Werk H8.2 en 8.3 maatschappijkunde

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3

Wat gaan we doen?

8.2 verder en 8.3

Lesdoelen

Aan het einde van de les:

- weet je hoe het sociale zekerheidsstelsel in elkaar zit 

- weet je hoe verschillende onderdelen van het sociale zekerheidsstelsel betaald worden

- weet je wat de belangrijkste problemen van de verzorgingsstaat zijn

Terugblik: Weet je nog?

Wat is een verzorgingsstaat?

1. Een land waar genoeg ziekenhuizen beschikbaar zijn voor de burgers.
2. Een land waar genoeg ziekenhuizen beschikbaar zijn voor de burgers.
3. Het overzicht van de kosten van alle uitkeringen voor werkenden en niet-werkenden
4. Een land waar de overheid de burgers helpt als dat nodig is.

De Algemene Ouderdomswet (AOW) en de Kinderbijslagwet (AKW) zijn voorbeelden van:

1. werknemers-verzekeringen.
2. volksverzekeringen.
3. sociale voorzieningen
4. bijzondere bijstand

Wat is bestaanszekerheid?

Na deze les kan ik 

• uitleggen welke taken de overheid heeft in een verzorgingsstaat 
• omschrijven hoe de verzorgingsstaat in Nederland eruit ziet  
• voorbeelden geven van sociale verzekeringen 
• voorbeelden geven van sociale voorzieningen 

Een verzorgingsstaat is een staat waarin de overheid verantwoordelijk is voor een minimumniveau van bestaanszekerheid voor alle burgers 

De overheid heeft 4 taken 

1. beschermen tegen verlies van inkomen (sociale zekerheid) 

2. zorgen voor welzijnsvoorzieningen (zorg, onderwijs, huis) 

3. zorgen dat verschillen tussen arm en rijk niet te groot worden 

4. bevorderen van voldoende werkgelegenheid voor iedereen 

Sociale verzekeringen 

Elke maand beetje betalen via je salaris of belasting. 

Werknemersverzekering (alleen voor mensen in loondienst)

WW werklozenwet

WULBZ doorbetalen loon bij ziekte (kort)

WIA wet inkomen arbeidsvermogen

Zorgverzekeringswet 

Iedereen in NL moet verplicht een zorgverzekering hebben. Elke maand betaal je premie. Gebruikelijke kosten worden van vergoed. Je betaalt een deel zelf dat is je eigen risico. 

Noem een voordeel en een nadeel van een verplichte zorgverzekering

Volksverzekeringen 
Voor iedereen in Nederland. Alle mensen die werken betalen hieraan mee via hun salaris. 

AOW algemene ouderdomswet : voor iedereen vanaf 67 (leeftijd kan nog oplopen) 

Anw algemene nabestaandenwet : voor weduwe, weduwnaar of wezen 

AKW algemene kinderbijslagwet: voor ouders met kinderen onder 18 

Wlz wet langdurige zorg: voor mensen die bijv thuiszorg of een aangepaste woning nodig hebben 

Sociale voorzieningen 

Via de participatiewet regelt de gemeente voor mensen die geen of niet genoeg inkomen hebben bijstand. 

Bijstand is voor iedereen die legaal in NL is en die geen ander inkomen heeft. 

Je bent verplicht om elk aangeboden werk aan te nemen. 

67 jaar of ouder 

na 3 jaar werken je baan kwijt 

ouders met 2 kinderen

doorbetaald krijgen als je een week griep hebt

Als je geen ander inkomen 

WW

Kinderbijslag 

WULBZ

AOW

Bijstand

Noem 1 volksverzekering en 1 werknemersverzekering

Problemen van de verzorgingsstaat

Lesdoel

Na deze les kun jij...

... vertellen waarom de verzorgingsstaat te duur is

... vertellen wat de overheid kan doen om de kosten van de verzorgingsstaat omlaag te krijgen.

Wat gaan we doen?

Terugblik H8

Uitleg 8.3

Aan de slag met 8.3

Afsluiting

Problemen van de verzorgingsstaat

De verzorgingsstaat maakte een einde aan de ergste armoede in Nederland. Maar eind jaren 90 bleek dat de verzorgingsstaat te duur was.

Waarom is de verzorgingsstaat te duur geworden?

Dit komt door de hoeveelheid uitkering, de afhankelijkheid van de uitkeringen en misbruik. Op de volgende slides wordt dit uitgelegd.

Afhankelijkheid duurt te lang

Uitkeringen voor werkloosheid zijn eigenlijk voor korte tijd bedoelt. Toch is er een grote groep langdurig werklozen die hoogstwaarschijnlijk nooit een baan zullen krijgen of kunnen behouden.

Te veel uitkeringen

- Meer mensen werden werkloos.

- Er kwamen meer oudere mensen. Door deze vergrijzing hadden meer mensen recht op een AOW-uitkering.

Misbruik

Sommige mensen maken misbruik van de sociale voorzieningen. Zij zeggen bijvoorbeeld dat zij ziek zijn en niet kunnen werken, terwijl dit niet waar is. 

Andere mensen met een uitkering werken zwart. 

Misbruik van sociale voorzieningen noemen we uitkeringsfraude en is strafbaar.

Huiswerk

1 t/m 23 (basis)

3, 7, 11, 13 t/m 23 (plus)

1 t/m 12, 16, 18, 19, 20 en 21 (intensief)

allemaal: begrippen en samenvatting

Wat kan de overheid doen?

- Bezuinigen op uitkeringen

- Meer controle om uitkeringsfraude te bestrijden

- Meer werkgelegenheid door:

* bedrijven subsidie (geld) geven als ze mensen aannemen

* belasting op arbeid voor bedrijven verlagen

* Werkervaring/stageplekken

* Omscholing

* investeren in bijvoorbeeld nieuwe wegen

Evaluatie

Aan het einde van de les:

- weet je hoe het sociale zekerheidsstelsel in elkaar zit 

- weet je hoe verschillende onderdelen van het sociale zekerheidsstelsel betaald worden

- weet je wat de belangrijkste problemen van de verzorgingsstaat zijn