VP Ouderen Urinewegen, nieren

• VP Ouderen
• MBO
• Studiejaar 1

Verpleegkunde theorie ziektebeelden
gerelateerd aan nieren, urinewegen en geslachtsorganen

Leerdoelen

Hoofdleerdoel:

De student benoemt de verpleegkundige aandachtspunten bij de ziektebeelden gerelateerd aan nieren, urinewegen en geslachtsorganen

Vpk. aandachtspunten bij zorgvragers met een amputatie, nierstenen, nierinsufficiëntie

Wat weten jullie over de nieren?

van de nieren naar de blaas =

1. urinebuis
2. plasbuis
3. urineleider
4. urinebekken

De nieren liggen.....

1. Laag in de buikholte
2. In het midden van de buikholte
3. Hoog in de buikholte
4. In de borstholte

De nieren horen bij het

1. Verteringstelsel
2. Uitscheidingstelsel

Wat is de functie van de nieren?

1. Urine vervoeren naar de blaas
2. Urine opslagplaats
3. Schadelijke stoffen en afvalstoffen filteren
4. Vitamine K aanmaken

De nieren zijn verantwoordelijk voor de opname en uitscheiding van zouten.

Stelling:
Bij een lage bloeddruk zullen ..... zouten worden geresorbeerd in het bloed.

1. Meer
2. Minder

De rechter nier ligt doorgaans lager dan de linker nier

1. Juist
2. Onjuist

Nierinsufficiëntie 

Nierinsufficiëntie wil zeggen dat de nieren niet in staat zijn voldoende afvalstoffen uit het bloed te verwijderen.

Nierinsufficiëntie die binnen enkele dagen of weken ontstaat, noemen we acute nierinsufficiëntie.

Meestal is acute nierinsufficiëntie te genezen, als er maar genoeg tijd voor is. Om deze tijd te overbruggen wordt de zorgvrager tijdelijk gedialyseerd.

Van een chronische nierinsufficiëntie is sprake als er jaren overheen gaan voordat de nierfunctie zo slecht is dat er vergiftigingsverschijnselen optreden.

Bij hoeveel procent van de overgebleven nierfunctie, spreken we van chronische nierinsufficiëntie?

1. 25 %
2. 40 %
3. 50 %
4. 10 %

Nierinsufficiëntie wil zeggen dat .......

1. De nieren het bloed niet meer zuiveren
2. De nieren verschrompelen
3. De nieren teveel glucose door laten
4. Er een nier getransplanteerd dient te worden

Zorgvragers met chronische nierinsufficiëntie die dialyseren hebben een strenge vochtbeperking, te weten:

1. 1000ml per 24u + de vochtuitscheiding
2. totaal 1500ml per 24uur
3. 500ml per 24uur + de vochtuitscheiding
4. 1250ml per 24uur

Verschijnselen

Vergiftiging

Belangrijkste symptomen

Als de uitscheiding van water vermindert, treedt op een gegeven moment oligurie of anurie op:

Oligurie: productie van tussen de 300 en 500 ml urine per dag.

Anurie: productie van minder dan 300 ml urine per dag.

Hierdoor ontstaat hoge bloeddruk en oedeem.

Uremie: zoals uremische pericarditis (ontsteking van het hartzakje) en verwardheid. 

Het kalium wordt onvoldoende uitgescheiden. Hyperkaliëmie is een gevaarlijke situatie, die hartritmestoornissen, maar ook een hartstilstand tot gevolg kan hebben.

Welke vpk aandachtspunten zijn er mbt het voedingspatroon?

Seksualiteit en voortplantingspatroon

grote risico’s op voor een evt zwangerschap en baby

Impotent

onvruchtbaar

Zin in seks

Zelfbelevingspatroon

Angst voor complicaties / prognose

Rol- en relatiepatronen

sociaal isolement komen

Uitscheidingspatroon

Urineproductie daalt.

Medicatie ophoping;

Voeding

Vochtbeperking

Eiwitbeperkt dieet

Natriumbeperkt dieet

Kaliumbeperkt dieet

voldoende calorieën binnenkrijgen

Evt. misselijkheid

activiteitenpatroon

Moe / lusteloos

Wat is een urineweginfectie?

1. Een ontsteking van de plasbuis
2. Een ontsteking van de blaas
3. Een bacteriële infectie van de urinewegen
4. Een bacteriële infectie van de blaas

Wie hebben er sneller last van een urineweginfectie?

1. Mannen
2. Vrouwen

Welke verschijnselen zie je bij een urineweginfectie?

1. Steeds aandrang en heel veel drinken
2. Branderig gevoel en overgeven
3. Steeds aandrang en helder van kleur
4. Steeds aandrang, branderig gevoel bij het plassen

Zorgvragers met een blaaskatheter hebben een grotere kans op een urineweginfectie.

