VWO 4 Thema 6 Mens en milieu B4 Energie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 6 Mens en Milieu

B4 

Energie

Leerdoelen en begrippen B4

• Belang van het broeikaseffect kennen en het probleem van het versterkte broeikaseffect kennen
  
• De belangrijkste broeikasgassen kennen
  
• Gevolgen en mogelijke oplossingen van het versterkte broeikaseffect kunnen noemen

Begrippen:

broeikaseffect, versterkte broeikaseffect, broeikasgassen, biomassa, biobrandstoffen

Lesprogramma

• Huiswerk
• Leerdoelen
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Welke vragen van het huiswerk willen jullie dat ik bespreek?

Leerdoelen

Je kent oorzaken en gevolgen van het versterkte broeikaseffect en mogelijke oplossing daarvoor.

(Versterkt) broeikaseffect

Broeikaseffect:

Zorgt ervoor dat de 

aarde leefbaar is

Versterkt BE: 

Atmosfeer houdt nog

meer warmte vast

Welke broeikasgassen ken je?

CO2

Meest bekende broeikasgas

Waar ontstaat het?

Het versterkte broeikaseffect

• Door extra uitstoot van broeikasgassen (emissie), wordt extra warmte tegengehouden, waardoor de temperatuur op aarde extra stijgt.
• Broeikasgassen zijn met name koolstofdioxide, waterdamp en methaan (CH₄).
  
• Vooral het CO_2-gehalte stijgt fors in de atmosfeer
  

Tijdseries van de wereldgemiddelde concentraties van kooldioxide (CO2), methaan (CH4) en lachgas (N2O)

Bron: WMO Global Atmosphere Watch.

Blauwe lijnen zijn maandgemiddelden, rode lijnen zijn vijf-jaar lopend gemiddelden

Methaan

25x sterker broeikasgas dan CO2

Waar ontstaat het?

Tijdserie van de wereld- en vijf-jaar lopend gemiddelde temperatuur toename ten opzichte van de pre-industriele waarde

 Bron: 

UK Met Office.

Globale zeespiegelstijging

De dunne zwarte lijn geeft de langjarige trend weer en laat duidelijk zien dat de zeespiegel steeds sneller stijgt. 

Bron: European Space Agency (ESA) Climate

Oplossingen?

• De fossiele brandstoffen zijn gedurende zeer lange tijd in de grond gekomen en opgeslagen en worden nu in zeer korte tijd opgestookt: langzame of lange koolstofkringloop
  
• Alternatieve duurzame energiebronnen zijn overal op aarde aanwezig, raken niet op en zorgen niet voor die extra CO_{2 in de atmosfeer. Voorbeelden: zon, wind, water, aardwarmte, biomassavergisting (organisch restafval). Deze laatste maakt deel uit van de korte koolstofkringloop.}

Andere oplossingen?

• Uitstoot methaangassen in de landbouw en veeteelt verminderen
• Genetisch gemanipuleerde rijstplant met een verminderde uitstoot van methaangas
• Aanpassing voeding koeien en verbetering opslag en verwerking mest
• Uit mest biogas maken m.b.v. vergisting door micro-organismen
• Energie uit algen (zeewier) halen

Maak opdrachten

VWO:  Opdracht 39 t/m 46, Thema 6

HAVO: Opdracht 68 t/m 72, Thema 7

Check je leerdoelen!

• Oefen de begrippen met de Flitskaarten

• Controleer je leerdoelen met Test Jezelf