12.3 Soorten veranderen

12.3 Soorten veranderen
1 / 31
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

In deze les zitten 31 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 40 min

Onderdelen in deze les

12.3 Soorten veranderen

Slide 1 - Tekstslide

Welkom!
Programma 12.3

1. Lesdoelen 12.3
2. Theorie 12.3
3. Vragen/ Evaluatie

Slide 2 - Tekstslide

Huiswerk
Weektaak = 12.3 lezen/maken

Aanbeveling: Begrippenlijst maken. 

Slide 3 - Tekstslide

Huiswerk over 12.2
Vragen?

Slide 4 - Tekstslide

Even herhalen...

Slide 5 - Tekstslide

Dominante overerving
Als je homozygoot voor de ziekte of heterozygoot bent, dan heb je de ziekte.

Slide 6 - Tekstslide

Een man en een vrouw hebben allebei de ziekte van Huntington (dominante overerving). Ze hebben al een gezonde dochter samen gekregen. Hoe groot is de kans dat hun volgende kind ook gezond is?
A
100%
B
50%
C
25%
D
0%

Slide 7 - Quizvraag

Twee ouders zijn drager van een recessief overervende ziekte. Zij zijn in verwachting van een kind. Hoe groot is de kans dat dit kind ook drager is?
A
100%
B
50%
C
25%
D
0%

Slide 8 - Quizvraag

Uitleg vraag
Allelen: F= gezond en f=ziek, want recessief overervend en drager mogelijk.
P-generatie fenotype: drager x drager= heterozygoot x heterozygoot
P-generatie genotype: Ff x Ff
F1 (nakomelingen) genotype: FF, Ff, Ff en ff
Antwoord: drager als Ff; dit is 2 op de 4, dus 50%.


Slide 9 - Tekstslide

Lesdoelen 12.3 
- Je kan uitleggen hoe soorten kunnen veranderen en
hoe nieuwe soorten ontstaan. 

Slide 10 - Tekstslide

Hoelang is er al leven
 op aarde?
- Aarde is ong. 4.5 miljard jaar oud 

-> Geen leven op aarde
-> Geen zuurstof in lucht, maar
-> mengsel van gassen uit vulkanen. 

<- Filmpje 15 min.
begin van leven op aarde, 
of 7 min. 'hoe is leven ontstaan?'

Slide 11 - Tekstslide

Hoelang is er al leven op aarde?
1e organismen: cyanobcterién (blauwalg)
- ontstonden 3,5 miljard jaar geleden in water
- kunnen (net als planten) zuurstof maken
daarna: 
algen en dieren in water (geen leven op land)
en toen:
UV-straling is te schadelijk voor het leven op aarde. Door zuurstof (van de cyanobacterien) ontstaat er ozon (door reactie met UV). Hierdoor bescherming tegen UV. Nu leven op aarde mogelijk!

Slide 12 - Tekstslide

Minder UV-straling
-> ook leven op land.
(400 miljoen jr. geleden)
1e planten:  -bron 4- algen, daaruit andere groepen.
1e dieren: ongewervelden; kwallen, zeesterren.
Later duizendpoten, insecten. Toen
-> 
mét wervelkolom; vissen,
-> amfibieën.
-> reptielen, vogels, zoogdieren (wij!)

Slide 13 - Tekstslide

Cyanobacteriën waren de eerste organismen op aarde. Waarom waren ze zo belangrijk voor het ontstaan van andere organismen?
A
Ze produceren zuurstof
B
Ze produceren zonlicht
C
Ze produceren koolstofdioxide
D
Ze produceren water

Slide 14 - Quizvraag

Hoe oud schatten wetenschappers onze aarde?

Slide 15 - Open vraag

Waardoor werd leven op land mogelijk?
A
De temperatuur ging omlaag
B
Er kwam genoeg zuurstof in de lucht
C
De dieren kregen poten
D
Er kwam minder UV-straling op de grond

Slide 16 - Quizvraag

Slide 17 - Video

Verwantschap
Verwantschapsschema:
schema met afstamming van verworven soorten en hun uitgestorven voorouders  

Gemeenschappelijke voorouder: soort waaruit verschillende soorten zich ontwikkeld hebben  
- soorten met recent gemeensch.voorouder staan dicht bij elkaar in schema: zijn verwant
Verwant:
Dieren die verwant zijn, tonen veel overeenkomstige kenmerken, door recente gemeensch.voorouder. 

Slide 18 - Tekstslide

Ongewervelden (zonder wervelkolom) vs Gewervelden (mét wervelkolom).
Verwantschap tussen gewervelden - er zijn steeds nieuwe kenmerken ontstaan

Slide 19 - Tekstslide

Leg in je eigen woorden uit wat 'verwant' betekent.

Slide 20 - Open vraag



Soort B toont het meeste verwantschap met
soort: A of C?
A
A
B
C

Slide 21 - Quizvraag

Vissen behoren tot de .....
A
gewervelden
B
ongewervelden

Slide 22 - Quizvraag

Kijk goed naar de afbeelding. Je ziet hier ...
A
ongewervelden, holtedieren
B
gewervelden, weekdieren
C
gewervelden, stekelhuidigen
D
ongewervelden, sponzen

Slide 23 - Quizvraag

Waardoor veranderen soorten?
Evolutie = veranderen van soorten en ontstaan van nieuwe soorten
Evolutietheorie
 theorie die dit verklaart. Opgesteld door Charles Darwin 

'Hoe kan het dat soorten veranderen en de ene soort uit de andere soort is ontstaan?'

Slide 24 - Tekstslide

Soorten kunnen veranderen als..
1. er variatie in eigenschappen als gevolg van mutaties in het DNA optreedt

2. de eigenschappen die variëren, erfelijk zijn
3. er natuurlijke selectie op deze eigenschappen plaatsvindt

<- filmpje 2.5 min. 

Slide 25 - Tekstslide

Hoe onstaan nieuwe soorten?
Survival of the fittest: de best passende varianten overleven en planten zich voort.

Door isolatie kunnen nieuwe soorten ontstaan.

filmpje
= 2 min. 

Slide 26 - Tekstslide

Het proces waarbij organismen zich aanpassen aan hun omgeving noem je...?
A
Ecologie
B
Charles Darwin
C
Survival of the fittest
D
Evolutie

Slide 27 - Quizvraag

natuurlijke selectie 
de aarde bevat miljoenen soorten 
Radioactiviteit
scheiding tussen organismen van een soort 
Mutageen
Aanpassing
Ras
Evolutie

Slide 28 - Sleepvraag

Stel. Je moeder vraagt tijdens het eten vanavond: "Schatje, wat heb jij geleerd bij biologie?" Wat vertel je haar dan?
Schrijf niet alleen het begrip, maar ook de uitleg op.

Slide 29 - Woordweb

Welke vraag heb jij nog?

Slide 30 - Woordweb

Weektaak = 12.3 lezen/maken.
succes :) 

Slide 31 - Tekstslide