HV1 H5 Meewerkend voorwerp en H6 Bijwoordelijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Zinsdelen:

Het meewerkend voorwerp

Bijwoordelijke bepaling

Lesdoelen

* Ik weet hoe ik de zin in zinsdelen moet verdelen.

* Ik weet hoe ik het meewerkend voorwerp kan vinden.  

* Ik weet hoe ik de bijwoordelijke bepaling kan vinden.

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp komt voor in zinnen waarin iemand iets 'vertelt' (uitleggen, zeggen, enzovoort) of 'geeft' (lenen, sturen, overhandigen, enzovoort).

Tip!

Bij het meewerkend voorwerp moet je de woorden 'aan' of 'voor' toe kunnen voegen of weg kunnen laten.

Aantekening MV

Meewerkend voorwerp ontvangt of verliest het lijdend voorwerp.

• Kan dus alleen in een zin met een lijdend voorwerp staan.
• Stappenplan: zoek eerst PV, OW, WG en LV.
• Vraag voor het MV: aan OF voor wie/ wat + WG + OW + LV 
• Check: Je kunt er aan of voor voor plaatsen OF aan of voor weglaten uit het zinsdeel

Voorbeeld:

Ik /vertel/ jou/ altijd/ mijn geheimen.

pv = vertel

ow = ik

wg = vertel

lv = mijn geheimen

mv = jou

>> je kunt 'aan' voor 'jou' zetten + het heeft te maken met 'iets vertellen' aan een ander.

Noteer de zinsdelen in je schrift.

Bedenk zelf steeds een MV erbij. 

1. De docent gaf een goede uitleg.

PV = 

WG = 

OW = 

LV =

Bedenk zelf een MV erbij: 

2. De jongen vertelde zijn geheim.

PV = 

WG = 

OW = 

LV = 

Bedenk zelf een MV erbij: 

3. De leiding van het toernooi heeft de medaille gegeven.

PV = 

WG = 

OW =

LV = 

Bedenk zelf een MV erbij:

4. De verpleegster gaf dagelijks de aspirine tegen de pijn.

PV = 

WG = 

OW = 

LV = 

Bedenk zelf een MV erbij:

1. De docent gaf een goede uitleg.

PV = gaf

WG = gaf

OW = de docent

LV = een goede uitleg

Mv erbij: De docent gaf de leerlingen een goede uitleg .

2. De jongen vertelde zijn geheim.

PV = vertelde

WG = vertelde

OW = de jongen

LV = zijn geheim

Mv erbij: De jongen vertelde (aan) haar zijn geheim.

3. De leiding van het toernooi heeft de medaille gegeven.

PV = heeft

WG = heeft gegeven

OW = de leiding van het toernooi

LV = de medaille

Mv erbij: De leiding van het toernooi heeft (aan) de winnaar de medaille gegeven.

4. De verpleegster gaf dagelijks de aspirine tegen de pijn.

PV = gaf

WG = gaf

OW = de verpleegster

LV = de aspinine

De verpleegster gaf (aan) haar patiënt dagelijks de aspirine tegen de pijn.

Bijwoordelijke bepaling (BWB)

- Een bijwoordelijke bepaling (bwb) geeft antwoord op vragen als: 

Hoe? Hoelang? Hoever? Waar? Waardoor? 

Waarheen? Waarom? Waarover? 

Waarvandaan? Waar? Wanneer?  etc.

- Er kunnen meerdere bwb's in de zin staan.

- Deze woorden zijn altijd bwb: niet, wel, zeker, absoluut, eigenlijk, allicht, natuurlijk, misschien, vermoedelijk en waarschijnlijk  (en meer van dit soort woorden) - Leer deze uit je hoofd

Bijwoordelijke bepaling:

Welke boeken uit de bieb | zijn | door de meeste leerlingen |  

dit schooljaar | gelezen? 

     

ow = welke boeken uit de bieb    wg = zijn gelezen 

lv = x     mv = x

bwb= door de meeste leerlingen, dit schooljaar

Bedenk zelf een bwb bij:

1. De docent gaf een goede uitleg aan de leerlingen.

2. De jongen vertelde haar zijn geheim.

3. De leiding van het toernooi heeft de winnaar de medaille gegeven.

4. De verpleegster gaf dagelijks de aspirine tegen de pijn.

Aan de slag!

>> Maak de planning af

>> Stel eventueel je vragen

>> Werk rustig en fluister wanneer nodig.

Klaar?

Leer voor de SO:

Leer de theorie en maak de opdrachten van de planning LEREN en OEFENEN

1. Politieagenten geven lichte verwondingen soms door aan het meldpunt.

NOTEER:

PV =

WG =

OW =

LV =

MV =

BWB =

1. Politieagenten/ geven/ lichte verwondingen /soms/ door/ aan het meldpunt. 

• PV = geven
• WG = geven door
• OW = politieagenten
• LV = lichte verwondingen
• MV = aan het meldpunt
• BWB = soms

2. De SWOV onderzoekt elk jaar de verkeersrisico's in ons land.

Noteer per zin + lever straks in:

pv = 

wg = 

ow =

lv = 

mv =

bwb = 

bwb = 

Noteer per zin + lever straks in:

pv = 

wg = 

ow =

lv = 

mv =

bwb = 

bwb = 

Noteer per zin + lever straks in:

pv = 

wg = 

ow =

lv = 

mv =

bwb = 

bwb = 

NOTEER:

PV =

WG =

OW =

LV =

MV =

BWB =

2. De SWOV /onderzoekt/ elk jaar/ de verkeersrisico's/ in ons land.

• PV = onderzoekt
• WG = onderzoekt
• OW =De SWOV
• LV = de verkeersrisico's
• MV = x
• BWB = elk jaar, in ons land

3. In Nederland blijken vanaf 1980 minder verkeersslachtoffers te vallen.

NOTEER:

PV =

WG =

OW =

LV =

MV =

BWB =

3. In Nederland/ blijken /vanaf 1980/ minder verkeersslachtoffers /te vallen.

• PV = blijken
• WG = blijken te vallen
• OW =  minder verkeersslachtoffers
• LV = x
• MV = x
• BWB = In Nederland, vanaf 1980

Huiswerk

Maak zoveel mogelijk tijdens de lessen. Maak de PLANNING HUISWERK af.

Extra oefeningen

http://home.planet.nl/~leend748/lesje%207.htm

http://home.planet.nl/~leend748/lesje%208.htm

http://home.planet.nl/~leend748/lesje%209.htm