Les 1 - Cursus 7 Spelling §10 - Aanvoegende en gebiedende wijs

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Les 1 - Cursus 7 Spelling §10 - Aanvoegende en gebiedende wijs

Goedemiddag 2Vd

Dit is...

Dit is op aarde van

al 't kwaad de grootste straf:

Wie eenmaal lezen kan,

die leert het nooit meer af

Koos j. Versteeg

Week 35 - les 2

• Herhalen werkwoorden
  
• Uitleg aanvoegende wijs en gebiedende wijs
• Oefenen met opdracht 1 t/m 3
  
• Opdrachten doornemen
• Uitleg opdracht 4 + 5
• Oefenen met opdracht 4+5

Werkwoorden

Wat weet je nog?

Schrijf op je post-it 2 à 3 dingen die je weet over werkwoorden

Werkwoorden

Wat weet je nog?

• Doe-woorden, beschrijven wat het onderwerp doet
• of beschrijven wat het onderwerp is.

Werkwoordsvormen

• Persoonsvorm tegenwoordige tijd / verleden tijd
• Infinitief/hele werkwoord
• Voltooid deelwoord

aantonende, aanvoegende, gebiedende wijs

aantonende wijs - Meest gebruikte vorm van werkwoorden (zoals pvtt en pvtt)

- Sem loopt op straat

aanvoegende wijs - werkwoordsvorm die verschillende zaken uitdrukt zoals: een wens, aansporing, gevoel van berusting etc. (zie p. 260 NN)

Voelt vaak  wat ouderwets aan.

- Leve de Koning

gebiedende wijs - wordt gebruikt om een advies/waarschuwing/bevel te geven.

- Doe eens normaal

 

§10: aanvoegende en gebiedende wijs

Aanvoegende wijs (conjunctief)

De aanvoegende wijs, wordt gevormd door de -n van de infinitief weg te laten.

Voorbeelden: Leve de Koning! / Men neme twee eieren/ Zo waarlijk helpe mij God almachtig.

Het kan o.a.

een wens (Het ga je goed!)

een aansporing (Gelieve voor de streep te wachten)

een toegeving (Ik heb de nota ingeleverd, zij het een uur te laat) 

of 

een gevoel van berusting (Het zij zo) uitdrukken.

§10: aanvoegende, aantonende, gebiedende wijs

Gebiedende wijs (imperatief)

De gebiedende wijs wordt gebruikt om bevelen, aansporingen of verzoeken uit te drukken: ‘Kom binnen’, ‘Ga zitten’.

De gewone gebiedende wijs is gelijk aan de ik- vorm.

De enige uitzondering hierop is de gebiedende wijs van het werkwoord zijn, die wees is: ‘Wees maar niet bang.’

Bij werkwoorden als houden en rijden kan de d wegvallen: ‘Hou(d) je mond’, ‘Rij(d) voorzichtig’. 

Zelf oefenen

Wat: Lees de theorie op p. 260 door en maak daarna van cursus  7 § 10 aanvoegende en gebiedende wijs opdracht 1 t/m 3

Hoe:  Individueel.

Hulp: Theorie uit je boek, docent.

Tijd: 10 min.

Uitkomst: Geoefend met de verschillende wijzen van werkwoorden (aanvoegende en gebiedende wijs)

Klaar?

Lezen of ander huiswerk

Uitleg & opdracht 4+5

• inf: infinitief
• pvtt: persoonsvorm tegenwoordige tijd
• pvvt: persoonsvorm verleden tijd
• gw: gebiedende wijs
• vd: voltooid deelwoord
• od: onvoltooid deelwoord
• bn: bijvoeglijk naamwoord

--> Maak nu opdracht 4+5, p. 261. Je mag zachtjes overleggen.

Nogmaals in het kort

aantonende, aanvoegende en gebiedende wijs

De verschillende wijzen

Er zijn drie verschillende wijzen waarin een werkwoord kan staan: 

- De aantonende wijs (indicatief) geeft aan wat er gebeurt. De meeste zinnen staan in deze vorm;

- De aanvoegende wijs (conjunctief) geeft een wens aan. We schrijven hem als het hele werkwoord, maar zonder -n;

- De gebiedende wijs (imperatief) drukt een bevel uit; we schrijven hem meestal als de ik-vorm in de tegenwoordige tijd. 

Volgende les

• Leesboek mee!
• Nakijken opdracht 4-5 (niet af, dan huiswerk)
•  §11 Engelse werkwoorden