ET7 - Plessner

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

ET7 - Plessner

Aan de slag

Vandaag

• terugblik MSJ: Her
• Plessner: wat weten we nog?
• uitleg Plessners drie wetten
• Aan de slag: lezen en vragen

Lees p.27/28/29 en schrijf in eigen woorden op wat ze betekenen.

Aan de slag

ET7

Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Plessner mensen in een verhouding tot zichzelf staan.

Daarbij kan ik betrekken:

• een uitleg van Plessners’ poging om de biologische benadering van de mens te verenigen met de fenomenologische bestaanservaring en van zijn opvatting dat mensen onbepaalde wezens zijn;
• het begrip ‘excentrische positionaliteit’ en de drie antropologische wetten: 

1. natuurlijke kunstmatigheid,  
2. bemiddelde onmiddellijkheid, 
3. utopische standplaats

• PT: een uitleg dat de problematiek van lachen en wenen de dubbelzinnige verhouding van de mens tot het eigen lichaam verduidelijkt en de oorsprong van lachen en wenen de bestaanservaring typeert.

Lees p.27/28/29 en schrijf in eigen woorden op wat ze betekenen.

Kwestie 1:

Hoe ervaren wij ons bestaan als mens?

Sheets-Johnstone (MSJ) 

Wij zijn een denkend bewegend lichaam

 

De Beauvoir/Fanon

Wij staan in verhouding tot de ander

Plessner 

Wij staan in verhouding tot onszelf

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

Wat weet je nog over Plessner?

vanaf 6.53

Aan de slag

Wat onderscheidt mensen van dieren?

Aan de slag

Aan de slag

• Lees inleiding hfst2 + 2.1 
• Vul het werkblad bij 2.1 in 

Lees p.27/28/29 en schrijf in eigen woorden op wat ze betekenen.

Aan de slag

Dieren:

• bewustzijn van omgeving
• middelpunt van eigen ervaringen: centrisch
• bepaald

Mensen:

• Bewustzijn van omgeving én zelfbewustzijn  
• Middelpunt van ervaring, maar ook naar jezelf kijken van een afstand: excentrisch
• onbepaald

centrisch

excentrisch

Aan de slag

Begrip

Excentrische positionaliteit:

Toestand van de mens waarbij het ‘ik’ als centrum van handelen en ervaren buiten (ex) het eigen lichaam staat, maar daar tegelijkertijd ook nauw mee verbonden is.

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

Drie wetten zijn uitdrukkingen, gevolgen van excentrische positionaliteit, de dubbele bestaanservaring van de mens.

1e wet: natuurlijke kunstmatigheid

• verhouding tussen mens en zichzelf

vanaf 6.53

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

1e wet: natuurlijke kunstmatigheid

• verhouding tussen mens en zichzelf
• mensen bestaan, maar moeten dat ook vormgeven

natuurlijk

kunstmatig

vanaf 6.53

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

1e wet: natuurlijke kunstmatigheid

• verhouding tussen mens en zichzelf
• mensen bestaan, maar moeten dat ook vormgeven

• menselijk leven is een ontwerpproject

natuurlijk

kunstmatig

vanaf 6.53

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

2e wet: bemiddelde onmiddellijkheid

• verhouding tussen mens en wereld via lichaam
• de mens is een lichaam en heeft een lichaam
• de mens is een ervarend subject & is zich daarvan bewust

onmiddellijkheid

bemiddeld

vanaf 6.53

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

2e wet: bemiddelde onmiddellijkheid

• verhouding tussen mens en wereld via lichaam
• de mens is een ervarend subject & is zich daarvan bewust

onmiddellijkheid

bemiddeld

vanaf 6.53

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

2e wet: bemiddelde onmiddellijkheid

• verhouding tussen mens en wereld
• de mens is een ervarend subject & is zich daarvan bewust

onmiddellijkheid

bemiddeld

gelijktijdig!

vanaf 6.53

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

2e wet: bemiddelde onmiddellijkheid

• bewustzijn van 'eigenheid' van ervaringen (en van die van jou!)

vanaf 6.53

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

2e wet: bemiddelde onmiddellijkheid

• bewustzijn van 'eigenheid' van ervaringen (en van die van jou!)....hoe kunnen we deze kloof overbruggen?

