Alinea's en kernzinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Lesplanning

- Uitleg alinea's en kernzinnen (paragraaf 5, blz. 32) 

- Klassikaal opdracht 1 

- Daarna 2 t/m 5 zelfstandig 

Stillezen

Herhaling Onderwerp

Onderwerp van een tekst:

- een tekst gaat ergens over, dit is het onderwerp van een tekst

- het onderwerp is in één of een paar woorden te noemen

Herhaling Hoofdgedachte

1. bepaal het onderwerp van de tekst (waar gaat de tekst over?)

2. lees de tekst precies

3. geef in één zin antwoord op de vraag;

Vat in één zin samen wat het belangrijkste is wat in de tekst over het onderwerp wordt gezegd?

Tekstdoelen en tekstsoorten

HOOFDZAKEN

- meestal aan het begin of het einde

- feiten, jaartallen of eigenschappen

Samenvatting:

alleen hoofdzaken opschrijven

                      

                        BIJZAKEN

  - extra uitleg en voorbeelden

 - maken de tekst leuker, 

    duidelijker en beter te begrijpen

Wat is de hoofdgedachte?
De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

1. De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw de Jong voor haar honderdste verjaardag.
2. Mevrouw de Jong woont in een verzorgingshuis.

Wat is de hoofdgedachte?
Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

1. Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
2. De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
3. In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

Alinea's

Een alinea bestaat uit een aantal zinnen die over hetzelfde (deel)onderwerp gaan. 

In een tekst over topsport kunnen de alinea’s bijvoorbeeld gaan over hoeveel uren topsporters trainen, hoe ze omgaan met winnen en verliezen en wat topsporters wel en niet mogen eten.

Alinea's

Zo herken je alinea’s:

* Een nieuwe alinea begint altijd op een nieuwe regel.

* Zinnen die samen één alinea vormen, staan achter elkaar zonder dat ze op een nieuwe regel beginnen.

* Soms begint de eerste regel van een alinea een stukje naar rechts (inspringen).

*Soms wordt er tussen twee alinea’s een regel overgeslagen (witregel).

Teksten met meer alinea's

- elke alinea heeft een eigen 

   hoofdgedachte, want de schrijver 

   wil in elke alinea iets vertellen

- de rest van de zinnen zijn 

   bijzaak

KERNZINNEN

- in een kernzin zet een schrijver vaak het belangrijkste van de alinea: de hoofdgedachte

- andere zinnen bevatten bijzaken, minder belangrijke dingen

KERNZINNEN

- een kernzin is vaak de eerste of de laatste zin van de alinea

- soms is er geen duidelijke kernzin. Die moet dan zelf gemaakt worden door een zin te maken met het kernwoord

Wat vertel je als je kort wilt vertellen waar een tekst over gaat?

1. Hoofdzaken
2. Bijzaken

Hoofdzaken van een tekst vind je

1. in de inleiding en de kernzin
2. alleen in kernzin
3. in de inleiding, het slot de titel en de kernzin
4. alleen in de titel

Wat zijn hoofdzaken?

2. Wat in een tekst belangrijk is
3. de inleiding
4. de alinea's

Kernzinnen zijn niet belangrijk.

1. Waar
2. Niet waar

Lees de tekst 

Wat is het onderwerp van de tekst?

1. supermodel Doutzen Kroes
2. optredens van bekende artiesten
3. actie van Dance4Life
4. inzameling van 350 duizend euro

Wat is het deelonderwerp van alinea 2?

1. het slotevenement van Dance4Life
2. Ahoy in Rotterdam
3. beloning voor leerlingen voor hun inzet
4. satellietverbinding

Wat is het deelonderwerp van alinea 3?

1. Doutzen Kroes
2. opbrengst van het scholenproject
3. ambassadrice van Dance4Life
4. bekende artiesten treden op

Wat is de belangrijkste zin van alinea 2?

1. Het slotevenement van Dance4Life was afgelopen zaterdag in Ahoy, Rotterdam.
2. Als beloning voor hun inzet mochten tienduizend leerlingen naar dit evenement komen.
3. Hier dansten zij met jongeren uit 26 landen tegelijk tegen aids en hiv.
4. De jongeren werden per satelliet met elkaar verbonden.

Welke zin uit alinea 3 gaat niet over het deelonderwerp?

1. Supermodel Doutzen Kroes maakte de totale opbrengst van het scholenproject bekend.
2. Zij is de ambassadrice van Dance4Life in Nederland.
3. Tijdens Dance4Life traden bekende artiesten als Fedde le Grand, Don Diablo en The Partysquad belangeloos op.

GELEERD?

ALINEA'S EN KERNZINNEN

- je weet wat alinea's zijn

- je kunt de kernzin van een alinea vinden