cvc picc en pac

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

 PICC, CVC, PAC..

Les bol / bbl

doelen:

De student vertelt het verschil tussen picc, pac en cvc infuus.

De student kan de complicaties verstellen betreft de bijzondere lijnen.

De student heeft kennis van de verzorging van bijzondere lijnen.

Bepaling infuussoort

• Door arts
  
• Afhankelijk van verschillende dingen zoals:

-soort vloeistof, 
- aantal lumen, 

- gebruiksfunctie.

Centraal veneuze catheter (CVC lijn)

Voordelen van een CVC 

• Beschermt de perifere aderen (hard worden van aderen bij vaak aanprikken). De vloeistoffen die worden toegediend, zoals chemotherapie, zijn vaak agressief voor de kleine aders die brozer en uiteindelijk onbruikbaar worden.
  
• Kan langer blijven zitten.
• Meer bewegingsvrijheid. (bij de hals minder)
• Eenmalig aanprikken (pijn wordt minder frequent).

Indicatie

• Langdurig toedienen van zeer geconcentreerde vloeistoffen (medicatie of TPV) via bloed
• Bloedafname 

plaatsen: 

In de hals: jugularis lijn.

onder de sleutelbeen: Subclavia lijn.

In de lies: Femoralis lijn

subclavia/jugularis

De tip van de Centrale lijn zit 2 a 4 cm boven het rechter-atrium, in een centraal bloedvat, de vena cava superior of inferior

Na plaatsen 

• Direct klaar voor gebruik
• Bloedafname 
• Heparineoplossing:  Als hier geen continu infuus aanhangt, wordt deze geflusht met bijvoorbeeld heparine of natriumchloride
• Verzorging insteekopening

Nadelen van een CVC

• Het plaatsen vergt meer moeite en tijd.
  
• Complicaties worden serieuzer (pneumothorax, luchtembolie, bloedingen).

Gevaren CVC

                                                            Bloedingen

Pneumothorax: klaplong

Infecties en sepsis

Luchtembolie

Overvulling bij veel vochttoediening

CVC lijn wordt gebruikt bij..

1. Zeer geconcentreerde vloeistoffen toedienen
2. TPV toedienen
3. Medicatie toedienen
4. Bloed afnemen

Ongetunnelde katheter

De chirurg (arts) plaatst de katheter in een ader aan de zijkant

van de hals. De katheter wordt vastgezet met 2 hechtingen en

er komt een pleister op. Deze katheter is in principe een

tijdelijke oplossing.

Getunnelde katheter

De katheter is in dezelfde ader geplaatst als de ongetunnelde

katheter. Het enige verschil is dat hij onder de huid doorloopt

en halverwege de borst naar buiten komt. 

Na het inbrengen

worden er hechtingen geplaatst. 

 Door het tunnelen

is er minder kans op infectie. 

Een getunnelde katheter kan

langer blijven zitten

Porth-a-cath

P.A.C.(Porth-a Cath)

In totaal kan een PAC 2000 keer worden aangeprikt voordat er een nieuwe moet worden geplaatst. 

 Als een PAC niet meer gebruikt wordt voor behandelingen, maar in de toekomst mogelijk weer gebruikt gaat worden, moet er elke 4 weken een zogeheten heparine lock gezet worden.

heparine slot: spoelen met  heparine oplossing

PAC

• Frequent/lange  periode waarin medicatie moet worden toegediend en bloed moet worden afgenomen
• reservoir onder de huid, meestal op de borst rechts of links
• ingebracht in groot bloedvat onder subclavia
• makkelijk aan te prikken

Na plaatsen 

• Aanprikken door vpk 
• Bij continue en langdurige toediening van medicijnen of infusie wordt de naald eenmaal per week voor een nieuwe vervangen. 
• Wanneer de poort niet wordt gebruikt, dan dient deze iedere zes weken met een heparine-oplossing te worden gespoeld.
• Kan zelfs jaren blijven zitten, zolang die gebruikt wordt.

PICC lijn

Periphered Inserted Central catheter

PICC lijn

Een PICC-lijn is een centraal infuus dat in de ader van de bovenarm geplaatst wordt. Het uiteinde van de lijn komt in de grote holle ader in de borstkas, net boven het hart.

Picc-lijn (peripherally inserted central catheter)

• Medicijnen worden op een veilige en niet pijnlijke manier toegediend
  
• in arm
• meerdere lumen
• De PICC-lijn kan wel tot 12 maanden in het lichaam blijven
  
• Contrastvloeistof voor een CT-scan kan ook via de PICC-lijn worden toegediend.

