2ha week 23 les 2+3 zelfstandig koppel-, hulpwerkwoord + telwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo lwoo, havo
• Leerjaar 2

Hij is altijd al een opschepper geweest.

1. is = kww geweest = kww
2. is = kww geweest = hww
3. is = hww geweest = kww
4. is = hww geweest = hww

week 23 les 2+3 - 2ha

1e uur

• 10 minuten stillezen
  
• Uitleg §6 zelfstandig, koppel- en hulpwerkwoord
  
• Oefenen §4 aanw. vnw + vr.vnw en §6 werkwoorden

2de uur

• 10 minuten stillezen
• uitleg §8 telwoord
• oefenen §8  telwoord

Maandag

• Aanwijzend voornaamwoord
• Deze, die, dat, dit, zulk(e), zo'n, dergelijk(e), hetzelfde, dezelfde
• Vragend voornaamwoord
• wie, wat, welk(e), wat voor (een)

Lesdoelen

• Je oefent met aanwijzend en vragend voornaamwoord
• Je leert wat een zelfstandig, hulp- en koppelwerkwoorden koppelwerkwoord is.
• Je leert wat het verschil is tussen zelfstandige, hulp- en koppelwerkwoorden.

•  Je leert bepaalde en onbepaalde hoofd- en rangtelwoorden te herkennen.

Werkwoorden

Welke soort werkwoorden zijn er?

Werkwoorden

• zelfstandige werkwoorden
• koppelwerkwoorden
• hulpwerkwoorden

Lesdoelen

• Je leert wat een zelfstandig, hulp- en koppelwerkwoorden koppelwerkwoord is.
• Je leert wat het verschil is tussen zelfstandige, hulp- en koppelwerkwoorden.

ZELFSTANDIG WERKWOORD (ZWW)

• Het zelfstandig werkwoord is het belangrijkste werkwoord in de zin.
• Het zelfstandig werkwoord geeft aan wat het onderwerp doet.
• Het zelfstandig werkwoord heeft een duidelijke betekenis: 

      je kunt het (meestal) uitbeelden. 

ZELFSTANDIG WERKWOORD (ZWW)

• Het zelfstandig werkwoord kan als enige werkwoord in een zin staan. 
• Er staat maar één zelfstandig werkwoord in een zin. 
  
• Wanneer een werkwoord de handeling / actie aangeeft, spreek je van een zelfstandig werkwoord. (zww)

     Lieke zwemt elke zaterdag.

Hulpwerkwoord

Meer werkwoorden in de zin?

• Dan is er (minstens) één het hulpwerkwoord.
• Het hulpwerkwoord geeft "hulp" aan het zelfstandige werkwoord om een tijd of een uitdrukking te maken. 

Het hulpwerkwoord heeft zelf geen duidelijke betekenis. 

Ik heb gegeten.

Zelfstandig werkwoord vs. hulpwerkwoord

• zelfstandige werkwoorden kun je niet weglaten in een zin

•  hulpwerkwoorden kan je weglaten in een zin

• Saaba wilde gisteren  fietsen
• Saaba wilde gisteren (geen zin die af is)
• Saaba fietst (volledige zin)

LET OP!

Staan er meerdere ww in de zin, dan is de PV een hww

'Hij zou willen studeren'

• Zou willen studeren zijn de ww
• 3 ww, dus 2 hww

Herhaling ZWW

Wanneer een werkwoord de handeling / actie aangeeft, 

spreek je van een zelfstandig werkwoord. (zww)

Er staat altijd maar één zelfstandig werkwoord in een zin.

Koppelwerkwoord (kww)

- Geeft geen handeling aan

- Koppelt het onderwerp aan een kenmerk of eigenschap verderop in de zin. 

- Kan er maar 1 van in de zin staan

Het onderwerp doet niets, maar is iets.

Koppelwerkwoord

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen (heten, dunken en voorkomen)

Een zww zit nooit samen in een enkelvoudige zin met een kww.

Even oefenen...

Ik ben naar huis gelopen.
Het laatste werkwoord is een:

1. koppelwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord
3. hulpwerkwoord

Is het woord heb een zelfstandig werkwoord of hulpwerkwoord?

Ik heb gegeten.

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Dat boek van jou lijkt me erg goed.
lijkt = ...