1. Juist
2. Onjuist

Oorzaken van een urineweginfectie:

Oorzaken van een UWI

Oorzaken: veroorzaakt door bacteriën uit de darmen.

Factoren die kans op het krijgen van urineweginfectie vergroten:

Het achterblijven van urine in de blaas

Uitzetting van de urinewegen en een verminderde spierspanning van de blaas (zwangere vrouwen).

Dunner worden van de slijmvliezen.

Nierstenen in de urinewegen.

Verblijfskatheters

Verminderde weerstand

Leefregels ter voorkoming van...

Water drinken

Blaas geheel legen

Plassen niet uitstellen

Snel gaan plassen na seksuele contact

Als je een teveel aan zouten en mineralen in je urine hebt, klontert dit samen.

Vraag:
Wat krijg je hierdoor?

1. Blaasontsteking
2. Cystenieren
3. Nierkanker
4. Nierstenen

Wat is een kenmerk voor nierstenen?

1. pijn aan de voorkant van het lichaam
2. pijn aan de zijkant en achterkant van het lichaam
3. pijn in de enkels

Nierstenen kunnen ontstaan door een teveel aan mineralen, zouten en zuren in het lichaam. Een andere oorzaak van nierstenen is:

1. te veel drinken
2. te weinig drinken
3. te veel slapen
4. te weinig slapen

Wat zijn symptomen van nierstenen?

1. Bloed in de urine
2. Pijn op de borst
3. Bewegingsdrang
4. Bradycardie

Op plaats P sluit een niersteen de doorvoer helemaal af. Wat is het gevolg van deze afsluiting?

1. Er kan geen bloed meer uit de nier
2. Er kan geen urine meer uit de blaas
3. Er kan geen urine meer uit de nier
4. Er kan geen bloed meer naar de blaas

Nierstenen komen meer voor bij vrouwen dan bij mannen van middelbare leeftijd.

1. Juist
2. Onjuist

Wat doet het lichaam met kleine steentjes?

1. Blijven in de blaas staan
2. Die blijven in je nieren
3. Die plas je vanzelf uit
4. Die lossen op in de urine

In welk onderdeel van de urinewegen vormen zich meestal de nierstenen?

1. In de blaas
2. In de urineleider
3. In de nierkelken
4. In de plasbuis

Opdracht:

Casusopdracht: Mevrouw de Wit is 60 jaar en bekend met nierstenen. De nierstenen zijn operatief verwijderd.

Welke (voedings-)adviezen/intake adviezen zou jij als verpleegkundige aan mevrouw de Wit geven om te voorkomen of in ieder geval te vertragen dat mevrouw nieuwe nierstenen krijgt?

Hoe kan je achterhalen of mevrouw goed heeft gedronken?

(Voedings)adviezen

Welke (voedings-)adviezen zou jij als verpleegkundige aan mw. de Wit geven om te voorkomen of in ieder geval te vertragen dat mw. nieuwe nierstenen krijgt?

• Streef naar een UP van minimaal 2 liter per dag. Om dit te bereiken is minstens een zelfde hoeveelheid vochtinname nodig. Als de zorgvrager veel drinkt wordt de urine verdund waardoor zouten minder snel neerslaan

• Drink voor het slapengaan

• Drink op het moment van een koliekaanval niet (veel)

• Eet gezond, beperk de hoeveelheid dierlijk eiwit en zout in het dieet. Dierlijk eiwit zit in vlees en kan zure urine veroorzaken. Inname van veel zout heeft tot gevolg dat er meer zout in de urine komt, zodat de kans op het ontstaan van stenen groter wordt.

• Streef naar een normale calcium inname. Het volgen van een calciumvrij of -arm dieet heeft geen zin omdat dit leidt tot meer opname oxaalzuur. Daardoor kunnen er juist calciumoxalaatstenen gevormd worden.

• De vorming van urinezuurstenen wordt voorkomen met het medicijn allopurinol. Dit remt de afgifte van urinezuur aan de urine

• De vorming van struvietstenen wordt voorkomen door antibiotica voor te schrijven bij een blaasontsteking

Hoe kun je achterhalen of mw. voldoende heeft gedronken?

Amputatie

Amputatie houdt in dat er een lichaamsdeel afgezet wordt. Dit kan een teen of vinger, maar ook een voet, been of arm zijn. Deze operatie kan levensreddend zijn, maar is ook een zeer ingrijpende gebeurtenis.

Waarom?

Weefselschade door vaatproblemen

Weefselschade door trauma

Levensbedreigende infectie

Ondragelijke pijn door bijv. zenuwletsel

Verpleegkundige
aandachtspunten

Verpleegkundige aandachtspunten

Wondcontrole

Pijn

Stimuleren mobiliseren

Stompverband

Fantoompijn

Nazorg / Revatraject

Fysio 

Vragen?

Hoe beoordelen jullie deze les?

😒🙁😐🙂😃

Tot volgende week