Zaans Museum - Wereld van Chocolade: cacao een reislustig goedje

• Wereldoriëntatie
• Basisschool
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Groep 6-8
• Leerjaar 1,2

Introductie

Het Zaans museum heeft een permanenten tentoonstelling over cacao. Daarin worden verschillende aspecten over cacao verteld: Waar komt cacao vandaan? Welke rol speelt cacao in de Zaanstreek? Hoe is chocolade een luxeproduct geworden? Vóórdat je het museum bezoekt, kun je je goed voorbereiden via deze les. Des temeer steek je er vanop!

Instructies

Gebruik deze les om je leerlingen voorafgaand aan het bezoek aan de expositie Cacao alvast voor te bereiden. Na afloop kun je een aantal sheets opnieuw gebruiken op de kennis te checken of te verdieping te geven.

Voor het eerst bij Beeld en Geluid op school? Kijk hier voor een korte instructie.

Beeld bij je bezoek - Zaans Museum

Wereld van chocolade: cacao, een reislustig goedje

Wereld van Chocolade: cacao, een reislustig goedje

Chocolade en de Zaanstreek zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De streek is de grootste cacaoverwerker van Europa. Ongeveer éénderde van alle cacaobonen die Europa binnenkomen, worden hier in verschillende fabrieken verwerkt. Beroemde merken als Verkade hebben hun roots in de Zaanstreek. Niet voor niets is er in het Zaans Museum van alles te zien en te ontdekken over chocola. Het verhaal van cacao begint echter ver buiten de muren van het museum in Zaandam en met dingen die je niet in een museum kunt bewaren of in een vitrine stoppen. We gaan op reis..

 

Foto: Zaans Museum

Allereerst...
wat weet jij eigenlijk al
van cacao?

Eerst reizen we terug in de tijd en de halve planeet over. Want wie heeft er eigenlijk bedacht dat je cacao kunt eten? Imre van het Zaans Museum gaat op jacht naar het oudste cacaorecept.....van de Azteken.

Benieuwd of het lekker is?

Bekijk dat maar hier...

Wereld van Chocolade: cacao, een reislustig goedje

Durven jullie het aan om zelf deze chocolademelk te maken? Of geef je er dan je eigen draai aan?

Afb.: YouTube kanaal Zaans Museum

Bron: YouTube kanaal Zaans Museum

Vervolgens ging de cacaoboom op reis. Cacaotelers namen die Zuid-Amerikaanse boom mee naar Indonesië en West-Afrika, waar tegenwoordig de meeste cacao op plantages groeit.

Bekijk hier het fragment

Bron: Klokhuis NPS - 2005

Wereld van Chocolade: cacao, een reislustig goedje

Foto: hippopx

Waar komt cacao (behalve uit Ghana) nog meer vandaan?

Grote spelers

Ghana

Ivoorkust

Nigeria

Brazilië

Ecuador

Indonesië

Kleinere spelers

Afrika

Kameroen

Zuid-Amerika

Dominicaanse Republiek

Haïti

Jamaica

Cuba

Trinidad

Tobago

Grenada

Azië

Papoea-Nieuw-Guinea

Maleisië

Ghana

Ivoorkust

Indonesië

Nigeria

Brazilië

Ecuador

Dominicaanse Republiek

Kameroen

Haïti

Jamaica

Cuba

Trinidad

Tobego

Grenada

Papoea-Nieuw-Guinea

Maleisië

Grote spelers

Ghana

Ivoorkust

Nigeria

Brazilië

Ecuador

Indonesië

Kleinere spelers

Afrika

Kameroen

Zuid-Amerika

Dominicaanse Republiek

Haïti

Jamaica

Cuba

Trinidad

Tobago

Grenada

Azië

Papoea-Nieuw-Guinea

Maleisië

In Ivoorkust, West-Afrika, werken kleine cacaoboeren soms samen in een coöperatie.  

Bekijk hier het fragment

Wereld van Chocolade: cacao, een reislustig goedje

Bron: Klokhuis NPS - 2015

Afb.: freesvg

Ken je deze logo's? Waarvoor zijn deze keurmerken nodig? Wat is eigenlijk een keurmerk?

Zo krijgen zij een betere prijs voor hun oogst en kunnen gezamenlijk mest en gereedschap inkopen.

Dit keurmerk van Tony Chocolonely is inmiddels ook beschikbaar voor andere fabrikanten.

Fairtrade wil de handel in cacao eerlijker maken voor de cacaoboeren en arbeiders. Verkade gebruikt dit keurmerk. Kennen leerlingen Max Havelaar?

Het EKO keurmerk is het Nederlandse keurmerk voor biologische cacao.

De Rainforest Alliance beschermt de natuur en wil de omstandigheden voor de cacaoboeren verbeteren.

Cacao met het EU-biologisch keurmerk moet voldoen aan strenge eisen. 

Hoe ziet cacao eruit en hoe smaakt chocolade? Twee werelden waarin we elkaar verbazen omdat je op een van de twee vragen het antwoord niet weet.

 

Want... weet jij niet hoe chocolade smaakt of weet jij niet hoe de cacaoboon eruit ziet?

Bekijk hier het fragment

Wereld van Chocolade: cacao, een reislustig goedje

Bron: Metropolis, VPRO, 2014

Bekijk hier het fragment

Bron: Metropolis, VPRO, 2014

Wereld van Chocolade: cacao, een reislustig goedje

Vanuit Afrika, Zuid Amerika en Azië gaan de cacaobonen per schip op weg naar Europa. Maar de ene boon is de andere niet. Uit welk deel van de wereld ze komen, kun je proeven!

Bekijk hier het fragment

Bron: Koken met van Boven, VPRO, 2016

Afb.: Our World In Data, Wikimedia

Wereld van Chocolade: cacao, een reislustig goedje

Al die bonen komen aan in de grootste cacaohaven ter wereld: Amsterdam. Loodsen vol cacaobonen wachten daar om verwerkt te worden tot chocolade. In de vorige video hanteert de man een stuk gereedschap. Dit ding heeft wél in een plekje in het Zaans Museum. Bekijk het hier nu online. Heb je goed gezien waarvoor het gebruikt wordt?

Proefmonsterschep, cacaoindustrie

Wereld van Chocolade: cacao, een reislustig goedje

De cacaobonen hebben hun reis volbracht. Nu wordt er in de Zaanstreek chocola van gemaakt. Benieuwd hoe dat in zijn werk gaat? Ga dan naar deze online museumles of bezoek het Zaans Museum!

Of ben je benieuwd geworden hoe de cacaovrucht smaakt?

1. * Ze liggen niet in de supermarkt, maar je kunt ze wel online bestellen als superfood. In één vrucht zitten 40 pitten, genoeg voor de hele klas.
   
2.  * Er wordt trouwens ook frisdrank van gemaakt, waarmee je de cacaoboeren in Ghana steunt, die ligt wel gewoon in de supermarkt. Welke frisdrank denk je dat dat is? 
3. * Of koop eens roze chocola. Dat is chocolade gemaakt van ongefermenteerde cacaobonen en dus smaakt deze veel fruitiger, zoals de vrucht.

cola!

Meer weten?

Kijk dan ook eens hier naar...

Bekijk de lijst met alle fragmenten op beeldengeluidopschool.nl.

 Hier vind je alle informatie bij elkaar. Handig te voorbereiding aan je bezoek aan het Zaans Museum, maar ook tof als je wat wilt terugkijken.

Of kijk verder een van de volgende lessen:

De wereld van Chocolade - Economie in de Zaanstreek

De wereld van Chocolade - Chocolade als luxeproduct