DHV2R week 3 Poëzie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom online HV2!

Camera aan en microfoon uit

Wat is je eerste indruk van poëzie?

Uitleg poëzie

Opdrachten maken

Wat is je eerste indruk van poëzie?

Ga naar straatpoezie.nl

1. Zoek in jouw buurt een gedicht die op de website staat.
2. Kopieer en plak hem als antwoord op deze vraag.
3. Bedenk ondertussen voor jezelf: wat vind ik van dit gedicht?

Waarom zeggen ze niet wat ze bedoelen?

Vaak lijkt poëzie onbegrijpelijk, maar dat is juist de afspraak die geldt bij poëzie.

Krant

De afspraak is dat je in een krant feiten leest.

Daar mag je vanuit gaan.

Roman

De afspraak is dat een roman een verzonnen verhaal is.

Dat weet je voor je 

eraan begint.

Poëzie

Bij poëzie is de afspraak dat het iets wil overbrengen.

In poëzie probeert een dichter met taal iets te zeggen wat zich niet eerder in taal liet omschrijven.

Waarom zeggen ze niet wat ze bedoelen?

In poëzie kun je je boodschap op een bijzondere, mooie, aparte of bizarre manier brengen. 

Er gelden weinig regels.

Hoe weet je of poëzie iets voor jou is?

Liefde voor taal begint vaak met een tekst die je raakt.

Wat is een mooie zin uit een van jouw favoriete liedjes?

Omarm me 

Hoever je gaat

Heeft met afstand niks te maken

Hoogstens met de tijd

En ik weet niet hoe 't komt dat ik weg wil

Maar 'treft me hard en zuiver en het houdt hardnekkig stand

Dus hier sta ik met een uitgestoken hand

Lief, ga dan mee

En omarm me 

Omarm me, omarm me

Lief, ga dan mee

En omarm me, 

Omarm me, omarm me

En breng me nergens heen

Komt dit gedicht je bekend voor?

Songteksten zijn niet hetzelfde als poëzie

In een songtekst is de tekst ondergeschikt aan de muziek. 

De teksten zijn gemaakt om het te laten rijmen, of om een ritme te behouden.

Bij poëzie gaat het echt alleen om de tekst

De dichter mag weten welke woorden, op welke plaats. 

Hij hoeft geen rekening te houden met rijm of muziek

1. Zoek de songtekst van jouw favoriete liedje op.
2. Noteer de songtekst in de vorm van een gedicht.
3. Kopieer en plak hem als antwoord op deze vraag.

Tip: Snelle, Miss Montreal, Susan & Freek, Andre Hazes, Marco Borsato, etc.

Maar...

Wie een goede songtekst of een goed liedje kan waarderen, kan ook leren genieten van poëzie. 

Het doel van het lezen van een

gedicht is niet per se om

de dichter te snappen

Het is net als kijken naar een abstract schilderij 

Je weet niet wat de schilder heeft bedoeld.

 

Je weet niet wat het voorstelt, maar je kunt wel vertellen wat je er zelf in ziet.

In dit gedicht

is geen woord

te veel

neem je er iets af

dan is het

niet meer heel

Waarom worden de regels halverwege afgebroken?

Om aan te geven waar de pauze ligt als je leest.

 

Er worden meerdere interpretaties mogelijk.

een zin

Ik wil je kussen op je bed leggen

een gedicht

Ik wil je

kussen

op je bed

leggen

Maak van de onderstaande zinnen een gedicht (denk aan de pauzes):

1. Ik was ik jij was jij voor altijd samen voor altijd wij.
2. Het leven heeft al zin je hoeft alleen volgorde te zetten op de woorden.
3. De storm die voorbij raast de zoen van je dierbare het besef dat je leeft.

Welkom online HV2!

Camera aan en microfoon uit

Terugblik naar de vorige les

Uitleg poëzie

Opdrachten maken

Wat ben je gister (meer) te weten gekomen
over poëzie?
Is je mening misschien veranderd?

