les 1 anatomie en fysiologie zonder kennismaking

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

les anatomie en fysiologie

les 1

lesopzet 

15 minuten kennismaken, wie ben ik wie zijn jullie

10 minuten uitleg regels school, wat verwacht ik van jullie en wat verwachten jullie van mij. 

2 minuten leerdoelen 

beginnen met de les anatomie

50 minuten theorie anatomie en fysiologie

5 minuten terugkijken op de les en leerdoelen 

1 oriëntatie op anatomie en fysiologie

LEERDOELEN...

• je omschrijft de betekenis van anatomie en fysiologie
• je legt het verband ertussen uit
• je noemt de betekenis van veelgebruikte plaatsaanduidingen

Anatomie...

• ana = er doorheen
• tomie = snijden
• ontleedkunde
• de wetenschap die zich bezig houdt met de bouw en vorm van het lichaam

de begrippen anatomie en fysiologie

Anatomie, hierbij kan je je de volgende vragen stellen...

• hoe ziet het eruit?
• waaruit is het opgebouwd?
• welke vorm heeft het?

de begrippen anatomie en fysiologie

Fysiologie...

• fysio = werking
• logie = leer, studie
• de wetenschap die zich bezighoudt met de functies in het lichaam

de begrippen anatomie en fysiologie

Fysiologie, hierbij kan je je de volgende vragen stellen...

• wat is de taak of functie?
• hoe werkt het?

1.1 de begrippen anatomie en fysiologie

anatomie

fysiologie

stofwisseling

ademhalen

beenmerg

bloed

spier

Opbouw van het lichaam

Ons lichaam bestaat uit verschillende onderdelen die samenwerken. Van cellen (kleinste onderdeel) tot organisme (grootste onderdeel), elk deel heeft een speciale taak om ons gezond en actief te houden.

cellen

De kleinste levende bouwsteen van ons lichaam is een cel.

Cellen voeren belangrijke processen in het lichaam uit.

cellen

Een cel is de kleinste bouwsteen van het leven en heeft verschillende functies, afhankelijk van het type cel. Hier zijn de belangrijkste functies van een cel:

🔬 Belangrijkste cel functies:

Energie maken ⚡ (bijv. mitochondriën zetten voedsel om in energie)

Zuurstof en voedingsstoffen opnemen 🍎

Afvalstoffen afvoeren 🗑️

Delen en groeien 🌱 (voor herstel en groei van het lichaam)

Beschermen en ondersteunen 🛡️ (bijv. huidcellen beschermen tegen bacteriën)

Communiceren met andere cellen 📢 (bijv. zenuwcellen sturen signalen door)

weefsel

• een groep cellen met dezelfde bouw en functie
• samen voeren ze deze functie in het groot uit

weefsel

weefsel

• samen zorgen gelijksoortige cellen voor: dekken, binden, bewegen, reageren
• dek- en bindweefsel
• spier- en zenuwweefsel

weefsel

dekweefsel

bindweefsel

spierweefsel

zenuwweefsel

Opdracht: zoek uit van onderstaande type weefsels

Wat is de functie?

Waar vind je dit weefsel in het menselijk lichaam?

1. Epitheelweefsel
   
2. Bindweefsel
   
3. Spierweefsel
   
4. Zenuwweefsel 

Weefsel is een groep cellen die samenwerken om een bepaalde functie uit te voeren.

Soorten weefsel en hun functies:

🩸 Bindweefsel → Geeft steun en verbinding (bijv. botten, pezen, bloed).

🧠 Zenuwweefsel → Stuurt signalen door het lichaam (bijv. hersenen, zenuwen).

💪 Spierweefsel → Zorgt voor beweging (bijv. hartspier, skeletspieren).

🛡️ Epitheelweefsel → Beschermt en bedekt organen (bijv. huid, darmwand).

Hier is een overzicht van de functie en locatie van de vier hoofdtypen weefsels in het menselijk lichaam:

Epitheelweefsel

Functie: Beschermt organen en structuren tegen beschadiging, uitdroging en binnendringende micro-organismen. Het speelt ook een rol bij absorptie, secretie en filtratie.

Waar te vinden: Bekleedt de buitenkant van het lichaam (huid) en de binnenkant van organen en holtes (bijv. darmwand, luchtwegen, bloedvaten, klieren).

Bindweefsel

Functie: Ondersteunt, verbindt en beschermt andere weefsels en organen. Het zorgt ook voor transport (bloed), opslag (vetweefsel) en immunologische verdediging.

Waar te vinden: Overal in het lichaam, zoals in pezen, ligamenten, kraakbeen, botten, vetweefsel en bloed.

Spierweefsel

Functie: Zorgt voor beweging, ondersteuning en warmteproductie door contractie.

Waar te vinden:

Dwarsgestreept spierweefsel: In skeletspieren (armen, benen).

Glad spierweefsel: In de wanden van organen zoals darmen en bloedvaten.

Hartspierweefsel: Alleen in het hart.

Zenuwweefsel

Functie: Ontvangt, verwerkt en verstuurt elektrische signalen in het lichaam, wat zorgt voor communicatie tussen organen en de hersenen.

