V4 | Literatuurgeschiedenis: Vondel & toneel

Literatuurgeschiedenis: Renaissance
1 / 18
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 18 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 30 min

Onderdelen in deze les

Literatuurgeschiedenis: Renaissance

Slide 1 - Tekstslide

Herkansingen
Dinsdag 25 mei om 15.00 uur in lokaal E36 voor 13 leerlingen toets formuleren

Vrijdag 28 mei om 15.00 in lokaal B12 en B13 voor 38 leerlingen toets middeleeuwen.
Maandag 31 mei om 15.15 uur in lokaal S04, S05 en S06 voor 43 leerlingen toets literaire begrippen 

Slide 2 - Tekstslide

Renaissance: Vondel & toneel

Slide 3 - Tekstslide

Waar kennen jullie Vondel van en wat kennen jullie al van Vondel?

Slide 4 - Woordweb

Joost van den Vondel
- Ouders uit Antwerpen gevlucht vanwege geloof, bekeert zich later zelf tot Rooms-Katholieke kerk
- Autodidact

Slide 5 - Tekstslide

Waarom was het voor Vondel belangrijk om Grieks en Latijn te kunnen lezen?

Slide 6 - Open vraag

Joost van den Vondel
- Ouders uit Antwerpen gevlucht vanwege geloof, bekeert zich later zelf tot Rooms-Katholieke kerk
- Autodidact
- Genres: elegieën (klaagzangen) & hekeldichten

Slide 7 - Tekstslide

Elegie (klaagzang)
Kinder-lyck
Constantijntje, 't zaligh kijntje,
Cherubijntje, van om hoogh,
D'ydelheden, hier beneden,
Vitlacht met een lodderoog.
Moeder, zeit hy, waarom schreit ghy?
Waarom greit ghy, op mijn lijck?
Boven leef ick, boven zweef ick,
Engeltje van 't hemelrijck:

En ick blinck 'er, en ick drincker,
't Geen de schincker alles goets
Schenckt de zielen, die daar krielen,
Dertel van veel overvloets.
Leer dan reizen met gepeizen
Naar pallaizen, uit het slick
Dezer werrelt, die zoo dwerrelt.
Eeuwigh gaat voor oogenblick.

Slide 8 - Tekstslide

Waar denk je dat het gedicht
'kinder-lyck' over gaat?

Slide 9 - Open vraag

Hekeldicht
Het stockske van Johan van Oldenbarnevelt, Vader des Vaderlants (1657)

Mijn wens behoede u onverrot,
o stok en stut, die geen verrader,
maar ’s vrijdoms stut en Hollands Vader
gestut hebt op dat wreed schavot,
toen hij voor ’t bloedig zwaard moest knielen,
veroordeeld als een Seneca
door Nero’s haat en ongena,
tot droefenis der braafste zielen.
Gij zult nog jaren achtereen
den uitgang van dien held getuigen,
en hoe Geweld het Recht dorf buigen,
tot smaad der onderderdrukte steên.


Hoe dikwijls strekt’ gij onder ’t stappen
naar ’t hof der Staten stadig aan
hem voor een derden voet in ’t gaan
en klimmen op de hoge trappen,
als hij, belast van ouderdom,
papier en schriften, overleende
en onder ’t lastig landspak steende!
Wie ging, zo krom gebukt, nooit krom!
Gij ruste van uw trouwe plichten
na ’t rusten van dien ouden stok,
geknot door ’s bloedraads bitt’ren wrok –
nu stut en stijft gij nog mijn dichten.

Slide 10 - Tekstslide

Op basis van het gedicht: aan wiens kant denk je dat Vondel stond?
A
Prins Maurits van Oranje
B
Johan van Oldenbarnevelt

Slide 11 - Quizvraag

Joost van den Vondel
- Ouders uit Antwerpen gevlucht vanwege geloof, bekeert zich later zelf tot Rooms-Katholieke kerk
- Autodidact
- Genres: elegieën (klaagzangen) & hekeldichten
- Mengde zich in politieke twisten
- Toneel

Slide 12 - Tekstslide

Wat weet je over toneel in de Renaissance?

Slide 13 - Woordweb

Joost van den Vondel
- Ouders gevlucht vanwege geloof, maar bekeert zich later zelf tot Rooms-Katholieke kerk
- Autodidact
- Genres: elegieën (klaagzangen) & hekeldichten
- Mengde zich in politieke twisten
- Toneel: tragedies (Jeptha, Lucifer, Gijsbrecht van Aemstel)

Slide 14 - Tekstslide

Blijspel/komedie
Klucht
Tragedie
Grappig/vrolijk
Ondergang van een hooggeplaatst peroon
Volks
Relatief kort
Goede afloop
Slechte afloop

Slide 15 - Sleepvraag

Toneel
Blijspel/komedie: grappig, vrolijk toneelstuk, vaak met een moraal

Klucht: volksere en kortere variant van een blijspel

Tragedie: verdrietig toneelstuk over de ondergang van een hooggeplaatst persoon vanwege overmoed, die door zijn leed tot inzicht komt en een beter mens wordt

Slide 16 - Tekstslide

De tragedie
Vaste structuur volgens Aristoteles:
- Eenheid van tijd (24 uur)
- Eenheid van plaats
- Eenheid van handeling

Slide 17 - Tekstslide

Huiswerk
Lees het laatste gedeelte van Warenar.
De tekst staat op de Classroom. Voor de volgende keer krijg je er een opdracht bij die je moet maken. 

Slide 18 - Tekstslide