In deze les zitten 35 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.
Lesduur is: 60 min
Onderdelen in deze les
Paragraaf 3.2 Landschappen
Hoofdstuk 3 Zuid-Amerika
Domein Gebieden
4V
Slide 1 - Tekstslide
Leerdoelen
Je weet wat op hoofdlijnen het geografische beeld is van Zuid-Amerika.
Je begrijpt hoe het huidige patroon van landschapszones is ontstaan.
Slide 2 - Tekstslide
Slide 3 - Tekstslide
Landschapstypen
Hoogland van Guyana
Hoogland van Brazilië
Het Andesgebergte, plateau van Patagonië, Altiplano
De laaglanden van: Orinoco, Amazone, Paraná
Bron 10 p. 77
Slide 4 - Tekstslide
West: actieve continentrand
Slide 5 - Tekstslide
Supercontinent cyclus
Slide 6 - Tekstslide
Plaattektoniek
Drie tektonische plaatbewegingen:
1. Convergent
2. Divergent
3. Transform
Slide 7 - Tekstslide
A
Divergent
B
Convergent
C
Subductie
D
Transform
Slide 8 - Quizvraag
A
Transform
B
Convergent
C
Divergent
D
Subductie
Slide 9 - Quizvraag
A
Convergent
B
Subductie
C
Transform
D
Divergent
Slide 10 - Quizvraag
Plaattektoniek
Bij convergente platen kan er subductie ontstaan (oceanische korst duikt onder continentale korst).
West: actieve continentrand
Oost: passieve continentrand
Slide 11 - Tekstslide
Subductie
Subductie = proces waarbij een zware oceanische aardplaat onder een andere oceanische of continentale plaat duikt
Gevolgen: aardbevingen en vulkanisme
Slide 12 - Tekstslide
Vulkanisme
1 Oceanische plaat met sediment duikt onder continent (=subductie) 2 Op voldoende diepte smelt de plaat en vormt zich dik magma met gas. 3 Het magma stijgt op, vloeit uit de aarde en stolt. ==> andesiet als gesteente
Slide 13 - Tekstslide
Peru-gat
Waarom hier geen vulkanisme?
Slide 14 - Tekstslide
Waarom komt er in het Peru-gat geen vulkanisme voor (terwijl er wel subductie is)?
Slide 15 - Open vraag
Peru-gat
Waarom hier geen vulkanisme?
Oorzaak: vlakke subductie Gevolg: de oceanische plaat komt niet diep genoeg om te gaan smelten
Slide 16 - Tekstslide
Twee rijen met vulkanen
De Andes bestaat op sommige plekken uit twee rijen met vulkanen:
west: actief oost: dode vulkanen
Oorzaak: dode vulkanen ontstaan tijdens een eerdere subductiefase
Slide 17 - Tekstslide
Altiplano
Tussen de twee rijen met vulkanen ligt de Altiplano: hoogvlakte
Ontstaan tijdens de laatste subductiefase waarbij magma het gebied omhoog heeft geduwd.
Slide 18 - Tekstslide
Voorlandbekken
Bekken = laag gelegen gebied
Voorlandbekken ligt parallel aan gebergte
Slide 19 - Tekstslide
Voorlandbekken
Omlaag gekomen gebied aan de niet-subductie zijde (van de Andes)
Oorzaak: het enorme gewicht van het steeds hoger wordende Andesgebergte (bergen > 5000 m) heeft het gebied naar beneden gedrukt.
Slide 20 - Tekstslide
Voorlandbekken
Het voorlandbekken ligt inmiddels weer vol met materiaal afkomstig vanuit het Andesgebergte waar afbraak (=erosie en verwering) plaatsvindt.
Slide 21 - Tekstslide
De Andes is een bekend gebergte. In welk land ligt de Andes niet?
A
Argentinië
B
Chili
C
Paraguay
D
Peru
Slide 22 - Quizvraag
De Andes
De Andes bestaat uit meerdere bergketens (Cordilleras). Kenmerk = reliëf.
Hiertussen ligt hoogvlakte of hoogland (Altiplano).
Kenmerk = weinig reliëf.
BRON 10
Slide 23 - Tekstslide
Antiplano
Intramontane hoogvlakte -> geheel omsloten door gebergten.
Oorspronkelijk een voorlandbekken
Opgetild tijdens vorming van de Andes
Slide 24 - Tekstslide
Oost: passieve continentrand
Slide 25 - Tekstslide
Oost
In het verleden: actief
Tijdens vorming supercontinent Pangea is Z-Amerika op Afrika gebotst ==> vorming Hoogland Brazilië
Slide 26 - Tekstslide
Oost
Nu: passief
Geen aardbevingen en geen vulkanisme.
Slide 27 - Tekstslide
Oost: passieve continentrand
Aan de oostkant treden weinig of geen tektonische verschijnselen op.
Ten oosten van het Andes vinden we schilden (kern van een continent, waar de oudste gesteenten voor komen).
Slide 28 - Tekstslide
Schilden
Schilden bestaan vaak uit metamorfe gesteenten (ontstaan onder extreem hoge hitte en druk) en intrusieve gesteenten (stollend magma in de aardkorst). Dit zijn gesteenten die diep in de aardkorst ontstaan.
Slide 29 - Tekstslide
De gesteenten waaruit de schilden bestaan worden alleen diep in de aardkorst gevormd. Hoe komt het dat wij deze schilden toch aan de oppervlakte vinden?
Slide 30 - Open vraag
Bodemschatten
Slide 31 - Tekstslide
Bodemschatten
In Andes + hooglanden: ertsen (ijzer, koper, tin, zilver, goud).
In de tropen: bauxiet (mineraal voor aluminium).
Voormalige zoutmeren: lithium (wordt gebruikt in accu’s).
Slide 32 - Tekstslide
Ontstaan ertsen
Opstijgend magma uit de mantel bevat metalen: ieder metaal stolt bij een andere temperatuur > gestolde materialen van een soort hopen zich op > ertsaders ontstaan.
Slide 33 - Tekstslide
Leerdoelen
Je weet wat op hoofdlijnen het geografische beeld is van Zuid-Amerika.
Je begrijpt hoe het huidige patroon van landschapszones is ontstaan.