TL3 Fictie les 2: Perspectief en ruimte

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

TL3 Fictie les 2

Vorige les(sen) hebben we het gehad over:

Het verschil tussen fictie en non-fictie

Het verschil tussen lectuur en literatuur

De schrijver van het verhaal DILEMMA

Personages in een verhaal en hun karakter (ontwikkeling).

Lesdoel van vandaag:

Aan het eind van de les :

* Weet je wat een vertelperspectief is

* Kun je drie verschillende perspectieven beschrijven

* Weet je wat er bedoeld wordt met het begrip 'ruimte'

* Kun je uitleggen welke rol de ruimte in een verhaal speelt

Maak aantekeningen!

VERTELPERSPECTIEF

Een verhaal kan op verschillende manieren geschreven zijn:

In de ik-vorm (1)

Als een verhaal in de ik-vorm is geschreven, weet je alleen van de ik-persoon wat hij ziet, denkt en voelt. Van de andere personen weet je dat niet. Je kruipt dus als het ware in de huid van de ik-persoon en je weet ook net zo veel als de ik-persoon. Er is dan sprake van een ik-perspectief.

In de hij/zij-vorm (2+3)

Wanneer de hoofdpersoon geen ik-figuur is, maar aangeduid wordt met hij of zij, dan zijn er twee mogelijkheden:

Een personaal perspectief: je weet alleen van de hoofdpersoon wat hij ziet, denkt en voelt; van de bijfiguren weet je dat niet.

Een auctoriaal perspectief (alwetende verteller): je weet van meerdere personages wat zij zien, denken en voelen omdat de verteller (met wie jij meeleest) inzicht heeft in alle personages.

twee fragmenten....

Van welk vertelperspectief is hier sprake?

Op de toets moet je het vertelperspectief kunnen benoemen en je moet drie voorbeelden uit de tekst kunnen geven.

Tekst

Noem drie vertelperspectieven

Waaraan herken je een auctoriaal perspectief?

Waaraan herken je een personaal perspectief?

Ruimte

..en haar armen sloegen zich om Frank heen als om een prooi. Buiten was de lucht zwarter en zwarter geworden. Hij maakte zich langzaam van haar los…..

Bleek tuurde zij even met haar grijze, holle ogen naar buiten, naar het weer, en zij rilde.

“O, kijk , die wolken!”krijste zij. Het gaat stortregenen.

Ruimte

De ruimte is vaak heel belangrijk in een verhaal.

Met de ruimte wordt bedoeld: de omgeving waarin het verhaal zich afspeelt.

De ruimte versterkt meestal het verhaal, zoals in het vorige fragment.

Soms zorgt een ruimte ook voor een bizarre tegenstelling. Dit doet de schrijver expres, het zorgt voor contrast.

Stel je een heel verdrietige scéne voor.
Beschrijf de ruimte van dit fragment.

Ik kan drie vertelperspectieven noemen en uitleggen wat het verschil is tussen deze drie.

Zeker!

Ik denk het wel

Ik denk het niet

Helemaal niet

Ik wil graag meer uitleg want ik snap het niet.

Ik kan uitleggen wat er wordt bedoeld met het begrip ruimte én ik kan uitleggen welke rol de ruimte in een verhaal kan spelen.

Zeker!

Ik denk het wel.

Ik denk het niet.

Helemaal niet.

Ik wil graag meer uitleg.

Volgende les: