Cultuur van het Moderne

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

A Jeux

In 1912 krijgt de Franse componist Claude Debussy opdracht muziek te schrijven voor een nieuw ballet voor Les Ballets Russes. Serge Diaghilev, leider van Les Ballets Russes, heeft een verhaal in gedachten over een verwarrende homo-erotische spanning tussen drie dansers. Danser en choreograaf Vaslav Nijinsky fantaseert over dans die beëindigd wordt door een vliegtuigcrash. Uiteindelijk krijgt het nieuwe ballet de titel Jeux (spel of spelletjes), en gaat het over een toevallige ontmoeting van twee jonge vrouwen met een jongeman die op zoek is naar een tennisbal.

Lees het tekstfragment en bekijk videofragment Les Ballet Russes:

Jeux (1913) van Claude Debussy (muziek) en Vaslav Nijinky (choreografie) in een reconstructie van University of North Carolina School of the Arts (2013). Claude Debussy staat niet bekend als een expressionistische componist. Toch zitten in Jeux wel kenmerken van het expressionisme. Noem twee muzikale expressionistische kenmerken van deze muziek.

digitaal.staal-roeland.nl

Nogmaals de vraag:

Jeux (1913) van Claude Debussy (muziek) en Vaslav Nijinky (choreografie) in een reconstructie van University of North Carolina School of the Arts (2013). Claude Debussy staat niet bekend als een expressionistische componist. Toch zitten in Jeux wel kenmerken van het expressionisme. Noem twee muzikale expressionistische kenmerken van deze muziek.

Jeux (1913) van Claude Debussy (muziek) en Vaslav Nijinky (choreografie) in een reconstructie van University of North Carolina School of the Arts (2013). Claude Debussy staat niet bekend als een expressionistische componist. Toch zitten in Jeux wel kenmerken van het expressionisme. Noem twee muzikale expressionistische kenmerken van deze muziek.

Antwoord (2 vd volgende)

• Tempo: Er is sprake van voortdurende tempowisselingen.

• Klankkleur: Er zijn veel klankkleurwisselingen. 

• Compositie of vorm: Traditionele indeling is losgelaten, muzikale motieven worden op een ongebruikelijke manier verwerkt.

• Harmonie: Er wordt gebruik gemaakt van dissonanten of ongebruikelijke combinaties van tonen.

Jeux heeft als ondertitel Poème dansé (een gedanst gedicht). Het is dus niet de bedoeling de muziek en de dans te beschouwen als een uitbeelding van een verhaal. 

Bekijk (delen van) het videofragment. Leg uit hoe dit tot uitdrukking komt in de muziek en in het scenario van de voorstelling.

digitaal.staal-roeland.nl

Het is dus geen verhaal, maar een gedicht. Leg uit hoe dit tot uitdrukking komt in de muziek en in het scenario van de voorstelling.

1. De compositie is niet verhalend, maar als een gedicht geschreven.
2. De compositie bestaat niet uit een bekende indeling (zoals een symfonie of sonate) maar heeft een vrije vorm, zoals een gedicht dat kan hebben.
3. De muziek verwerkt op een vrije (losse) manier een grote hoeveelheid muzikale motieven (lijkt ongeordend).
4. De muziek roept geen verhalende associaties op.