Zouten: verhoudingsformules 2

Verhoudingsformules van zouten

1 / 25

Slide 1: Tekstslide

ScheikundeMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 4

In deze les zitten 25 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

Lesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Verhoudingsformules van zouten

Slide 1 - Tekstslide

Zouten

Combinatie van metaal- en niet-metaalatoom.
Wordt gevormd doordat metaalatoom elektron(en) weggeeft aan niet-metaalatoom.
Hierdoor worden geladen deeltjes gevormd: ionen.

Slide 2 - Tekstslide

Ionen

Neutraal atoom heeft gelijk aantal protonen (+) en elektronen (-).
Ion heeft afwijkend aantal elektronen, waardoor een geladen deeltje ontstaat.
Metaalatomen vormen positief geladen ionen, doordat ze elektronen weggeven, bijv. Na⁺ en Ca²⁺.
Niet-metaalatomen vormen negatieve ionen, bijv. Cl^- en O^2-.
Ladingen te vinden in Binas tabel 40A, soms te voorspellen met elektronenconfiguratie.

Slide 3 - Tekstslide

Verhoudingsformules

De formule van een zout wordt de verhoudingsformule genoemd (dus geen molecuulformule!).
Deze formule geeft de verhouding weer tussen de ionen.
De lading van de ionen bepaald de verhouding: een zout heeft geen netto lading (evenveel + als - lading).
Ladingen kun je vinden in Binas 40A.

Slide 4 - Tekstslide

Voorbeeld 1: keukenzout

Keukenzout is de triviale naam voor de rationele (=chemische) naam van natriumchloride (Binas 66A).
Bestaat uit natriumionen en chloride-ionen.
Na+ en Cl- (Binas 40A)
Netto lading 0, dus van beide 1 nodig.
Verhoudingsformule = NaCl

Slide 5 - Tekstslide

Voorbeeld 2: koper(I)sulfide

Koper(I)ionen en sulfide-ionen.
Cu+ en S2- (Binas 40A)
Netto lading 0, dus 2 Cu+ nodig en 1 S2-
Verhoudingsformule = Cu2S

Koperionen kunnen 1+ en 2+ zijn. Het Romeinse cijfer geeft de lading aan, zodat je weet welk ion aanwezig is.

Slide 6 - Tekstslide

Voorbeeld 3: aluminiumoxide

Aluminiumionen en oxide-ionen.
Al3+ en O2- (Binas 40A)
Netto lading 0, dus 2 Al3+ (6+ totaal) nodig en 3 O2- (6- totaal)
Verhoudingsformule = Al2O3

Slide 7 - Tekstslide

Wat is de verhoudingsformule van kaliumfluoride?

Hint: Gebruik BINAS 40A

K F

K^{​ 2 ​ ​} F

K F^{​ 2 ​ ​}

K^{​ 2 ​ ​} F^{​ 2 ​ ​}

Slide 8 - Quizvraag

Wat is de verhoudingsformule van magnesiumchloride?

Hint: Gebruik BINAS 40A

M g C l

M g^{​ 2 ​ ​} C l

M g C l^{​ 2 ​ ​}

M g^{​ 2 ​ ​} C l^{​ 2 ​ ​}

Slide 9 - Quizvraag

Naamgeving zouten

Eerste ion krijgt naam van atoomsoort.
Als metaal-ion verschillende ladingen kan hebben, geef je erachter met Romeinse cijfers aan welk ion wordt bedoeld.
Als het metaal-ion altijd dezelfde lading heeft, gebruik je geen Romeins cijfer.
Tweede ion krijgt uitgang -ide.
Bijv. natriumchloride of ijzer(II)chloride

Slide 10 - Tekstslide

Voorbeeld 1

Gegeven verhoudingsformule: K2O
In Binas 40A beide ionen opzoeken: K+ en O2-
Kaliumion is altijd 1+, dus geen Romeins cijfer nodig.
De naam is dus kaliumoxide.

Slide 11 - Tekstslide

Voorbeeld 2

Gegeven verhoudingsformule: Hg2O
In Binas 40A beide ionen opzoeken: Hg+ of Hg2+ en O2-
In de verhoudingsformule staan 2 kwikionen en 1 oxide-ion.
1 Oxide-ion = 2-, dus moet er 2+ zijn (netto lading = 0).
2 x Hg+ = 2+
De naam is dus kwik(I)oxide.

