Taalverzorging herhalen 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Taalverzorging herhalen

Programma

-Mindmaps presenteren	15 min
-Herhalen samenstellingen	5 min
-Herhalen hoofdletters en leestekens	15 min
-Groepsopdracht	45 min

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je weet hoe je een samenstelling schrijft;
• Je weet wanneer je hoofdletters gebruikt;
• Je past leestekens juist toe. 

Mindmaps presentatie

Groepje 1: Meervoudsvorming 

Groepje 2: Bijvoeglijk naamwoord

Groepje 3: Werkwoordspelling tegenwoordige tijd 

Groepje 4: Werkwoordspelling verleden tijd 

Groepje 5: Voltooid deelwoord 

Groepje 6: Onvoltooid deelwoord + onregelmatig werkwoord

Groepje 7: Engelse werkwoorden 

Samenstellingen

Aaneenschrijven	Spaties	Tussen-s
Samengestelde woorden met één klemtoon. Feestbeest, limonadeglazen.	In een eigen naam. Anne Frankhuis. Dode Zeezout.	Als je een extra s hoort. Koningsdag, buitenshuis.
Meerdere woordsoorten mogelijk. Lichtgeel, derdewereldlanden.	Soms afhankelijk van de betekenis. Uitzicht en uit zicht. Meedoen en mee doen.	Soms begint het rechterdeel met een s waardoor je de tussen-s niet hoort. Vervang. Dorpsstraat, levensstijl.
Afgeleid van een werkwoord. lesgegeven, kampeeruitrusting.
Bijwoorden. Hierheen, daarvandaan.
Engelse leenwoorden. Flatscreen, feelgoodmovie.
Eigennaam. TikTokdansje.

Samenstellingen

Tussen-en	Tussen-e	Tussen-er
Als het linkerdeel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is met een meervoud op -en. Boekenweek, krantenbezorger, sterrenstelsel.	Als het linkerdeel van de samenstelling: - meervoud heeft op -s. Lentekriebels. - meervoud heeft op -s en -en. Keuzestress. - geen meervoud. P lattegrond. - uniek is. Zonneschijn. - een bijvoeglijk naamwoord verstrekt. Apetrots, pikkedonker.	Bij woorden in het meervoud eindigen op -eren. Eierdop, kinderfiets.

Koppelteken

Als klinkers botsen.	zee-eend, auto-onderdelen, lente-ui.
Bij gelijkwaardige combinaties, zoals bij combinaties van titels en beroepen.	chef-kok, rood-wit-blauwe vlag, kaas-uienpizza.
Tussen alle woorden van een vaste woordgroep.	een-op-een, kant-en-klaarmaaltijd.
Bij aardrijkskundige namen en samenstellingen die daarvan afgeleid zijn.	West-Terschelling, Nieuw-Zeelander.
Na afkortingen, letters, cijfers en speciale tekens.	PvdA-leden, L-vormig, 65-plusser. MAAR havoklas en pincode.
Na voorvoegsels: adjunct, aspirant, assistent, bijna, collega, ex, interim, kandidaat, leerling, meester, niet, non, oud, sint, substituut.	Meester-metselaar, kandidaat-astronauten, Sint-Janskathedraal.
Volgende deel begint met hoofdletter.	Oud-Hollands, Pro-Frans, Anti-AliExpress.
Anderstalige woorden die normaal los geschreven worden.	Déjà-vugevoel, out-of-the-boxdenken.

met hoofdletter

zonder hoofdletter

coevorden

joris

hond

nederlands

zomer

september

Hoofdletter

Geen hoofdletter

amazon

paasmaandag

haarlemse

zuidwest

Vul de juiste leestekens in op de juiste plaats.

De leerling zegt            Dit is een leuke les

'

'

,

!

:

.

Vul de juiste leestekens in op de juiste plaats.

Jullie zijn knap aan het werken             zegt de juf

'

'

,

!

:

.

Het regent en er is veel wind

Wat een weer

fiets naar school

Zet de goede leestekens in de zin

Mo gaat met de  

.

:

!

?

,

wat doe jij hier in spanje

Sleep de leestekens naar juiste plaats

HOOFD-

LETTER

.

?

!

,

HOOFD-

LETTER

Verwerking

Je maakt een mindmap die je aan het einde van de les in je groepje presenteert. 

Maak 6 groepjes van 4/5 personen. 

Groepje 1: Samenstellingen aaneenschrijven (blz 184)

Groepje 2: Samenstellingen spatie + tussen -s (blz 184-185)

Groepje 3: Samenstellingen tussen-en, tussen-e, tussen-er (blz 185)

Groepje 4: Samenstellingen koppelteken (blz 186)

Groepje 5: Hoofdletters (blz 188)

Groepje 6: Leestekens (blz 190-191)

Je gebruikt je handboek als referentie en noteert/tekent alle theorie georganiseerd op je mindmap. Ook noteer je heldere voorbeelden (niet uit het boek!) waarin je de theorie uitlegt. 

Mindmaps presentatie

Groepje 1: Samenstellingen aaneenschrijven 

Groepje 2: Samenstellingen spatie + tussen -s 

Groepje 3: Samenstellingen tussen-en, tussen-e, tussen-er 

Groepje 4: Samenstellingen koppelteken 

Groepje 5: Hoofdletters 

Groepje 6: Leestekens 

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je weet hoe je een samenstelling schrijft;

Je weet wanneer je hoofdletters gebruikt;

Je past leestekens juist toe.