Groente en fruit
1 / 37
Lesduur is: 45 minOnderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 2 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 3 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
timer
2:00
Welke soorten groenten en fruit ken je?
Slide 4 - Woordweb
Groenten
Wortel-, bol- en knolgewassen
o Rode biet
o Ui
o Wortel
Bladgroenten
o Spinazie
o Sla
o Prei
o Witlof
Vrucht- en bloemgewassen
o Avocado
o Bloemkool
o Broccoli
o paprika
Stengelgroepen
o Asperges
o rabarber
Peulgewassen
o Doperwten
o Sperziebonen
Fruit
Meest gangbare soorten:
o Appels
o Bananen
o Peren
o Citrus
o Pruimen
o Perziken
o Kersen
o Druiven
o Aardbeien, frambozen en bessen
timer
1:00
Op welke kleur snijplank snij je groente en fruit?
Slide 5 - Woordweb
Groente en fruit snij je op een groene snijplank
Slide 6 - Tekstslide
Kruidachtige gewassen
o Groente is in de tuinbouw een verzamelnaam voor kruidachtige gewassen. Groente kun je zowel rauw als gekookt eten.
Voedingscentrum
o Advies van het voedingscentrum is dat men elke dag 200 gram groente eet
Slide 7 - Tekstslide
In Nederland vindt de groenteteelt plaats in de volle grond of onder glas. Denk aan een groente kas.
o Volle grond producten zijn voornamelijk ui, witlof, spruiten, bloemkool, wortel, boontjes, asperges en bladgroenten.
o Glas producten zijn voornamelijk tomaat, sla en komkommers
Slide 8 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 9 - Tekstslide
Bekende soorten
o Koolraap en rode bieto Koolraap > Wintergroente, knol die geelachtig-bruin getint is.
o Rode biet > Paarsrood gekleurde biet, wordt meestal voorgekookt of gestoomd verkocht
Minder bekende soorten
o Aardpeer en pastinaak
o Aardpeer > Winterharde knol, wordt gegeten als groente of als vervaging van de aardappel
o Pastinaak > Witte wortel is nu vervangen door de oranjegekleurde wortel
Uiensoorten
o Wordt meer voor de smaak toegevoegd aan gerechten
Slide 10 - Tekstslide
Bladgroenten moeten na het oogsten zo snel mogelijk worden gebruikt of bereid, dit omdat ze veel vocht verliezen en hierdoor worden ze slap en zijn ze minder aantrekkelijk.
Andijvie
o Zowel kas en volle grond product
Spinazie
o Volle grond product wat slechts een beperkte tijd te koop is
o Kasspinazie is het hele jaar te koop
Slasoorten
o Wordt rauw gegeten en gebruikt om schotels te garneren.
o Veel verschillende slasoorten qua kleur, stevigheid en meer/minder sterke kropvorming
Prei
o Wordt vooral in de herfst en winter gegeten
o Wordt gekweekt in de volle grond
Slide 11 - Tekstslide
Hele vruchten
Tomaat, komkommer en aubergine
o Tomaat > Kan zowel rauw als gekookt gegeten worden. Het hele jaar wordt het verkocht. Wordt in de kas gekweekt.
o Komkommer > Wordt in de kas gekweekt. Wordt rauw gegeten en het hele jaar verkocht
o Aubergine > Wordt in de kas gekweekt. Je kunt ze koken of vullen
Bepaalde delen van de vruchten
Artisjok en suikermaïs
o Artisjok > Groene bloemknop van een distelsoort
o Suikermaïs > De korrels maïs kunnen zowel onrijp als gekookt gegeten worden. Ze worden niet in Nederland gekweekt, wordt geïmporteerd vanuit Israël, Zuid-Frankrijk en de Verenigde Staten
Slide 12 - Tekstslide
Witte asperges
o Verse groenten, verkrijgbaar in de periode van april t/m eind juni.
o Groeien op in het donker, worden geschild en hierna gekookt
Groene asperges
o Wordt vooral gekweekt in Frankrijk en Italië, kan zowel rauw als gekookt gegeten worden
Bleekselderij
o Kan zowel rauw als gekookt gegeten worden
o Het wordt geïmporteerd vanuit Israël, Frankrijk en de Verenigde Staten
o De plant wordt tijdens het kweken afgedekt om ervoor te zorgen dat er zo weinig bladgroen gevormd kan worden
Rabarber
o Heeft een roze kleur en wordt gekookt waarna het met suiker gegeten wordt. Het kan het beste in het vroege voorjaar geoogst worden.