Waar te vinden: In de hersenen, het ruggenmerg en zenuwen door het hele lichaam.

 

Organen

• een orgaan bestaat uit de vier weefselsoorten
• duidelijk te onderscheiden
• het heeft een specifieke taak

organen

Vul op het invulblad de organen in en bedenk waar ze voor zouden kunnen zijn. 

• welke organen ken je
• waarvoor zijn ze denk je  

Hart ❤️ → Pompt bloed door je lichaam.

Longen 🫁 → Zorgen voor zuurstof in je bloed en verwijderen koolstofdioxide.

Hersenen 🧠 → Besturen je lichaam en denken, voelen, bewegen.

Maag → Verteert eten en maakt het kleiner.

Darmen (dunne & dikke) → Nemen voedingsstoffen op en verwerken afval.

Lever → Zuivert bloed en maakt belangrijke stoffen aan.

Nieren → Filteren afvalstoffen uit je bloed en maken urine.

Alvleesklier → Regelt bloedsuiker en helpt bij vertering.

Blaas → Slaat urine op tot je plast.

Huid → Beschermt je lichaam en regelt temperatuur.

orgaanstelsels

• een orgaanstelsel bestaat uit meerdere organen
• de organen werken samen met elkaar

Orgaanstelsels

Wat is een orgaanstelsel?

Een orgaanstelsel is een groep organen die samenwerken om een bepaalde functie in het lichaam uit te voeren.

Belangrijke orgaanstelsels en hun functies:

❤️ Bloedvatenstelsel → (Hart, bloedvaten) Pompt bloed en vervoert zuurstof en voedingsstoffen.

🫁 Ademhalingsstelsel → (Longen, luchtwegen) Zorgt voor zuurstofopname en afgifte van koolstofdioxide.

🍔 Spijsverteringsstelsel → (Maag, darmen, lever) Verteert voedsel en neemt voedingsstoffen op.

🧠 Zenuwstelsel → (Hersenen, ruggenmerg, zenuwen) Stuurt signalen door het lichaam en regelt functies.

💪 Spierstelsel → (Spieren, pezen) Zorgt voor beweging en houding.

🦴 Skeletstelsel → (Botten, gewrichten) Geeft vorm en steun aan het lichaam.

🗑️ Uitscheidingsstelsel → (Nieren, blaas) Verwijdert afvalstoffen uit het bloed en maakt urine.

🍼 Voortplantingsstelsel → (Geslachtsorganen) Zorgt voor voortplanting.

🛡️ Lymfatisch en immuunsysteem → (Lymfeklieren, milt) Beschermt tegen ziektes.

Orgaanstelsel

Zo werken organen zoals de mond, slokdarm, maag en darmen samen om het lichaam van voedingsstoffen te voorzien.

Het lichaam bestaat uit verschillende orgaanstelsels.

Geef een voorbeeld van een orgaanstelsel:

1. Ademhalingsstelsel
2. Urinewegstelsel
3. Zenuwstelsel
4. Al deze en nog meer..

De plaats waar iets is of gebeurt, wordt aangegeven door...

• een voorvoegsel
• een kernwoord
• een achtervoegsel

Plaatsaanduidingen, vlakken en richtingen

Belangrijke plaatsaanduidingen zijn...

• intra = 
• extra =

Plaatsaanduidingen, vlakken en richtingen

intra = binnenin

extra = erbuiten

Belangrijke plaatsaanduidingen zijn...

• intra = binnenin
• extra = erbuiten

Plaatsaanduidingen, vlakken en richtingen

Belangrijke plaatsaanduidingen zijn...

• supra = 
• sub = 
• para = 
• peri = 

Plaatsaanduidingen, vlakken en richtingen

Belangrijke plaatsaanduidingen zijn...

• supra = boven
• sub = onder
• para = naast
• peri = rondom

Plaatsaanduidingen, vlakken en richtingen

supra = boven

sub = onder

para = naast

peri = rondom

Supraspinatus → Spier boven de schouderbladen.

Sublinguaal → Onder de tong (bijv. sublinguale medicatie).

Paravertebraal → Naast de wervelkolom.

Pericardium → Vlies rondom het hart.

Belangrijke plaatsaanduidingen zijn...

• pre = 
• post = 
• inter = 
• per = 

Plaatsaanduidingen, vlakken en richtingen

Belangrijke plaatsaanduidingen zijn...

• pre = voor
• post = na
• inter = tussen
• per = er doorheen

Plaatsaanduidingen, vlakken en richtingen

pre = voor

post = na

inter = tussen

per = er doorheen

Preoperatief → Voor een operatie.

Postnataal → Na de geboorte.

Intercostaal → Tussen de ribben.

Perforatie → Er doorheen breken (bijv. maagperforatie: een gat in de maagwand).

Lesdoelen behaald?

Je omschrijft de betekenis van anatomie en fysiologie

Je legt het verband ertussen uit

Je noemt de betekenis van veelgebruikte plaatsaanduidingen

huiswerk