BSR 12/02 1aha Grammatica WS §8 pers vnw bez vnw

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

Open je boek alvast op blz. 218-219
(havo) of blz. 214-215 (vwo).

Log alvast in op LessonUp. 

§6/8: Persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord

Voordat we beginnen:

1AHA

GRAMMATICA

WOORDSOORTEN

• Je weet het verschil tussen zelfstandige werkwoorden, hulpwerkwoorden en koppelwerkwoorden.
  
• Je kunt bepalen of een woord een persoonlijk of bezittelijk voornaamwoord is.

Lesdoelen

In deze les gaan we:

• Verder met Grammatica woordsoorten;
• de uitleg van paragraaf 2 t/m 6 herhalen
• De uitleg van paragraaf 8 (vwo 6) behandelen (en hierbij aantekeningen maken);
• Oefenen met paragraaf 8 (vwo 6).

Alle paragrafen met WS voor de paragraaf behandelen we de komende tijd. De paragrafen met ZD hebben we al behandeld.

Grammatica woordsoorten

Zinnen bestaan uit woorden. Die woorden kun je indelen in soorten. Je kunt van elk woord in een zin bepalen bij welke woordsoort het hoort. Zo ontdek je hoe een taal is opgebouwd.

Er volgen nu wat herhalingsvragen

Waar of niet waar?

Eigennamen behoren tot de zelfstandige naamwoorden.

1. waar
2. niet waar

Waar of niet waar?

In de zin 'Een van ons helpt mee' is 'een' een lidwoord.

1. waar
2. niet waar

Waar of niet waar?

'In elke zin staat een hulpwerkwerkwoord.'

1. waar
2. niet waar

Waar of niet waar?

'Een bijvoeglijk naamwoord staat altijd vóór een zelfstandig naamwoord.'

1. waar
2. niet waar

gemetseld – houten – plastic

Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Leg je antwoord uit met behulp van de woordsoorten.

Meryam vraagt haar broer om hulp bij wiskunde.

Benoem de woordsoort van 'broer'.

sleep de juiste woordsoort naar het vak hiernaast

concreet zelfstandig naamwoord (czn)

abstract zelfstandig naamwoord (azn)

eigennaam 

(zn-e)

Zelfstandige werkwoorden

Een werkwoord is een woord dat je kunt doen: fietsen, leren, werken, eten. Maar een werkwoord kan je ook overkomen: vallen, struikelen, krijgen.

Als we weten wat er wordt bedoeld met een bepaald werkwoord, dan noem je dat een zelfstandig werkwoord.

Hulpwerkwoorden

Let op: van sommige werkwoorden hebben van zichzelf geen duidelijke betekenis: hebben, kunnen, mogen, moeten, willen, worden, zijn, zullen. Daarom 'helpen' deze woorden altijd een ander werkwoord. Dit is de reden dat we deze werkwoorden hulpwerkwoorden noemen. 
Vanavond zouden we pizza kunnen eten.

Koppelwerkwoord

Koppelwerkwoorden koppelen altijd een eigenschap aan het onderwerp in de zin. Ze zijn onderdeel van het naamwoordelijk gezegde. We kennen de volgende koppelwerkwoorden: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen.

Jullie presentatie is heel grappig.

Uitlegfilmpje!

Persoonlijk

voornaamwoord

Een persoonlijk voornaamwoord verwijst naar een persoon, dier of ding:

• Wij gaan een weekendje weg.
• Onze kat slaapt overdag, omdat hij 's nachts buiten rondloopt.
• Ik heb je bericht ontvangen, maar ik heb het nog niet gelezen.

Persoonlijk

voornaamwoord

Let op: het woordje het is alleen een persoonlijk voornaamwoord als het niet bij een zelfstandig naamwoord is en wel een duidelijke betekenis heeft. 

Wel pers vnw: Dit verhaal is heel interessant, dus ik heb het in avond uitgelezen.

Niet pers. vnw : Heb jij het huisdier van Emma gezien?

Noteer de persoonlijke voornaamwoorden uit onderstaande zin:
'Jos heeft mij de fiets van zijn zus gegeven, maar ik weet niet of zij het er mee eens is.'

Bezittelijk voornaamwoord

Een bezittelijk voornaamwoord
geeft aan van wie iets is. Het staat altijd voor het zn waar het bij hoort.

• Jullie tuin.
• Mijn telefoon.
• Jouw huis.

Noteer de bezittelijke voornaamwoorden uit onderstaande zin:
'Vinden jij en jouw broers het leuk dat alle voornamen in jullie gezin met een J beginnen of vind je dat lastig?'

Uitlegfilmpje!

Aan het werk

Optie A Klassikaal	Optie B Zelfstandig werken	Klaar?
Eerst oefenen via de 'trainer' op de iPad (Magister -> leermiddelen -> Nederlands -> Cursus 5: Grammatica -> paragraaf 8: persoonlijk en bezittelijk voornaamwoord). Let op: voor vwo is dit paragraaf 6.	Havo: §8: Pers. vnw en bez. vnw (blz. 218-219). Opdracht 1 t/m 4. Vwo: §6: Pers. vnw en bez. vnw (blz. 214-215). Opdracht 1 t/m 4. Kies zelf of je het in je boek of op je Ipad maakt.	1) Maak een samenvatting van de woordsoorten tot nu toe 2) Oefen in het online boek verder met paragraaf 2, 4, 6 en 8! 3) W erk alvast verder aan de volgende paragraaf.

• Je kunt concrete en abstracte zelfstandig naamwoorden herkennen (en eigennamen).
• Je weet het verschil tussen zelfstandige werkwoorden, hulpwerkwoorden en koppelwerkwoorden.
• Je kunt bepalen of een woord een persoonlijk of bezittelijk voornaamwoord is.

Lesdoelen

Aan welke zaken kun je een zelfstandig naamwoord herkennen? Noem er twee.

Wat is het verschil tussen een concreet en een abstract zelfstandig naamwoord? Gebruik voorbeelden.

Wat is het verschil tussen een zelfstandig werkwoord en een hulpwerkwoord?

Het woord 'kussen' kan zowel een zelfstandig naamwoord als een werkwoord zijn. Maak twee zinnen om dit verschil te laten zien. Eén zin met 'kussen' als zelfstandig naamwoord en een één zin met 'kussen' als werkwoord.

Maak een zin waarin 'het' een lidwoord is een zin waarin 'het' een persoonlijk voornaamwoord is.

Wie heeft nog een vraag over wat we vandaag hebben behandeld?