Plaatsing

• De arts plaatst de PICC-lijn. Patiënt krijgt een lichte verdoving zodat hij hier niets van voelt.
• De ader ter hoogte van de binnenkant van de elleboog wordt verdoofd.
• De katheter wordt geplaatst met behulp van een echo.
• Het bloedvat wordt aangeprikt.
• De voerdraad wordt ingebracht, waardoor de katheter op de plek geschoven kan worden. 

casus 1

Jongetje Mohammed van 6 jaar heeft een CVC ivm een erfelijke aandoening. Hij heeft een afwijking aan de darmen waardoor hij niet kan eten. De CVC is letterlijk zijn levenslijn !

Je komt zijn kamer op en Mohammed zit met zijn zusje in bed, ze zijn samen aan het knutselen. Daarbij heeft het zusje zojuist de lijn van Mohammed doorgeknipt ! het bloed flink uit de lijn.

Welke acties onderneem je ?

Wat kan een volgende stap in de behandeling in de behandeling zijn ?

Casus 2

Mw. Petersen heeft een getunnelde CVC geplaatst gekregen vanwege haar nierfalen. De insteekopening wordt dagelijks schoongemaakt en er wordt heparine toegediend om trombose te voorkomen.

Je ziet bij verzorging dat de insteekopening van haar CVC gezwollen is, rood en pijnlijk. Ze heeft ook koorts.

Welke acties onderneem je ?

Wat kan een volgende stap in de behandeling zijn ?

Casus 3

Dhr. de Pater van 76 jaar heeft een CVC voor langdurige toediening van AB iv. Hij is erg in de war, en heeft aan zijn CVC getrokken. 

Je ziet dat de tegaderm losgetrokken is, en dat de CVC verschoven is, hij steekt een stuk uit, bij de insteekopening.

Welke acties onderneem je ?

Wat kan een volgende stap in de behandeling zijn ?

Totale parenterale voeding (TPV)

Lesdoelen

• Je weet wat TPV is
• Je kunt de indicatie voor TPV benoemen 
• Je weet het verschil tussen kortdurende en langdurige TPV
• Je kunt de complicaties bij het toedienen van TPV benoemen en weet
    hoe je deze complicaties kunt oplossen 

Wanneer geef je TPV?

Indicatie TPV

TPV is voeding die rechtstreeks via een centraal infuus (bijv. PICC, CVK, Poortkatheter) in de bloedbaan wordt gebracht en daarmee het maag-darm kanaal omzeilt. 

'Totaal' wil zeggen dat de voeding alle noodzakelijke voedingsbestanddelen bevat: koolhydraten, eiwitten (aminozuren), vetten, vitamines en sporenelementen. Dit alles is opgelost in een hoeveelheid vocht van gemiddeld 2 liter.

TPV wordt toegepast als een zorgvrager niet in staat is om voedsel via het maag-darm kanaal te verwerken. 

Er wordt onderscheid gemaakt tussen langdurige en kortdurende TPV.
Wanneer spreek je van kortdurende TPV?

1. < 3 maanden
2. 4-5 maanden
3. 6 maanden
4. 1 jaar

Kortdurende en langdurige TPV

Kortdurende TPV (< 3 maanden) wordt toegediend om een periode te overbruggen, waarin de zorgvrager niet kan eten via de normale weg. 

Langdurige TPV (> 3 maanden) wordt gegeven aan zorgvragers waarbij de dunne darm onvoldoende in staat is om voedingsstoffen op te nemen. 

De resterende darm-capaciteit van de zorgvrager bepaalt de samenstelling, hoeveelheid en frequentie van de TPV. Je dient de TPV altijd toe in opdracht van een arts en in overleg met een diëtiste. 

Mogelijke complicaties bij toedienen van TPV

• Lekkage tussen katheter en
    infuussysteem
• Katheter schuift naar buiten/
    dislocatie
•  Lucht in katheter of
    verbindingsslang
• Vloeistof loopt niet door

Voorbereiding (deel 1)

• Handen desinfecteren (of wassen bij zichtbare verontreiniging) 
• Materialen binnen handbereik zetten
• Controleer 5 J's

• Maak de TPV klaar voor gebruik (video; voorbeeld mengen TPV)

Voorbereiding (deel 2)

NB: Wijze van klaarmaken TPV kan per instelling/product verschillen. Klaarmaken infuussysteem TPV komt overeen met normaal vullen van een infuusslang. 

• Als de infuusslang volledig gevuld is, controleer systeem op luchtbellen
• Let erop dat het uiteinde van infuusslang steriel blijft 
• Bevestig de infuusslang aan de TPV pomp 
• Controleer of centraal infuus goed doorgankelijk is, d.m.v. optrekken van bloed en/of
    flushen met NACL 0,9 % 
• Sluit infuusslang aan op centraal infuus, open rolregelklem, stel juiste snelheid in 

Evalueren

Maak een 2 of 3-tal.

Beantwoord samen de lesdoelen:

• Wat is TPV? 
• Wat is de indicatie voor TPV? 
• Wat is het verschil tussen
    kortdurende en langdurige TPV?
• Welke complicaties kunnen bij
    TPV toedienen optreden? Hoe los
    je deze complicaties op?