Kardoen
o Artisjokachtige distelgewas, de stengels kunnen gegeten worden. Het wordt net zo als de bleekselderij bereid.
Slide 13 - Tekstslide
Onrijpe toestand > Sperziebonen en snijbonen
o Sperziebonen zijn het hele jaar verkrijgbaar.
o Snijbonen zijn in de zomer vers verkrijgbaar hebben een platte peul en zijn groot.
Onrijpe zaden > Doperwten, tuinbonen en kapucijners
o Doperwten zijn zeer mals en zoet van smaak. Na het oogsten worden ze vaak ingeblikt of ingevroren
o Tuinbonen heeft een vliesje wat bitter smaakt. Het wordt slecht kortdurende vers verkocht hierna is het ingeblikt of ingevroren
o Kapucijners is een fijne groente omdat ze jong geoogst worden
Slide 14 - Tekstslide
Vochtverlies
o Groente droogt uit en wordt slap, is vooral bij bladgroenten snel zichtbaar. Het komt door verdamping van vocht
Voortgaande rijping
o Vruchtgroenten wordt overrijp, hierdoor veranderd de kleur en verliest het de stevigheid
Hernieuwde groei
o Treedt voornamelijk op bij tweejarige planten zoals ui en wortelen
Slide 15 - Tekstslide
Verse groente moet koel, droog en donker bewaard worden. Panklare verse groenten of rauwkost moet dezelfde dag nog verwerkt of gegeten worden.
Koel en donker bewaren
o Schuren of koele ruimten
Conditioned atmosphere’- bewaring
o Aangepast aan de specifieke bewaareisen van de groenten in opslagruimtes
Verpakken
o De groenten verpakken met folie om verdamping tegen te gaan
Slide 16 - Tekstslide
Gesteriliseerde groenten in blik
o In principe vrijwel onbeperkt houdbaar
o Aangeraden om bladgroenten binnen 1 jaar te gebruiken
o Andere soorten kunnen een paar jaar op een koele plek bewaard worden
Diepgevroren producten
o Hangt nauw samen met de invries- en de bewaartempratuur, meestal kan je het 1 jaar bewaren
Gedroogde groenten
o Kunnen ongeveer 1 jaar bewaard worden. Hoe langer je het bewaard hoe meer het een negatieve invloed heeft op de kookeigenschappen
Gepasteuriseerde groenten
o Ongeopend is het ongeveer 1 jaar houdbaar, zodra het geopend is is het beperkt gekoeld houdbaar
Wat zijn bladgroenten?
A
Spinazie, sla, prei en witlof
B
Avocado, bloemkool, broccoli en paprika
C
Asperges en rabarber
D
Doperwten en sperziebonen
Slide 17 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Wat zijn peulgewassen?
A
Spinazie, sla, prei en witlof
B
Avocado, bloemkool, broccoli en paprika
C
Asperges en rabarber
D
Doperwten en sperziebonen
Slide 18 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Wat zijn volle grond producten?
A
Tomaat, sla en komkommers
B
Ui, witlof, spruiten en wortel
Slide 19 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Hoe moet je groenten bewaren?
Slide 20 - Open vraag
koel en donker bewaren
Wat houdt volle grond producten in?
Slide 21 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 22 - Tekstslide
Vrucht die rauw gegeten wordt en een zoete of zure smaak heeft
o Fruit is de verzamelnaam voor vruchten die over het algemeen rauw worden gegeten en een aangename zoete of zure smaak.
Zaden en noten
o Ontwikkelen zich op of in de vrucht
Voedingscentrum
o Advies van het voedingscentrum is dat men elke dag 2 stuks fruit (200 gram) eet.
Slide 23 - Tekstslide
Bomen
o Teelt van appels of peren
Heesters
o Teelt van bessen
Kruidachtige gewas
o Teelt van aardbeien
Snelle transport en ontwikkelingen in de koeltechniek
o Hierdoor is het mogelijk dat exotische producten het hele jaar verkrijgbaar zijn
Slide 24 - Tekstslide
Gangbare soorten
o Verse soorten fruit en wat is geconserveerd tot fruit. Het is algemeen verkrijgbaar
Minder gangbare en/of exotische soorten
o Verse soorten fruit, de aankoop is minder vaak omdat het duur is en het is weinig verkrijgbaar als geconserveerd fruit
Slide 25 - Tekstslide
Appels
o Appels verschillen in vorm (rond, lang werpend), kleur (groen, geel), smaak (zoet en zuur) en vastigheid (knapperig tot meelderig)
o In Nederland zijn zo’n 30-40 verschillende soorten appels te koop
o Handappels kunnen zo gegeten worden
o Moesappels zijn meer geschikt om te koken tot appelmoes
Peren
o Peren verschillen in vorm (rond tot lang en smal), kleur (grijsgroen tot geel), vastigheid (zacht en sappig en hard en korrelig)
o Handperen kunnen zo gegeten worden
o Stoofperen worden tijdens het koken of stoven zacht en krijgen een geur.
