1.3 a Lezen *

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Welkom

Ga rustig zitten en pak je boek.

Doe je telefoon weg en zet je tas op de grond.

lesopbouw

• wat weet je al?
  
• doel: manieren van lezen + (deel)onderwerp)
• zelfstandig werken
  
• zelfstandig en klassikaal werken
• afsluiting

Wat weet je al? 

verkennend lezen

nauwkeurig lezen

onderwerp van een tekst

Doel

Aan het eind van de les ken je:

• vier manieren om een tekst te lezen
• onderwerp + deelonderwerp benoemen

Deelonderwerpen van de tekst

De deelonderwerpen van de tekst kun je vinden door globaal te lezen. Deelonderwerpen zijn het onderwerp van een alinea of meerdere alinea's. Deelonderwerpen kun je soms afleiden van de tussenkopjes.

Indeling:

Hele tekst: Olifanten = onderwerp

• Alinea 1: inleiding
  

• Alinea 2: Leefgebieden = deelonderwerp
  

• Alinea 3 t/m 5: Uitsterven = deelonderwerp
  

• Alinea 6: slot
  

Indeling van een tekst

Iedere tekst bestaat uit drie delen:

• Inleiding: aandacht trekken > anekdote, expert voorstellen, probleem schetsen, vraag stellen

• Middenstuk (kern): belangrijkste informatie > verdeeld over deelonderwerpen.

• Slot: afsluiting van de tekst > conclusie of samenvatting

Wat betekent oriënterend lezen?

Welke leesstrategie zet je in als je een hoofdstuk uit een geschiedenisboek moet leren?

1. Verkennend lezen
2. Zoekend lezen
3. Nauwkeurig lezen
4. Studerend lezen

Studerend lezen

Studerend lezen is de vierde leesstrategie die je leert kennen in Talent. ​

Je gebruikt deze strategie als je bijvoorbeeld een paragraaf uit een schoolboek leert. ​

Je leest dan de informatie met het doel om ze te onthouden. ​

​
Als je studerend leest: ​

- zoek je de hoofdzaken in elke alinea. Je let op de kernzinnen en de vetgedrukte​

   woorden; ​

- maak je eventueel een schematische samenvatting van de inhoud; ​

- controleer je of je de tekst kent. Dat doe je door jezelf vragen te stellen over de​

   inhoud. Of je probeert de inhoud na te vertellen.​

Er worden 4 leeractiviteiten genoemd die bij studerend lezen horen. Welke twee kun je gebruiken vóór het leren?

1. Jezelf vragen stellen over de inhoud
2. Hoofdzaken zoeken in elke alinea
3. Een schematische samenvatting maken
4. De inhoud navertellen

Leesdoelen en leesstrategieën

Je hebt geleerd om op verschillende manieren te lezen, dat zijn de leesstrategieën.

Welke strategie je kiest, hangt af van je leesdoel. 

Bepaal eerst je leesdoel en kies daarna de juiste strategie.

Leesdoelen en leesstrategieën

LEESDOEL = Waarom lees je iets?

LEESSTRATEGIE = Hoe lees je iets?

SCHRIJFDOEL = TEKSTDOEL (informeren, amuseren, overtuigen, tot handelen aanzetten)

Leesdoel

De schrijver van een tekst heeft altijd een doel. 

Twee van deze doelen komen het meest voor, namelijk:

- amuseren

- informeren

informeren

1. recensie
2. moppenpagina
3. reclametekst
4. krantenbericht

Amuserende tekst

Amuseren: 

de lezer vermaken met 

een grappige tekst. 

Denk aan: strips, gedichten

Informerende tekst: de schrijver wil informatie geven 

Bijvoorbeeld: krantenartikel 

Informeren

Amuseren

Dat waren twee leesdoelen.

Als we lezen, maken we gebruik van leesstrategieën

Als we lezen, doen we dat volgens een plan. een strategie. Een leesboek lees je anders dan wanneer je een woord opzoekt in een woordenboek. 

Lees onderstaande leessituaties. Welke leesstrategie pas je toe?

Situatie 1: 

Om 07.00 uur valt de krant door de brievenbus. Voordat je naar school gaat, wil je snel weten wat het belangrijkste nieuws is.

Situatie 2: 

Voor biologie moet je een verslag inleveren over voeding. Je hebt op het internet een tekst gevonden over vitamines. Je wilt weten of je de tekst kunt gebruiken.

Situatie 3: 

Je hebt morgen een toets over de Romeinen. Je leest de teksten in je boek en je aantekeningen

Situatie 4:

Je wilt een pretpark bezoeken en bent benieuwd naar de coronaregels. Je bezoekt de website van het pretpark.

Orienterend lezen

Globaal lezen

Intensief lezen

Zoekend lezen

Kritisch lezen

Studerend lezen

Onderwerp van een tekst

Onderwerp: 

Het onderwerp is in één of een paar woorden te noemen.

• tekst verkennend lezen
• Vraag je af: waarover gaat de tekst?

manieren van lezen

4 manieren:

• verkennend lezen
• nauwkeurig lezen
• zoekend lezen
• studerend lezen

Deelonderwerp

Deelonderwerp: 

Gedeelte van de tekst dat een deel van het onderwerp behandelt.

• Kijk waar de alinea begint
• Lees tussenkopjes
• Waarover gaat deze alinea of gedeelte van de tekst

verkennend lezen

Hoe  vind je het onderwerp van een tekst?

• Lees de titel 
• Lees de eerste + laatste alinea van de tekst.
• Kijk naar de tussenkopjes.
• Lees de eerste zin van elke alinea van de kern
• Bekijk de plaatjes en lees het bijschrift bij de plaatjes.

moeilijke woordenwijzer

• Zoek de uitleg van het woord in de tekst. 

       synoniem

       voorbeeld 

       omschrijving

• Kijk of je een deel van het woord herkent. Raad de betekenis.
• Woordenboek

       

klassikaal + zelfstandig werken

online Talent

ZELF

opdracht 2 + 4 + 9

KLASSIKAAL

opdracht 6 + 7 + 8 + 11