5H - Examentraining - Nulmeting

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Examen Nederlands

Les 1: nulmeting

In deze les

• leer je meer over het (centraal) examen Nederlands;
• lees je een tekst;
• maak je een nulmeting.

Let op

Deze les maak je zelfstandig. Het is jouw nulmeting, dus doe het niet samen.

We gaan aan de slag!

1. Alles over het examen Nederlands
2. Start de nulmeting met een leestekst
3. Beantwoord de vragen bij de tekst

Nederlands

Het vak Nederlands bestaat uit 6 domeinen (zie hiernaast). Op het centraal examen worden er twee getoetst:

A Leesvaardigheid

D Argumentatieve vaardigheden

Concreet betekent dit dat je een argumentatieve tekst moet analyseren. 

Daarnaast wordt jouw taalvaardigheid getest: spel- en taalfouten leveren aftrek op.

Meer weten?

We komen hier zeker in de les nog op terug! 

Wil je alvast wat meer weten? Lees dan:

• de syllabus (https://www.examenblad.nl/2025/havo/vakken/talen/
  nederlands-havo):
  uitgebreide beschrijving van wat er wordt getoetst.
• het examenprogramma op www.examenblad.nl:
  samengevatte versie van het examen. (zie ook je examenbundel).
• de septembermededeling en maartaanvulling:
  regels voor docenten over taalaftrek en nakijken (goed om te weten!).

hoofdletters worden niet meer fout gerekend; 

5 HAVO

Op naar deel 2!

1. Alles over het examen Nederlands
2. Start de nulmeting met een leestekst
3. Beantwoord de vragen bij de tekst

Het CE: lezen!

Zoals gezegd lees je op het CE een aantal teksten. Meestal zijn dit er drie of vier. Twee van de teksten gaan vaak over hetzelfde onderwerp. Ze laten bijvoorbeeld  twee tegengestelde visies zien.

Hiernaast kun je wat lezen over de herkomst van de teksten en de aanpak. 

Lees deze stukjes door.

Uit welke van deze bronnen zou jij geen leestekst op het examen verwachten?

1. HP/De Tijd
2. De Correspondent
3. De Telegraaf
4. De Groene Amsterdammer

Herkomst van teksten

De teksten komen vaak uit kwaliteitskranten. Dat zijn kranten die gezien worden als objectieve kranten. De Telegraaf wordt hier vaak niet toe gerekend: veel krantenlezers, examenmakers en docenten zien dit als een subjectieve krant. De krant zou een sterk rechts- en conservatiefgekleurd tintje hebben. Daarom zal deze bron minder snel worden gebruikt voor het examen.

Een leestekst lees je - als je slim bent - in drie rondes. 

Per ronde heb je een doel en een aanpak. 

Sleep de doelen en aanpakken naar de juiste ronde. 

Ronde 1:

globaal lezen

Ronde 2:

nauwkeurig lezen

Ronde 3:

vragen beantwoorden

Doel

Aanpak

Je wilt een beeld krijgen van het onderwerp, je voorkennis activeren en het tekstdoel bepalen.

Je wilt alle belangrijke informatie uit de tekst tot je krijgen.

Je wilt alle vragen exact kunnen beantwoorden.

Je bekijkt de titel en de bron, je leest de inleiding en het slot en je bekijkt tussenkopjes.

Je onderstreept signaalwoorden en kernzinnen, je markeert woorden en je maakt aantekeningen.

Je leest de vraag nauwkeurig, onderstreept belangrijke woorden en formuleert zorgvuldig.

Lezen in drie rondes

Hou bij het lezen van de tekst deze drie rondes in gedachte. 

Het voelt soms als tijdrovend, maar het blijkt juist dat je met deze methode sneller bent, dan als je alle vragen apart gaat opzoeken!

We gaan lezen!

Je krijgt zo de tekst te zien. De opdracht is als volgt:

• Lees deze tekst in drie rondes. 
• Beantwoord intussen de vragen per ronde.
• Beantwoord daarna op volgorde de vragen.

Jarenlang zakken voor het examen

Ronde 1: lees de titel, inleiding, slot en de bron.

Let op!

Klik op de afbeelding om in te zoomen op de tekst. Leest het onhandig? Open dan het PDF-bestand in Teams (zie Bestanden - Examentraining).

!

Waar denk je dat deze tekst over gaat?

1. het eindexamen
2. faalangst
3. dromen over het examen
4. de staat van het onderwijs

Wat is de bron van de tekst?

Door naar deel 3.

