Stappenplan ontleden WG3A

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

Ontleden

welke zinsdelen ken je?

Stappenplan zinsdelen benoemen

1. Zoek de PV (let op scheidbare ww en wederkerende ww)
2. Zet zinsdeelstrepen
3. Zoek het Onderwerp = Wie (Wat) + PV?
4. Zoek het WG: Alle WW (let op: te/aan het + WG/WU)

Hij wast de borden nogal slordig af.
PV = ?

1. wast
2. wast af

De jongen bemoeit zich met alles!
zich =?

1. onderdeel PV/WG
2. LV

Hij stond in vuur en vlam voor het meisje.
WG of WG/WU?

1. WG
2. WG/WU

4B Zoek het NG

1. Zie je een koppelwerkwoord: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen?
2. Is er een Naamwoordelijk Deel (met een zn/bn , dat een eigenschap van het onderwerp noemt)? 

Hij is scheikundeleraar geworden.
WG of NG?

1. WG
2. NG

Die aardige leerling is in de tuin.
WG of NG?

1. WG
2. NG

Vervolg stappenplan

5. Zoek het LV: Wat(Wie) + WG + O?

6. Zoek het MV: Aan (Voor) Wie + WG + 0?

7. Bijwoordelijke Bepaling (BB)

Alle zinsdelen die je overhoudt. Ze geven antwoord op vragen als waar? wanneer? waarom? hoe? met wie?

Gisteren ging hij op de fiets naar de bakker met zijn vriendinnetje

Die aardige mevrouw geeft de jongen een ijsje.
LV=? MV =?

1. LV= een ijsje MV = die aardige mevrouw
2. LV = die aardige mevrouw MV = de jongen
3. LV = de jongen MV= een ijsje
4. LV = een ijsje MV = de jongen

Voeg een BB toe aan de vorige zin:
Die aardige mevrouw geeft de jongen een ijsje.

Voorzetsel Voorwerp (VV)

Een VV komt voor bij een werkwoord met een vast voorzetsel:

twijfelen aan, rekenen op, verlangen naar, hopen op.

Het VV begint met het voorzetsel.

Hij twijfelt aan zijn verstand

Zij hoopt op verbetering

Is het zinsdeel tussen haakjes
een voorzetselvoorwerp?

Hij is dol [op ijs]?

1. ja
2. nee

Bevat deze zin een voorzetselvoorwerp?

De oppas wachtte op het schoolplein op haar oppaskinderen.

1. Nee, de zin bevat geen voorzetselvoorwerp.
2. Ja, de zin bevat één voorzetselvoorwerp.
3. Ja, de zin bevat twee voorzetselvoorwerpen.

Ontleed de oefenzinnen.

1. Ik heb gisteren voor mijn moeder een brief geschreven.

2. Wie belden de jarige Pieter op?

3. Hij vergist zich helaas heel vaak in de tijd.

4. Wast dat meisje zich niet met zeep?

5. De jongen van hiernaast blijkt heel aardig te zijn in zijn vrije tijd.

6. Hij raakte gisteren volledig de kluts kwijt tijdens wiskunde.

7. Dat slimme meisje is in de vakantie naar Rome geweest.

Ontleed de oefenzinnen.

1. Wat is hij vergeten te doen in de kerstvakantie?

2. Dat katje schijnt heel fel te zijn.

3. Met die opmerking heb je een flater geslagen.

4. De lamp schijnt heel fel in mijn gezicht.

5. Is zij verhuisd naar Australië?

Ontleed de oefenzinnen

1. Mensen verlangen naar wat schaduw.

2. Aan de eerlijkheid van Job hoef je niet te twijfelen.

3. Zou zij ook van dat Italiaanse ijs houden?

4. Hij wachtte op haar op het station.

5. De verliezer schikte zich teleurgesteld in zijn lot.

6. Over de nieuwe maatregelen laten wij ons niet uit.

7. Voor de bliksem was ik vroeger nogal bang.

8. Zij zijn heel blij met de geboorte van hun dochtertje.

9. De voorzitter reikte haar gisteren de prijs uit op televisie.

10. Tijdens de wedstrijd ergerden de spelers zich aan de spreekkoren.

Samengestelde zinnen

Enkelvoudige zin: een zin met één PV

Samengestelde zin: een zin met meerdere PV's

HZ: O en PV staan naast elkaar; kan geen zinsdeel tussen.

BZ: Tussen  O en PV kan niet staan.

HZ + HZ: verbonden met nevenschikkend voegwoord: 

dus, want, of, en, maar (dwoem)

HZ+BZ: verbonden met onderschikkend voegwoord:

toen, doordat, omdat, dat, zodat, als, zoals, indien, terwijl etc.