1. hulpwerkwoord
2. koppelwerkwoord
3. zelfstandig werkwoord

Meneer Reitsma blijft altijd geduldig.

blijft = ...

1. hulpwerkwoord
2. koppelwerkwoord
3. zelfstandig werkwoord

Jacob is een oplettende leerling.

is =

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord
3. koppelwerkwoord

Ineke gaat naar de stad.
gaat = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Zelf oefenen

Wat: Maak van cursus  5  §4 opdracht 1t/m 5 af en maak  § 6 zelfstandig, koppel- en hulpwerkwoord opdr. 1 t/m 4

Hoe:  Individueel, maar je mag op fluisterniveau overleggen met degene die naast je zit. 

Hulp: Theorie uit je boek of internet.

Tijd: 15 min.

Uitkomst: Geoefend met aanwijzend en vragende voornaamwoord en de verschillende soorten werkwoorden

Klaar?

Bekijk §8 alvast. Leesboek of ander huiswerk

week 23 les 2+3 - 2ha

1e uur

• 10 minuten stillezen
  
• Uitleg §6 zelfstandig, koppel- en hulpwerkwoord
  
• Oefenen §6 werkwoorden
  

2de uur

• /Verder oefenen §4+6
• uitleg §8 telwoord
• oefenen §8 telwoord

Lesdoelen

• Je leert wat een zelfstandig, hulp- en koppelwerkwoorden koppelwerkwoord is.
• Je leert wat het verschil is tussen zelfstandige, hulp- en koppelwerkwoorden.

•  Je leert bepaalde en onbepaalde hoofd- en rangtelwoorden te herkennen.

Welke woorden geven een hoeveelheid aan?

• Getallen (bijv. één, negen, driehonderddrieënveertig, vijf miljoen)

• Hoeveelheidswoorden: veel, weinig, enkele, wat (=een beetje)

Hoe geef je een volgorde aan?

• Cijferwoorden zoals: eerste, tweede, dertiende
• Rangwoorden zonder cijfer: Laatste, middelste, zoveelste
  

Hoe heten deze woorden bij woordbenoeming?

Hoofd-en rangtelwoorden

hoofdtelwoorden (htw):

geven een hoeveelheid aan

1, één, 8, acht, 35, vijfendertig, 1000, duizend

rangtelwoorden (rtw):

geven een volgorde aan

eerste, 1e, tweede, 2e, 120e, honderdtwintigste 

Bepaald hoofdtelwoord

Noemt een bekend aantal of bekende hoeveelheid

Voorbeeld

Zeven boeken, zesendertig koeien, drie vijfde van de klas

Onbepaald hoofdtelwoord

Noemt een onbekend aantal of onbekende hoeveelheid

Voorbeeld

Veel boeken, weinig koeien, enkele leerlingen

Bepaald rangtelwoord

Geeft een bekende plaats in een rij aan

Voorbeeld

Zevende, zesendertigste

Onbepaald rangtelwoord

Geeft een onbekende plaats in een rij aan

Voorbeeld

Middelste, zoveelste, laatste, hoeveelste

Nog even op een rijtje

Even oefenen...

4

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

vijfde

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

veel

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

zoveelste

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

sommige

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Alle leerlingen hebben voor die toets een voldoende gehaald.
Welk woord is 'alle'?

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Het 6e lesuur zijn wij vrij.

wat is 6e?

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Hoe noem je
"tweede - tachtigste - honderdste"?

1. bepaald hoofdtelwoord
2. onbepaald hoofdtelwoord
3. bepaald rangtelwoord
4. onbepaald rangtelwoord

Twee derde van mijn klas haalde voor die toets een cijfer hoger dan een voldoende.

1. Twee derde = bepaald hoofdtelwoord
2. Twee derde = bepaald rangtelwoord

Zelf oefenen

Wat: Maak van cursus  5 § 6 zelfstandig, koppel- en hulpwerkwoord opdr. 1 t/m 4  af p. 216-217 en werk aan §8 Telwoord p. 220-221 opdracht 1 t/m 6

Hoe:  Individueel, maar je mag op fluisterniveau overleggen met degene die naast je zit. 

Hulp: Theorie uit je boek of internet.

Tijd: 15 min.

Uitkomst: Geoefend met de verschillende soorten werkwoorden en telwoorden.

Klaar?

huiswerk of leesboek