vwo2-C.5-§5-Voorzetselvoorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen vandaag?

Ca. 15 minuten stil lezen

Doel van de les>  verder met grammatica ZD

Korte terugblik vorige les d.m.v. filmpje 

Huiswerk bespreken

Start nieuw onderwerp

Aan het werk

 

Telefoon in de kluis? Jas over de stoel,IPad in de tas

apps.noordhoff.nl

Oefening vorige les:

Vul in de zinnen een persoonlijk (pers.vnw), bezittelijk (bezit.vnw), wederkerend (wed.vnw) of wederkerig (wedig.vnw) voornaamwoord in en zet de woordsoort er tussen haakjes achter.

 a Uitgerekend op de belangrijkste dag van leven versliep de bruid, zodat ze te laat voor het altaar verscheen.

b Linde en ik hebben op dezelfde crèche en basisschool gezeten, dus we kennen al bijna hele leven.

c Ik ga toch niet inschrijven voor het ponykamp, omdat nu blijkt dat ik die week met ouders en zusje op vakantie ben.

d We hadden zó goed vermomd dat niemand herkende.

Er zijn meerdere antwoorden mogelijk, bijvoorbeeld:

 a Uitgerekend op de belangrijkste dag van haar (bez.vnw) leven versliep de bruid zich (wed.vnw), zodat ze te laat voor het altaar verscheen.

b Linde en ik hebben op dezelfde crèche en basisschool gezeten, dus we kennen elkaar (wedig.vnw) al bijna ons (bez.vnw) hele leven.

c Ik ga me (wed.vnw) toch niet inschrijven voor het ponykamp, omdat nu blijkt dat ik die week met mijn (bez.vnw) ouders en zusje op vakantie ben.

d We hadden ons/onszelf (wed.vnw) (eventueel: hem/haar etc. (pers.vnw)) zó goed vermomd dat niemand ons (pers.vnw) (eventueel: hem/haar etc. (pers.vnw)) herkende.

Bekijk de volgende zin:

In de winter verlangen veel mensen naar het warme weer van de zomer.

In deze zin is naar het warme weer van de zomer het voorzetselvoorwerp (vv). Dat zinsdeel komt voor bij werkwoorden die bijna altijd hetzelfde voorzetsel bij zich hebben: hopen op, twijfelen aan, rekenen op, verlangen naar. 

Je zegt niet ‘hopen bij’ of ‘hopen met’, want ‘hopen op’ is een vaste combinatie.

Bij werkwoorden met zo’n vast voorzetsel hoort een voorzetselvoorwerp (vv). 

In zinnen met zulke werkwoorden heet het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel, het voorzetselvoorwerp:

wg = verlangen

vv = naar het warme weer van de zomer

– Niemand gelooft in deze methode.

vv = in deze methode.

Het voorzetselvoorwerp kan ook voorkomen naast een lijdend voorwerp, bij wederkerende werkwoorden (→ § 3) en naast een naamwoordelijk gezegde. In het laatste geval hoort het vaak bij een bijvoeglijk naamwoord met een vast voorzetsel (benieuwd naar, blij met).

De directeur / bedankte / zijn naaste medewerkers (lv) / voor hun inzet (vv).

De verliezers / moesten zich schikken (wg) / in de pijnlijke verkiezingsnederlaag (vv).

De verzekering / is [verantwoordelijk] (ng) / voor de afhandeling van de schade (vv).

Zo vind je het voorzetselvoorwerp

Noteer persoonsvorm, onderwerp en werkwoordelijk of naamwoordelijk gezegde en – als die er zijn – lijdend voorwerp en meewerkend voorwerp.

Kijk of er een werkwoord of bijvoeglijk naamwoord is met een vast voorzetsel.

Het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel, is het voorzetselvoorwerp.

Je kunt een voorzetselvoorwerp vaak vervangen door een zin met ‘er+voorzetsel …’ (eraan …, erop…, ervoor …):

Na de vijfde nederlaag op rij / rekende / de coach / op zijn ontslag (vv).

Na de vijfde nederlaag op rij / rekende / de coach / erop dat hij zou worden ontslagen. Bij een bijwoordelijke bepaling is zo’n vervanging niet mogelijk.

Even checken. Wie vertelt mij nog even wat we zojuist hebben gehoord?

Geen vingers, ik geef de beurt aan ..............................................

§ 2 Tekstverbanden

Je gaat zo de opdrachten maken. Neem altijd oordopjes mee voor de online opdrachten.

Zet het iedere keer zo in je schrift:

cursus-C-paragraaf-§---bladzijde-blz.---opdracht-opdr.

Staat er: omcirkel, vul in, onderstreep of markeer, dan mag je het met potlood in je werkboek maken. 

Is dit niet het geval, dan maak je alles in je schrift!

Aan de slag

Lees nog eens de theorie door op blz. 210

Maken:

C.5-§5-Grammatica zinsdelen-voorzetselvoorwerp

opdr.1 t/m 6 individueel

samen klaar? maak opdr. 7

Alles in je schrift!