Fictie – perspectief, genre en argumenten

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Fictie

Leerdoelen

- Je kunt het verschil tussen fictie en non- fictie aangeven

- Je kunt het verschil tussen realistisch en niet- realistisch aangeven

- Je kunt verschillende vertellers onderscheiden

- Je kunt het verschil tussen chronologisch en niet- chronologisch aangeven

Waar denk je aan bij het woord 'fictie'?

fictie en non-fictie

Fictie: verzonnen verhalen

Non-fictie: teksten over de werkelijkheid

fictie

non-fictie

tijdschriftartikel

gedicht

tekst op Wikipedia

journaal

toneelstuk

leesboek

realistisch of niet-realistisch

Verhalen zijn altijd verzonnen. Het doel is vermaken / amuseren.

Realistisch:  de mensen en de gebeurtenissen lijken op de werkelijkheid.

Niet-realistisch: de schrijver heeft een verhaal verzonnen met dingen die in de werkelijkheid niet kunnen.

Dit maakt een verhaal realistisch

Dit maakt een verhaal niet-realistisch

Mensen lijken echt in wat ze doen en zeggen.

De wereld waarin het verhaal zich afspeelt is verzonnen.

Er komen verzonnen wezens / fantasiefiguren voor.

Er komen mensen / plaatsen voor die echt hebben bestaan.

De gebeurtenissen zijn in werkelijkheid ook mogelijk.

Tijdsperspectief

Chronologische volgorde

Het wordt met de gebeurtenissen mee verteld.

Niet-chronologische volgorde

Gebeurtenissen worden niet op de juiste volgorde verteld of de verteller springt heen en weer tussen heden en verleden.

Een schrijver vertelt met de gebeurtenissen mee.

1. Chronologisch
2. Niet- chronologisch

Wat is het verschil tussen een open en gesloten eind?

Eind 

Gesloten einde

Het verhaalprobleem is opgelost. 

Open einde

Sommige zaken zijn nog niet opgelost. Als lezer moet je zelf invullen hoe het verhaal verder zal gaan en wat er met de personages gaat gebeuren.

Personages

Over een hoofdpersoon kom je te weten:

- wat hij denkt en voelt;

- wat zijn karaktereigenschappen zijn;

- hoe hij eruitziet;

- waar, hoe en met wie hij woont.

Hoofdpersoon

• Meer karaktereigenschappen waardoor ze niet telkens op dezelfde manier reageren.
• Vaak veranderen ze door de gebeurtenissen, ze maken een karakterontwikkeling door.
• Round character

Bijpersonen

• Veel minder informatie
• Meestal geen gedachten en gevoelens
• Veranderen niet en reageren vaak voorspelbaar
• Flat characters

Wat hoort niet bij een round character?

1. Karakterontwikkeling
2. Je leest wat hij denkt en voelt.
3. Bijpersoon
4. Waar, hoe en met wie hij woont

Vertelperspectief

Een schrijver kiest een perspectief van waaruit hij het verhaal vertelt. Hij bepaalt vanuit welk personage hij de gebeurtenissen laat zien.

Dit noemen we het vertelperspectief.

Vertelperspectieven

• Ik-vertelperspectief = je zit in het hoofd van de hoofdpersoon (ik-vorm)
  
• Hij/zij-vertelperspectief =  je zit in het hoofd van de hoofdpersoon (hij/zij-vorm)
  
• Alwetende verteller = een verteller, die geen rol heeft in het verhaal, vertelt het verhaal (hij weet alles)

Vertelperspectieven

• Wisselend perspectief
  

Soms is er sprake van een wisselend vertelperspectief. Hij wisselt tussen wie het verhaal vertelt (verschillende verhaallijnen) en dus vanuit welk perspectief het wordt verteld.

In een chronologisch boek zitten geen flash-backs.

1. waar
2. niet waar

Een boek met een cliffhanger heeft een gesloten einde.

1. waar
2. niet waar

Een bijpersoon heeft een round character.

1. waar
2. niet waar

Ik dacht: waarom kijkt hij me zo aan?
Wat is het perspectief?

1. ik-perspectief
2. hij-perspectief