3.1 Organismen in hun omgeving

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3 Organismen leven samen

3.1 organismen in hun omgeving

Planning: H3 Organismen leven samen

Planning

lesdoelen 

Lesdoelen:

- biotische factoren en abiotische factoren

- ecosysteem

- aanpassen planten en dieren

kou en hitte, aanpassingen voedsel

Ecosysteem

• biotische en abiotische factoren die samen een geheel vormen.

Biotische factoren

Alle factoren uit de levende natuur.

• Levende of dode: dieren, planten, bacteriën, schimmels

Abiotische factoren

Alle factoren uit de niet levende natuur.

• Zon, regen, wind, temperatuur, bodem, licht enzovoort.

Biotisch: levend en dood dus alle organismen uit de 4 rijken:

1.  bacteriën
2. schimmels
3. dieren
4. planten
   

en de resten van organismen zoals afgevallen bladeren

Abiotisch: levenloos, en dus ook nooit geleefd

het klimaat

de bodem, zand

water, regen en water in de zee

de lucht, zuurstof, luchtdruk

temperatuur

abiotisch vs. biotisch

Biotisch, samenhang

Er is een populatie konijnen. Een populatie vossen eet deze konijnen. Het aantal vossen hangt af van het aantal prooidieren, in dit geval de konijnen. 

toe en afname

Dieren passen zich aan 

de omgeving aan

warmte afgeven 

groot oppervlak 

leefstijl

of juist vasthouden

 isolatie/vetlaag

Planteneters, alleseters, vleeseters

de vogelpoten en snavels 

de poot van een vogel is aangepast op waar je de vogel vind. zo hebben vogels die veel zwemmen zwemvliezen.

grijppoten        grijppoten                 looppoten             zwempoten          steltpoten

klimpoten

Vogels (snavel)

snavel aangepast aan functie

planten

Ook planten passen zich aan

om voldoende licht en water te krijgen

<-voorjaarsbloeiers: vroeg

klimplanten, hoogte in->

<-wortelrozet: ruimte

woestijnplanten, water->

lesdoelen

Lesdoelen:

biotische factoren en abiotische factoren

ecosysteem (voorbeelden)

aanpassingen planten en dieren

kou en hitte

aanpassingen voedsel

opdrachten maken 3.1

2

Werkstuk

• Beschrijving van het ecosysteem: boom, vijver of akker

• Welke soorten komen er voor?

• Hoe is de samenhang tussen deze soorten?

• Voedselweb, reducenten, consumenten en producenten

• Beschrijving koolstofkringloop 

• Hoe heeft de abiotische omgeving invloed?

• Hoe ziet het ecosysteem er over 5 jaar uit?