Slide 26 - Tekstslide
Citroenen
o Ronde langwerpige vrucht met een dikke gele schil. Ze hebben een zure smaak
Grapefruits
o Groeit in de Verenigde Staten en Israël
o De vrucht heeft een geelwit of lichtroze tot rood vlees qua kleur. Hoe roder de kleur is hoe zoeten het sap is.
Mandarijnen
o Zoete smaak, hebben een afgeplatte vorm. Makkelijk te pellen
Sinaasappels
o Je hebt een hand en persvariant. Ze maken zuur tot zoet
Slide 27 - Tekstslide
Bessen
o De rode bes wordt vooral gebruikt om er jam, gelei, sap of siroop gebruikt.
Druiven
o Blauwe rassen variëren in kleur van donkerblauw via blauwrood naar bruinrood.
Bananen
o Je hebt dessertbananen die kunnen zo gegeten worden. Daarnaast heb je bakbananen die kunnen niet rauw gegeten worden.
Slide 28 - Tekstslide
Pruimen
o Het is onbekend hoe de pruim tot stand is gekomen. Het zijn ronde of langwerpige steenvruchten met een gladde schil. De kleur verschilt van groengeel tot diepblauw of donkerpaars
Perziken
o Perzik heeft een lichtbehaarde schil, de kleur is bleekgeel tot geel meer rode blos.
Nectarines
o De nectarine is spontaan tot stand gekomen. Het heeft een gladde schil en is kleiner van vorm dan de perzik.
Slide 29 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 30 - Tekstslide
Rijp geoogst fruit
o Optimale kleur, geur en smaak
Rijping
o Fruit verlisest snel haar kwaliteitskenmerken.
Vochtverlies
o Het vocht verdampt waardoor de vrucht slap wordt en de frisse uiterlijk verdwijnt
Rotting
o Eindstadium van fruit, het fruit wordt onbruikbaar gemaakt
Slide 31 - Tekstslide
Voorzichtig behandelen
o Fruit voorzicht behandelen en goed verpakken
Bewaren
o Tempratuur rond de 4 graden
Onrijp oogsten
o De vruchten zijn steviger waardoor het makkelijker vervoerbaar is en te bewaren.
Versneld laten rijpen
o Onrijp fruit laten rijpen om het bij rijp fruit neer te leggen.
Slide 32 - Tekstslide
Gedroogde vruchten
o Bewaren op een droge, koele en donkere plaats. Niet langer dan 1 jaar bewaren. Als de vruchten verkleuren is er veel daglicht aanwezig.
Vruchten in blik of glas
o Ongeopende enkele maanden tot enkele jaren houdbaar. Na openen is het beperkt houdbaar
Diepgevroren vruchten
o Zijn ongeveer 1 jaar in de diepvries houdbaar
Wat zijn pitvruchten?
A
Appels en peren
B
Citroenen, mandarijnen, grapefruits en sinaasappels
C
Bessen, druiven en bananen
D
Pruimen, perziken en nectarines
Slide 33 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Wat zijn minder gangbare soorten?
A
Citroenen en grapefruits
B
Kiwi's en passievruchten
C
Aardbeien en kruisbessen
D
Meloenen en zwarte bessen
Slide 34 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Minder gangbare en/of exotische soorten zijn minder duur dan gangbare soorten
A
Waar
B
Niet waar
Slide 35 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Hoe bewaar je fruit?
Slide 36 - Open vraag
Je bewaard fruit op een koele plek rond de 4 graden
Slide 37 - Tekstslide
Leerdoelen
Aan het einde van de les weet je:
Welke soorten groenten er zijn en in welke indeling ze horen.
Hoe je groenten moet bewaren en wat de houdbaarheid is van geconserveerde groenten
Welke fruit soorten er zijn
Hoe je fruit moet bewaren en wat de houdbaarheid is van geconserveerd fruit
Volgende week
Paddenstoelen en kruiden en specerijen
