Periode Revoluties Les 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Periode

Revoluties

Klas 9

Vandaag:

Wat is macht?

Volgens het woordenboek:

"Het vermogen van personen of groepen om andere personen, groepen of zaken de wil op te leggen, eventueel tegen de wensen of belangen van die anderen in." 

Volgens filosoof Max Weber (1864-1920):

Vormen van macht

1. Positiemacht

2. Referentiemacht

3. Deskundigheidsmacht

4. Informatiemacht

5. Middelenmacht

Positiemacht: bevoegdheden die horen bij een bepaalde functie, bv. manager mag mensen beoordelen of bepalen over aanname of ontslag (ook wel formele, wettelijke macht)

Referentiemacht: charme, uiterlijk, uitstraling, charismatisch  zolang je uitstraalt dat je macht hebt, denken anderen dat je macht hebt en heb je dus invloed / tegen iemand opkijken / iemand die door anderen bewonderd wordt heeft macht over deze mensen

Deskundigheidsmacht: veel kennis, expert wordt vaak naar geluisterd en kan dus zaken bepalen (verdiende macht)  voorbeeld zijn voor anderen

Informatiemacht: over meer info beschikken dan anderen; Informatie macht bezit je wanneer je degene bent die controle heeft over het delen van bepaalde kennis en informatie met anderen. Iemand met informatiemacht kan de kennis onthouden aan bepaalde mensen. De persoon wordt als het ware beschouwd als de feiten-database van de groep.

Middelenmacht: wanneer mensen afhankelijk zijn van iemand die middelen heeft  bv. banken

1. Positiemacht

= heb je door bevoegdheden die horen bij een bepaalde functie.

Ook wel formele of wettelijke macht genoemd.

2. Referentiemacht

= heb je als mensen door je uitstraling of charmes bewondering voor je hebben / tegen je opkijken.

Want: mensen stemmen hun gedrag af op iemand die ze bewonderen.

3. Deskundigheidsmacht

= heb je als je door je kennis en vaardigheden als expert wordt gezien.

Ook wel verdiende macht genoemd.

4. Informatiemacht

= heb je als je de controle hebt over het wel of niet delen van bepaalde informatie waar anderen van afhankelijk zijn.

5. Middelenmacht

= heb je wanneer mensen afhankelijk van je zijn omdat je bepaalde middelen hebt die zij nodig hebben om iets te ondernemen of een doel te bereiken.

Aan de slag in tweetallen

1. Klopt het dat kennis macht geeft?
   
2. Krijg je macht of pak je de macht?
   
3. Hebben sommige mensen sneller macht dan anderen?
4. Kun je de macht hebben over iemand anders?
   
5. Als de meerderheid gelooft dat een slechte dictator een goede man is, mag hij dan aan de macht komen?
   
6. Moet er altijd iemand de macht hebben?

Bestuursvormen

Bij elke bestuursvorm is de macht anders verdeeld.

1. Monarchie
2. Aristocratie
3. Tirannie/Dictatuur
4. Democratie

1. Monarchie

Mono       = één

Archein   = heersen

Constitutionele monarchie:

Grondwet bepaalt hoeveel macht de vorst heeft.

Koning, koningin of keizer

Twee soorten:

• Constitutionele monarchie
• Absolute monarchie

2. Aristocratie

Aristo          = besten

Kratein       = regeren

"Besten" gebaseerd op geboorte, niet op kunde

Macht is in handen van de aanzienlijken = de Adel

Gaat vaak samen met een monarchie!

3. Tirannie / Dictatuur

Tiran  = alleenheerser

In het Oude Griekenland was dit niet negatief! 

Kwam orde op zaken stellen.

Later kwam de betekenis met geweld...

Verschil tussen tiran en dictator heeft te maken met de duur van de ambtstermijn.

4. Democratie

Demos      =  volk

Kratein     = regeren

Twee vormen:

• Directe democratie
• Indirecte democratie (parlementaire democratie)