VTH: CVC, PICC, Port-a -cath, ...

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

PICC, CVC, PAC

Leerdoelen

De student kan toelichten waarom een zorgvrager een bijzonder infuus nodig heeft (CVC,TPV, PICC, port-a-cath), hoe deze worden ingebracht en op welk plek in het lichaam deze infusen zitten. 

Wat weten jullie al over CVC, PICC en de PAC?

Bepaling infuussoort

• Door de arts. (wij mogen wel meedenken ;))
  
• Afhankelijk van verschillende dingen zoals soort infusie, aantal lumen, gebruiksfunctie en hoe lang je infuus geeft.

Voordelen van andere soorten infuus dan perifeer

• Beschermt de perifere aderen (hard worden van aderen bij vaak aanprikken). De vloeistoffen die worden toegediend, zoals chemotherapie, zijn vaak agressief voor de kleine aders die brozer zijn en uiteindelijk onbruikbaar worden.
  
• Kan langer blijven zitten.
• Meer bewegingsvrijheid.
• Eenmalig aanprikken (pijn wordt minder frequent).

Nadelen ander soort infuus dan perifeer

• Het plaatsen vergt meer moeite en tijd.
  
• Complicaties worden serieuzer (pneumothorax, luchtembolie, bloedingen, infectie, trombose).

Pneumothorax (klaplong)

Uitleg in het volgende filmpje

Luchtembolie

Luchtembolie in ader (veneuze luchtembolie)

Luchtembolieën die in in aders terechtkomen worden met de bloedstroom mee naar de longen afgevoerd. Daar worden ze min of meer opgelost. Pas als het om extreem grote luchtbellen gaat kunnen problemen ontstaan. De luchtbel kan dan de bloedstroom vanuit de rechter hartkamer naar de longen belemmeren.

Centraal veneuze catheter (CVC lijn)

Indicatie

• Langdurig toedienen van zeer geconcentreerde vloeistoffen (medicatie of TPV) via bloed
• Bloedafname 
• Bloedtransfusie

totale parenterale voeding

Meerdere Lumen 

Waar?

De vena jugularis interna/externa (hals)

De vena subclavia (borst)

vena femoralis (lies)

Vena subclavia: ondersleutelbeenader aan de li en re kant

Vena jugularis: halsader 

Na plaatsen 

• Direct klaar voor gebruik
• Bloedafname 
• Heparineoplossing (flush en slot)
• Verzorging insteekopening

Gevaren CVC

Bloedingen

Pneumothorax

Infecties en sepsis

Luchtembolie

Overvulling bij veel vochttoediening

totale parenterale 

voeding

TPV: totale parenterale voeding: Grotere hoeveelheden en langere tijdsduur

PPV: Perifere parenterale voeding (7 tot max 10 dagen) tot max 2 li per 24u

Toediening TPV

• langere tijd geen voeding
  
• ernstig ziek/verzwakt bv chemo
  
• meestal ziekenhuis

Toediening TPV

PPV 

• afhankelijk van de duur (7 max 10 dagen) 
• de perifere vaten

TPV  

• >10 dagen 
• > 2l liter voeding per 24 uur
  

TPV complicaties

• atrofie van het slijmvlies maagdarmkanaal (darmfalen)
  
• Mondslijmvliezen
• ontstaan van maagulcera
  
• Lever

CVC lijn wordt specifiek gebruikt bij

1. Zeer geconcentreerde vloeistoffen toedienen
2. TPV toedienen
3. Medicatie toedienen
4. Bloed afnemen

PICC lijn

Peripherally Inserted Central catheter

Indicatie

• Langdurig en/of veelvuldig toegang tot de bloedbaan (Vooral voor infusie)
• De PICC-lijn kan wel tot 12 maanden in het lichaam blijven
  
• Niet opnieuw aan moeten prikken levert minder schade op aan de vaten.

Waar?

Een PICC-lijn is een centraal infuus dat in de ader van de bovenarm geplaatst wordt. 

Het uiteinde van de lijn komt in 

de grote holle ader in de borstkas, 

net boven het hart.

Plaatsing

• De radioloog plaatst de PICC-lijn. Patiënt krijgt een lichte verdoving zodat hij hier niets van voelt.
• De ader ter hoogte van de binnenkant van de elleboog wordt verdoofd.
• De katheter wordt geplaatst met behulp van een echo.
• Het bloedvat wordt aangeprikt.
• De voerdraad wordt ingebracht, waardoor de katheter op de plek geschoven kan worden. 

Porth-a-cath

Indicatie

• Frequent/lange  periode waarin medicatie moet worden toegediend en bloed moet worden afgenomen.


• De ‘grote aders’ waarin de port-a-cath geplaatst wordt zijn  niet makkelijk rechtstreeks aan te prikken. Dus wordt gekozen voor port-a-cath die directe toegang geeft tot deze dieper liggende aders.

Waar?

Borstkas, rechts of links, en de katheter wordt ingebracht in een groot bloedvat onder subclavia.

Werking

De implanteerbare poort werkt als volgt:

er wordt onderhuids een klein doosje van ongeveer 1à 2 centimeter doorsnede geplaatst (poort);

het doosje is verbonden met een fijn lang slangetje (katheter);

het slangetje wordt ingebracht tot in een grote ader.

Elke keer wanneer een injectie, infuus of bloedafname nodig is, wordt de geïmplanteerde poort aangeprikt in plaats van uw bloedvaten.

Na plaatsen 

• Aanprikken door (gespecialiseerd) vpk.
• Bij continue en langdurige toediening van medicijnen of infusie wordt de naald eenmaal per week voor een nieuwe vervangen. 
• Wanneer de poort niet wordt gebruikt, dan dient deze iedere zes weken met een heparine-oplossing te worden gespoeld.
• Kan zelfs jaren blijven zitten, zolang die gebruikt wordt.

Waar wordt de port-a-cath geplaatst?

1. Vene, bovenarm
2. Arterie,borstkas
3. Arterie, bovenarm
4. Vene, borstkas

Varianten

Hickman katheter: Getunnelde CVC

- Cuff groeit vast in 6 tot 8 weken.

- Minder grote kans op infectie door de cuff

Vragen???

Volgende keer:

• Kijken we naar IV medicatie
• Verschillende infuuspompen

Hoe vond je deze les?