moleculen staan stil!

Absolute nulpunt

Als een stof afkoelt, gaan de moleculen langzamer 

bewegen.

Bij een bepaalde temperatuur staan 

de moleculen stil. Dit heet het absolute nulpunt.

Het absolute nulpunt is bij -273,15 °C, oftewel 0 K.

Warmte

Warmte is energie die zorgt dat de moleculen sneller gaan bewegen en/of de afstand tussen de moleculen toeneemt.

(als de moleculen sneller gaan, hebben ze meer ruimte nodig)

phet.colorado.edu

Stof verwarmen

Verwarmen betekent warmte (energie) toevoegen aan de stof

energie in de stof = potentiële energie + bewegingsenergie

Meer potentiële energie betekent meer afstand tussen de moleculen

(ze worden uit elkaar getrokken)

Meer bewegingsenergie betekent dat de moleculen sneller bewegen (hogere temperatuur)

(T, Q)-diagram water

Warmte(stroom)

Warmte stroomt altijd vanzelf van de hoge temperatuur

naar de lage temperatuur.

Er is energie nodig om warmte terug te brengen.

Warmte

Grootheid warmte met symbool 𝑄

Eenheid joule (J)

Warmte is een vorm van energie

Wat denk je dat er gebeurt met de deeltjes van een bal als je hem in de koelkast legt?

Fases

.

        vaste fase           vloeibare fase      gasvormige fase

phet.colorado.edu

Fasedriehoek

Fase-driehoek

verdampen

condenseren

stollen

smelten

rijpen

sublimeren

vast

vloeibaar

gas

Hoe noemen we de temperatuur waarbij de deeltjes helemaal stoppen met bewegen?

1. kookpunt
2. smeltpunt
3. absolute nulpunt
4. vriespunt

Aan de slag

Begrippen uit deze les

Begrippen uit deze les

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen