les 2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 2      Overheid en sociale zekerheid

Telefoons in de telefoontas, kauwgom in de prullebak

Boeken en schrift open op tafel

ik loop langs om het huiswerk te controleren

• 
  
• we kijken het gemaakte werk na
• ik bespreek paragraaf 2.2
• zelfstandig werken aan de opdrachten van paragraaf 2.2

Deze les

• 
  
• we kijken het gemaakte werk na
• ik bespreek paragraaf 2.2
• zelfstandig werken aan de opdrachten van paragraaf 2.2

Opgave 2.1

a) 1 collectieve sector

    2 particuliere sector

    3 particuliere sector (of eigen)

    4 collectieve sector (of algemeen)

b) bewering 1 is juist

    bewering 2 is onjuist; de overheid bestaat uit de

    rijksoverheid, de provincies, gemeenten en de

    zbo's

    bewering 3 is onjuist; zie hierboven

A

• 
  
• we kijken het gemaakte werk na
• ik bespreek paragraaf 2.2
• zelfstandig werken aan de opdrachten van paragraaf 2.2

Opgave 2.1

c) bewering 1 is onjuist; mis de zbo's

    bewering 2 is onjuist; de regering is ook de Koning

    bewering 3 is juist

d) een autorijschool hoort tot de particuliere sector,

    deze wil winst maken.

e) zo kan iedereen onderwijs volgen; is het voor

    iedereen betaalbaar en beschikbaar (en blijft het

    onderwijs op peil). 

    De kwaliteit blijft zo het beste gewaarbord.

• 
  
• we kijken het gemaakte werk na
• ik bespreek paragraaf 2.2
• zelfstandig werken aan de opdrachten van paragraaf 2.2

Opgave 2.2

a) Geprivatiseerde bedrijven werken vaak efficiënter:

    ze zijn vaak doelmatiger dan overheidsbedrijven.        Met dezelfde kosten kan meer worden

    geproduceerd omdat ze worden gedreven door

    winstoogmerken en meer flexibiliteit hebben om in

    te spelen op de wensen van klanten.

b) een monopolist (geen concurrentie) kan de prijzen

    verhogen, waardoor het voor mensen wellicht

    onbetaalbaar wordt.   

• 
  
• we kijken het gemaakte werk na
• ik bespreek paragraaf 2.2
• zelfstandig werken aan de opdrachten van paragraaf 2.2

Opgave 2.2

c) de overheid vindt dat deze diensten voor iedereen

    moeten gelden. Privatisering kan tot misbruik

    leiden.

    Dit zijn collectieve goederen, die niet individueel

    kunnen worden verkocht.

d) Bij een versoepeling gaat het om deregulering

• 
  
• we kijken het gemaakte werk na
• ik bespreek paragraaf 2.2
• zelfstandig werken aan de opdrachten van paragraaf 2.2

Opgave 2.2

e) Werkgevers kunnen dan eenvoudiger werknemers

    ontslaan. Redenen kunnen zijn:

• het werkt kostenbesparend en winst verhogend
• kostenbesparing kan worden doorberekend in verkoopprijzen.

• Lagere prijzen leiden tot toename van afzet en productie.
• minder goede/productieve werknemers kunnen sneller worden ontslagen
• als een bedrijf minder werk heeft, kan het eenvoudiger de kosten verlagen

• 
  
• we kijken het gemaakte werk na
• ik bespreek paragraaf 2.2
• zelfstandig werken aan de opdrachten van paragraaf 2.2

Opgave 2.3

a) het voorkomen van misbruik

    sommige producten zijn anders te duur

    bescherming van zwakkeren

    stimulering van het gebruik

    de kwaliteit 

b) privatisering

c) als er winst gemaakt wordt, gaat een deel naar de

    aandeelhouders. Als de overheid geen eigenaar 

    meer is, dan missen ze dit dus.

• 
  
• we kijken het gemaakte werk na
• ik bespreek paragraaf 2.2
• zelfstandig werken aan de opdrachten van paragraaf 2.2

Opgave 2.3

d) door het betaalbaar te houden, en dat iedereen er

    gebruik van kan maken. Het openbaar vervoer is

    ook beter voor het milieu

e) de overheid wil invloed houden op het reizen per

    spoor. Zo blijven kaartjes betaalbaar en de

    kwaliteit en bereikbaarheid goed.

• 
  
• we kijken het gemaakte werk na
• ik bespreek paragraaf 2.2
• zelfstandig werken aan de opdrachten van paragraaf 2.2

Opgave 2.4

a) 1073/5451 x 100 = 19,7%

b) 1970 1073 (oud) 2017 2495 (nieuw)

    2495-1073 / 1073 x 100 = 1422/1073 x 100 =

    132,5%

c) 1 -> 2 -> 4 -> 5 -> 3

d) C

2.2 Prinsjesdag en economische politiek

Doelstellingen economische politiek: 

. een evenwichtige arbeidsmarkt

. prijsstabiliteit

. een rechtvaardige inkomensverdeling

. economische groei en gezond milieu

. evenwicht op de betalingsbalans

. beheersing schuld collectieve sector

Aan de slag         

Module Economie en maatschappij

Doornemen paragraaf 2.2

Opdrachten 2.6 t/m 2.9 maken

eerst in stilte!

Welke begrippen horen NIET bij Prinsjesdag?

Hoedjes

Kroning

Troonrede

Miljoenennota

Stembiljetten

Rijksbegroting

Koffertje

Referendum

Minister van Financiën

Bordesfoto

De derde dinsdag van september is het ....................................

De koning leest dan de ............................. voor. De minister van .................................. presenteert de rijksbegroting en de ..........................................

In de rijksbegroting staan de verwachte ............................... en ............................ voor het komende jaar.

Inkomsten

Troonrede

Financiën

Prinsjesdag

Uitgaven

Miljoenennota

Welke doelstelling hoort hierbij?
Om de export te bevorderen, worden meer exportsubsidies gegeven aan jonge bedrijven.

1. Rechtvaardige inkomensverdeling
2. Stabiel prijspeil
3. Evenwichtige arbeidsmarkt
4. Evenwichtige betalingsbalans

Er is vraag naar arbeid op de arbeidsmarkt.
Wie zijn de vragers op de arbeidsmarkt?

1. Bedrijven
2. Werklozen
3. Werkende
4. Geen van alle

Van welke arbeidsmarkt is er sprake als er werkloosheid is?

1. Ruime arbeidsmarkt
2. Krappe arbeidsmarkt
3. Gespannen arbeidsmarkt
4. Onspannen arbeidsmarkt

inflatie

deflatie

prijsstijging

prijsdaling

koopkracht stijgt

kookkracht daalt

Wat is sociale zekerheid?

1. mensen die geen inkomen verdienen, kunnen een uitkering krijgen
2. Iedereen is veilig op straat.
3. Iedereen is vrij om zijn of haar mening te geven.
4. Iedereen mag gebruikmaken van de collectieve voorzieningen.

Wat is geen particuliere sector?

1. Schoenenwinkel
2. Fietsenwinkel
3. Ziekenhuis
4. Reclamebedrijf

Wat is de particuliere sector?

1. Van de overheid, wil winst maken
2. Van de overheid, wil geen winst maken
3. Niet van de overheid, wil winst maken
4. Niet van de overheid, wil geen winst maken

Wat zijn de vier overheden?

1. Rijk, provincie, gemeente, zbo's
2. Rijk, gemeente, waterschap, burgermeester
3. waterschap, gemeente, fusie, collectief
4. Provincie, Rijk, Belastingdienst, gemeente

Wat is privatisering?

1. De overheid koopt een dienst of activiteit van een particulier bedrijf met het idee hier winst me te kunnen maken.
2. De overheid stimuleert particuliere bedrijven om meer mensen in dienst te nemen.
3. De overheid verkoopt een dienst of activiteit aan een bedrijf in de particuliere sector.
4. Het privévermogen van eigenaren van bedrijven in de particuliere sector wordt door de overheid beschermd.