vanaf 6.53

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

2e wet: bemiddelde onmiddellijkheid

• bewustzijn van 'eigenheid' van ervaringen (en van die van jou!)....hoe kunnen we deze kloof overbruggen?

expressiviteit

vanaf 6.53

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

Gezamenlijke medewereld: "Mittwelt"

vanaf 6.53

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

3e wet: utopische standplaats

• Vaste plek van de mens is er een zonder vaste basis
• we willen vaste grond, maar ook onszelf ontstijgen
• de mens staat in feite ‘nergens’ vast

standplaats

utopisch

vanaf 6.53

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

3e wet: utopische standplaats

• excentrische positionaliteit > ontworteling, plaatsloosheid, constant op zoek zijn naar 'jezelf'
• allemaal in hetzelfde schuitje...gemeenschap
• Religie als houvast?

vanaf 6.53

Aan de slag

Lees 2.2

1) Geef voor twee van onderstaande zaken aan waarom ze gehoorzamen aan de 1e wet: natuurlijke kunstmatigheid

Plannen maken

Afstand van natuurlijke behoeften

Schuld en schaamte, trots

Aan de slag

1) Geef voor twee van onderstaande zaken aan waarom ze gehoorzamen aan de 1e wet: natuurlijke kunstmatigheid

Aan de slag

Lees 2.3. 

2) De briljante natuurkundige Stephen Hawking had ALS en sprak en schreef boeken aan de hand van een spraakcomputer. 

Leg uit wat dat betekende voor zijn bemiddelde onmiddellijkheid. 

Aan de slag

Aan de slag

Lees 2.4 

3) Leg uit wat de utopische standplaats voor jou persoonlijk inhoudt.  Hoe ga jij om met de behoefte aan een vaste plaats en tegelijkertijd de behoefte om boven jezelf uit te stijgen? Of herken je dat allemaal niet?

Aan de slag

Aan de slag

ET7

Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Plessner mensen in een verhouding tot zichzelf staan.

Daarbij kan ik betrekken:

• een uitleg van Plessners’ poging om de biologische benadering van de mens te verenigen met de fenomenologische bestaanservaring en van zijn opvatting dat mensen onbepaalde wezens zijn;
• het begrip ‘excentrische positionaliteit’ en de drie antropologische wetten: 

1. natuurlijke kunstmatigheid,  
2. bemiddelde onmiddellijkheid, 
3. utopische standplaats

• PT: een uitleg dat de problematiek van lachen en wenen de dubbelzinnige verhouding van de mens tot het eigen lichaam verduidelijkt en de oorsprong van lachen en wenen de bestaanservaring typeert.

Lees p.27/28/29 en schrijf in eigen woorden op wat ze betekenen.

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

Lachen en wenen

• we zijn een lichaam en we hebben een lichaam
• soms neemt ons lichaam het over, als we het even niet meer weten: dan lachen of wenen we.
• uiting van spanning

Plessner

Wij staan in verhouding tot onszelf

 

Lachen en wenen

• chimpansees lachen niet écht, want geen gevolg van onbeantwoordbare situatie.
• anders dan niezen/hoesten etc., want reactie op een situatie ipv puur fysieke gebeurtenis
• dubbelzinnige relatie tot onszelf: buitenlichamelijk en gebonden aan lichaam

Aan de slag

ET7

Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Plessner mensen in een verhouding tot zichzelf staan.

Daarbij kan ik betrekken:

• een uitleg van Plessners’ poging om de biologische benadering van de mens te verenigen met de fenomenologische bestaanservaring en van zijn opvatting dat mensen onbepaalde wezens zijn;
• het begrip ‘excentrische positionaliteit’ en de drie antropologische wetten: 

1. natuurlijke kunstmatigheid,  
2. bemiddelde onmiddellijkheid, 
3. utopische standplaats

• PT: een uitleg dat de problematiek van lachen en wenen de dubbelzinnige verhouding van de mens tot het eigen lichaam verduidelijkt en de oorsprong van lachen en wenen de bestaanservaring typeert.

Lees p.27/28/29 en schrijf in eigen woorden op wat ze betekenen.