1. Alles over het examen Nederlands
2. Start de nulmeting met een leestekst
3. Beantwoord de vragen bij de tekst

Jarenlang zakken voor het examen

Lees de tekst nu grondig door. Maak eventueel aantekeningen op een apart blad. Hierna volgen de 'echte' vragen.

Let op!

Klik op de afbeelding om in te zoomen op de tekst. Leest het onhandig? Open dan het PDF-bestand in Teams (zie Bestanden - Examentraining).

!

De eerste alinea van een tekst kan onder meer de volgende functies hebben:
1. het introduceren van het onderwerp
2. het trekken van de aandacht van de lezer
3. het vermelden van de aanleiding voor het schrijven

Welke functies heeft de eerste alinea van deze tekst?

1. 1 en 2
2. 1 en 3
3. 2 en 3
4. 1, 2 en 3

De tekst 'Jarenlang zakken voor het examen' kan onderverdeeld worden in drie opeenvolgende delen die van de volgende kopjes kunnen worden voorzien:
Deel 1 - Het verschijnsel van de droom
Deel 2 - Verklaringen van de droom
Deel 3 - Waarom het eindexamen?

Bij welke alinea begint deel 2? Typ het als volgt: "alinea ..." (vul het nummer in)

De tekst 'Jarenlang zakken voor het examen' kan onderverdeeld worden in drie opeenvolgende delen die van de volgende kopjes kunnen worden voorzien:
Deel 1 - Het verschijnsel van de droom
Deel 2 - Verklaringen van de droom
Deel 3 - Waarom het eindexamen?

Bij welke alinea begint deel 3? Typ het als volgt: "alinea ..." (vul het nummer in)

In de tekst komt een aantal deskundigen aan het woord over de betekenis van de examendroom.

Leg uit wat het verschil is tussen de opvattingen van Freud en Stroeken enerzijds en van Lancee anderzijds. Geef antwoord in volledige zinnen en gebruik niet meer dan 45 woorden.

"Volgens de Utrechtse psychoanalyticus Harry Stroeken stelt de eindexamendroom ons gerust voor "een te verrichten taak waar men tegenop ziet", schrijft hij in zijn werk Dromen - brein & betekenis. (alinea 13)

Met welk soort argument wordt de stelling van Stroeken onderbouwd?

1. een argument op basis van autoriteit
2. een argument op basis van vergelijking
3. een argument op basis van oorzaak / gevolg
4. een argument op basis van voorbeelden

Met welk begrip kan de functie van alinea 15 ten opzichte van alinea 10 het best aangeduid worden?

Kies uit: aanbeveling / constatering / nuancering / opsomming / stelling / vergelijking

Draaisma beweert dat de examendroom voortkomt uit spanning. In hoeverre is Jaap Lancee dat met hem eens?

Citeer het tekstgedeelte dat uitlegt waarom juist het eindexamen de ultieme vuurproef is.
Typ de eerste twee en laatste twee woorden met drie puntjes ertussen en een punt aan het eind.
Bijvoorbeeld:
De man...liep daar.

Welke kritiek kun je geven op de titel 'Jarenlang zakken voor het examen' gezien de strekking van de hele tekst. Geef antwoord in een of meer volledige zinnen.

Welke van de onderstaande beweringen moeten in ieder geval worden opgenomen in een samenvatting van de tekst?

1. De examendroom hoort in het rijtje van veelgenoemde droomthema's, zo blijkt herhaaldelijk uit onderzoek naar dromen.
2. Het eindexamen wiskunde van dit jaar zal in 2050 nog echoën in de nachten van de eindexamenkandidaten.
3. De examendroom heeft zowel een bestraffende als een troostende functie.
4. Draaisma noemt de examendroom de 'prijs voor het leven in een meritocratie': inlotingen, sollicitatiegesprekken, ze brengen alle spanningen met zich mee.

Hoe kan de tekst 'Jarenlang zakken voor het examen' het beste getypeerd worden?

Deze tekst is vooral...

1. een beschouwende tekst met betogende elementen
2. een beschouwende tekst met uiteenzettende elementen
3. een uiteenzettende tekst met beschouwende elementen
4. een uiteenzettende tekst met betogende elementen

Afsluiting van de les

Je hebt nu een tekst gelezen op het niveau van een eindexamentekst en je hebt hierover een aantal vragen beantwoord. 

Dit was je eerste taak deze week, goed bezig! Ga verder met taak 2, nadat je nog één vraag hebt beantwoord:

Op basis van deze nulmeting, hoe voel jij je over het centraal eindexamen Nederlands?

😒🙁😐🙂😃