Figuurlijk taalgebruik

'De hemel huilt' is figuurlijk taalgebruik: je bedoelt iets anders dan je letterlijk zegt.

Wat zie je van figuurlijk taalgebruik in dit gedicht? 

Beeldspraak

Twee dingen worden met elkaar vergeleken. 

Een vorm is de vergelijking: Hij is zo bang als een wezel.

Een vorm is de metafoor: Die wezel is er alweer vandoor. 

Vergelijkingen

Met een vergelijking kun je iets uitleggen wat de ander nog niet kent met het woordje 'als'. 

'Haar ogen hadden een blik

als die van een bang konijn.''

'... de dood is als een deur

die je kunt opendoen...'

Metaforen

Een metafoor is een vergelijking zonder het woordje 'als'. 

'Dat is het schip van de woestijn.'

Vergelijking of metafoor?

Een golf is schuim van woede.

1. Vergelijking
2. Metafoor

Vergelijking of metafoor?

Verdriet is als drie sokken,
een te weinig,
een te veel,
en altijd ergens één,
helemaal alleen.

1. Vergelijking
2. Metafoor

Rijm

Er zit vaak rijm in een gedicht, maar geen eindrijm.

Er zijn verschillende rijmsoorten.

Rijm in het begin

Als de eerste letters van verschillende woorden hetzelfde klinken. De medeklinkers zijn hetzelfde.

'Willie Wortel'

'Wij weten wat we willen!'

Rijm in het midden

De klinkers in het midden van verschillende woorden zijn hetzelfde.

Ziet - riem

Rode - boten

Rijm op het eind

Het laatste woord van de versregel rijmt op het laatste woord van de volgende versregel.

'Je hebt iemand nodig stil en oprecht,

Die als het erop aankomt voor je bidt of voor je vecht.'

Zo kan het dus ook

Is een jongen die z'n trouw belooft nog wel van deze tijd?

Bestaat er nog zoiets als romantiek, of zijn we echte liefde kwijt?

De eerste week in de wolken, oh, 'k zie het altijd om me heen

De eerste maanden zo verliefd en dan is 'ie weg of gaat 'ie vreemd

Kom dit gedicht je bekend voor?

Rijmschema's bij eindrijm

1. Slagrijm: AAAA

2. Gekruist rijm: ABAB

3. Omarmend rijm: ABBA

4. Gepaard rijm: AABB (denk aan Sinterklaasgedichten) 

Slagrijm AAAA

Gekruist rijm ABAB

Omarmend rijm ABBA

Gepaard rijm AABB

Uw schoudertjes zijn zo mooi,
Om u is licht gedooi,
Warm, warm, warm - stil omgehangen,
Van warmte, ik doe verlangen.

1. Slagrijm
2. Gekruist rijm
3. Omarmend rijm
4. Gepaard rijm

Stippen bewegen in een oerstand,
De mensen gisten om u op te brengen,
Met vitusdansen. Hogepriesters plengen,
Een nieuwe odeur. Het reukoffer brandt.

1. Slagrijm
2. Gekruist rijm
3. Omarmend rijm
4. Gepaard rijm

Hé pa, nu ik wat groter ben,
en aan je leeftijd wen,
ben ik zo blij dat ik je ken.

1. Slagrijm
2. Gekruist rijm
3. Omarmend rijm
4. Gepaard rijm

Nu word ik nooit meer radeloos,
Ik voel het breed gedein: de dood,
Die als zwart water onder kroos,
Mijn denken plooit, heimlijk en groot.

1. Slagrijm
2. Gekruist rijm
3. Omarmend rijm
4. Gepaard rijm

Opdracht: gedicht maken

1. Ga naar Classroom, Poëzie, Verwerkingsopdracht gedicht maken.

2. We nemen klassikaal de opdracht door.

3. Zelfstandig aan de slag met de opdracht. Succes!

Deadline: 23 januari 2021. 

Deze verwerkingsopdracht poëzie wordt beoordeeld met een letter. Bij een O of M ga je hem verbeteren tot een V of G.