Slide 12 - Tekstslide

Wat is de naam van Na₂O ?

Natriumoxide

Dinatriumoxide

Natriumzuurstof

Natrium(II)oxide

Slide 13 - Quizvraag

Wat is de naam van CuO ?

Koperoxide

Koper(I)oxide

Koper(II)oxide

Koper(III)oxide

Slide 14 - Quizvraag

Wat is de naam van NO₂ ?

Stikstofoxide

Stikstof(I)oxide

Stikstof(II)oxide

Stikstofdioxide

Slide 15 - Quizvraag

Samengestelde ionen

De ionen die bestaan uit slechts 1 atoomsoort, noem je enkelvoudige ionen, bijv. Na+ of O2-.
Ladingen vind je in Binas 40A.
De ionen die bestaan uit meer dan 1 atoomsoort, noem je samengestelde ionen, bijv. NH4+ of CO32-.
Formules vind je in Binas 66B.
Het hydroxide-ion moet je uit je hoofd leren: OH-.

Slide 16 - Tekstslide

Voorbeeld 1: calciumcarbonaat

Bestaat uit calciumionen en carbonaat-ionen.
Ca2+ en CO32- (Binas 40A/66B)
Netto lading 0, dus van beide 1 nodig.
Verhoudingsformule = CaCO3

Slide 17 - Tekstslide

Voorbeeld 2: calciumhydroxide

Bestaat uit calciumionen en hydroxide-ionen.
Ca2+ en OH- (Binas 40A, OH- zelf leren)
Netto lading 0, dus 1 Ca2+ nodig en 2 OH-.
Verhoudingsformule = Ca(OH)2
Haakjes zijn nodig, omdat je zowel de O als de H 2x wilt.

Slide 18 - Tekstslide

Wat is de verhoudingsformule van natriumsulfaat?

Hint: Gebruik ook BINAS 66B

N a^{​ 2 ​ ​} S

N a^{​ 2 ​ ​} S O^{​ 4 ​ ​}

N a^{​ 2 ​ ​} S O^{​ 3 ​ ​}

N a S O^{​ 3 ​ ​}

Slide 19 - Quizvraag

Ionen met zwavel

Sulfide-ion : S2-
Sulfaat-ion : SO42-
Sulfiet-ion : SO32-

Slide 20 - Tekstslide

Wat is de verhoudingsformule van ammoniumfosfaat?

Hint: Gebruik ook BINAS 66B

N H^{​ 4 ​ ​} P O^{​ 4 ​ ​}

(N H^{​ 4 ​ ​})^{​ 3 ​ ​} P O^{​ 4 ​ ​}

N H^{​ 4 ​ ​} (P O^{​ 4 ​ ​})^{​ 3 ​ ​}

P O^{​ 4 ​ ​} (N H^{​ 4 ​ ​})^{​ 3 ​ ​}

Slide 21 - Quizvraag

Wat is de naam van CuCrO₄ ?

Hint: Gebruik ook BINAS 66B

Koperchromaat

Koperdichromaat

Koper(I)chromaat

Koper(II)chromaat

Slide 22 - Quizvraag

Dubbelzouten

Een 'normaal' zout bestaat uit 1 positief en 1 negatief ion.
Sommige zouten bestaan uit meer dan 1 positief en 1 negatief ion, de zogenaamde dubbelzouten.
Bijvoorbeeld kobaltblauw: CoAl2O4
De lading van de kobaltionen kun je afleiden.
2 Al3+ = 6+ en 4 O2- = 8-, dus moet 1 Co 2+ zijn (netto lading 0)

Slide 23 - Tekstslide

Welke lading heeft een koperion in azuriet?

C u^{​ + ​ ​}

C u^{​ 2 + ​ ​}

C u^{​ 3 + ​ ​}

Cu is ongeladen

Slide 24 - Quizvraag

Uitleg

2x CO₃^2- = 4- ; 2x OH^- = 2-
Totaal 6-, dus moet er ook 6+ zijn
3x Cu²⁺ = 6+
Dus er zitten Cu²⁺-ionen in azuriet

Slide 25 - Tekstslide